اعلام حالت فوق‌العاده در قزاقستان؛ معترضان اقامتگاه رئیس‌جمهوری را به آتش کشیدند

لحظه هجوم معترضان به ساختمان شهرداری آلماتی، بزرگترین شهر قزاقستان

در ادامه اعتراضات گسترده در قزاقستان که در پی افزایش بهای گاز مايع آغاز شد روز چهارشنبه ۱۵ دی معترضان در شهر آلماتی به اقامتگاه رئیس‌جمهوری و ساختمان شهرداری یورش برده و هر دو ساختمان را به آتش کشیدند.

نیروهای پلیس در اقامتگاه رئیس‌جمهوری قبل از فرار از محل به سوی معترضان شلیک کردند. طی روزهای اخیر در شهرهای مختلف بین معترضان و پلیس درگیری‌هایی روی داده و پلیس برای متفرق کردن معترضان از گاز اشک‌آور، نارنجک‌های صوتی و خودروهای آب‌پاش استفاده کرده است.

هیات دولت قزاقستان در واکنش به این اعتراضات استعفا داده ولی قاسم جومارت توقایف، رئیس‌جمهوری قزاقستان صبح روز چهارشنبه پس از پذیرش استعفای کابینه گفت که با اقدامات قاطع اعتراضات را آرام خواهد کرد.

به فاصله کوتاهی پس از تهدید رئیس‌جمهوری دسترسی به وبسایت‌های خبری در قزاقستان ناممکن شد و یک سازمان دیده‌بان فضای مجازی اعلام کرد که شبکه اینترنت در این کشور کاملا قطع شده است.

خبرگزاری‌های روسیه نیز به نقل از اطلاعیه‌ای که از شبکه تلویزیون دولتی قزاقستان قرائت شد، از اعلام حالت فوق‌العاده در سراسر این کشور خبر دادند. با این حال گزارش‌ها حاکی است که فرودگاه آلماتی به تصرف معترضین در آمده و پروازها به آن لغو شده است.

در همین حال، رئیس‌جمهوری قزاقستان گفته که از سازمان پیمان امنیت جمعی به رهبری روسیه درخواست کمک کرده است تا به ادعای او، «تهدید تروریستی» را سرکوب کنند.

این پیمان شامل کشورهای روسیه، ارمنستان، بلاروس، قزاقستان، قرقیزستان و تاجیکستان است.

جومارت توقایف در اقدامی دیگر کریم ماسیموف، رئیس کمیته امنیت ملی، را از کار برکنار کرد.

هر چند ناآرامی‌های اخیر با اعتراض به دو برابر شدن قیمت گاز مایع که برای سوخت خودرو استفاده می‌شود، آغاز شد ولی سرعت گسترش اعتراضات به شهرها و نواحی مختلف قزاقستان بیانگر آن است که نارضایتی‌های مردم عمیق‌تر و دلایل بیشتری دارد.

قزاقستان از نظر وسعت نهمین کشور پهناور جهان است که در شمال با روسیه و در شرق با چین مرزهای مشترک دارد و به دلیل ذخایر بزرگ نفت‌و‌گاز از نظر اقتصادی کشور مهمی است. با وجود منابع طبيعی غنی، ثروت در این کشور در انحصار افراد و لایه‌های محدودی است و مردم قزاقستان از قدرت انحصاری و بلامنازع حزب حاکم که بیش از ۸۰ درصد از کرسی‌های پارلمان را در کنترل دارد، خسته شده‌اند.

هر چند ناآرامی‌های اخیر با اعتراض به دو برابر شدن قیمت گاز مایع که برای سوخت خودرو استفاده می‌شود، آغاز شد ولی سرعت گسترش اعتراضات به شهرها و نواحی مختلف قزاقستان بیانگر آن است که نارضایتی‌های مردم عمیق‌تر بوده و دلایل بیشتری دارد.

به فاصله چند ساعت پس از تجمع هزاران نفر از معترضان در برابر اقامتگاه رئیس‌جمهوری در شهر آلماتی، خبرگزاری تاس گزارش داد که ساختمان به آتش کشیده شده و معترضان که گروهی از آن‌ها مسلح هستند قصد دارند وارد ساختمان شوند.

به گزارش این خبرگزاری، نیروهای پلیس قبل از فرار از محل به سوی معترضان شلیک کردند.

وبسایت‌های خبری در قزاقستان قبل از قطع اینترنت گزارش دادند بسیاری ازمعترضان که در برابر ساختمان شهرداری آلماتی تجمع کرده بودند چماق و سپر حمل می‌کردند. ساعاتی بعد خبرگزاری تاس گزارش داد که این ساختمان نیز به آتش کشیده شده است.

گزارش‌هایی نیز از هجوم گروهی از معترضان به شبکه رادیو و تلویزیون روسی «میر» و ساختمان رادیو و تلویزیون ملی قزاقستان در شهر آلماتی منتشر شده است.

اعتراضات روز یکشنبه در شهر جانااوزن واقع در جنوب غربی قزاقستان آغاز شد که در گذشته نیز یکی از کانون‌های اصلی اعتراضات ضد حکومتی بوده است. در سال ۲۰۱۱ در جریان سرکوب اعتصاب کارگران صنایع نفت در این شهر حداقل ۱۵ نفر بر اثر تیراندازی پلیس کشته شدند.

اعتراضات به سرعت به سایر شهرها گسترش یافت و روز سه‌شنبه تظاهرات اعتراضی بزرگی در نور سلطان، پایتخت، و آلماتی بزرگترین شهر قزاقستان برگزار شد.

به نظر می‌رسد که این اعتراضات در حال حاضر رهبری مشخص و واحدی ندارند.

قاسم جومارت توقایف، رئیس‌جمهوری قزاقستان، روز چهارشنبه در یک سخنرانی تلویزیونی گفت: «ما با قانون‌شکنان به شدت برخورد خواهیم کرد».

او ادعا کرد که تعدادی از ماموران پلیس در درگیری با معترضان کشته شده‌اند ولی تاکنون هیچ منبع مستقلی این ادعا را تایید نکرده و آماری در مورد تعداد تلفات پلیس و یا معترضان منتشر نشده است.

رئیس‌جمهوری قزاقستان در این سخنرانی وعده داد که به زودی اصلاحات سیاسی گسترده‌ای انجام خواهد داد و تا زمانی که ناآرامی‌ها ادامه دارند او شخصا ریاست شورای امنیت ملی را برعهده خواهد داشت.

او اعلام کرد که تا زمان تشکیل کابینه جدید، وزرای دولت قبلی که روز سه‌شنبه استعفا داد به کار خود ادامه خواهند داد.

بر اساس گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس و خبرگزاری‌های روسی/ش.ر/ک.ر