رهبر جمهوری اسلامی صبح روز ۱۰ آذر در جلسه «خارج فقه» خود درباره انتخابات مجلس شورای اسلامی چند نکته را مطرح کرد. اظهارنظر او درباره انتخابات که همزمان شده است با روز اول ثبتنام نامزدها، میتواند صرفا یک پیام انتخاباتی نباشد.
آیتالله علی خامنهای کوشید که با ورود سریع به فضای بحثهای انتخاباتی کمک کند که تنور این بحثها را گرم کند تا فضای حداقلی موجود در داخل ایران که معطوف به اعتراضهای اخیر است را منحرف کند.
عبدالرضا رحمانیفضلی، وزیر کشور ایران، روز سوم آذر در یک گفتوگوی تلویزیونی که مهمترین گفتوگو و پاسخگویی مقامهای ارشد نظام درباره اعتراضهای اخیر بود، تاکید کرد که کشور از روز شنبه وارد صحنه انتخابات میشود. پیام او این بود که باید فضای کشور از موضوع اعتراضات به سمت انتخابات میل کند.
تدارکات و تبلیغات گسترده وزیر کشور برای روز اول ثبتنام، اطلاعیه شورای نگهبان و بازدید مقامهای قضایی رویه غیرمعمولی نیست و همزمانی مصاحبه خبری رئيسمجلس ایران که بخشهایی از آن انتخاباتی بود، تا اندازهای خوراک لازم را برای دستگاه رسانهای فراهم کرد ولی کماکان برای انتخاباتی شدن فضا، راه دشواری پیش روست.
انتخابات مجلس یازدهم قرار است دوم اسفند ۹۸ برگزار شود. به گفته مقامهای جمهوری اسلامی، طی دو هفته گذشته ۵۰۰ نقطه کشور شاهد تجمعات اعتراضی بود. برنامهریزی برای احیای فضای انتخاباتی در این تعداد نقاط درگیر، زور و تدارکات بیشتری از پیش میخواهد، بهویژه اینکه در طول این ۸۰ روز علاوه بر خاطره تلخ اعتراضها، هم گزارشهای تازهای از ابعاد فاجعه منتشر خواهد شد و هم پیامدهایی چون گرانی ناشی از افزایش قیمت بنزین، افکار عمومی را رنج خواهد داد.
علاوه بر نارضایتی اجتماعی ناشی از اعتراضها، انگیزه عمومی برای رایدادن هم تحت تاثیر برخی ناکامیها مثل رای به «لیست امید» در مجلس دهم کاهش یافته است.
بیشتر در این باره: خامنهای: همینطور بیمحابا میروند نامزد انتخابات مجلس میشوندنمایندگان مجلس ایران هم در دو سال اخیر با اشاره به افزایش قدرت مجمع تشخیص مصلحت نظام و فعالیتهای شورای هماهنگی سران قوا، به صراحت از افت شدید جایگاه مجلس در نظام سیاسی خبر میدهند و گاه پیشنهاد تعطیل کردن مجلس را هم دادهاند. افت شخصیت مجلس تنها در بیرون از مجلس نیست، افزایش نمایندگان ضعیف و بیشتر شدن جناحبندیها درون مجلس و افشای مناسبات توام با فساد، پارتیبازی و سوءاستفاده نمایندگان، موقعیت پارلمان در جغرافیا و ادبیات سیاسی ایران را بیش از هر زمان دیگر تضعیف کرده است.
در سطحی دیگر، جناح اصولگرای فعال در حوزه انتخابات از کاریزما و اعتبار کافی برای به میدان آوردن مردم در صحنه انتخابات برخوردار نیست و جناح اصلاحطلب فعال که گاهی در گرم کردن تنور انتخابات موفق بوده، دچار تشتتهای درونی بر سر تحریم یا شرکت در انتخابات است و اساسا مشخص نیست تا چه اندازه میتواند از سوی نظام سیاسی اجازه حضور در مجلس را دریافت کند. شخصیتهای ارشد این طیف مانند محمد خاتمی هم قبلا بر احتمال بینتیجه بودن تلاشهایش برای دعوت مردم در انتخابات هشدار دادهاند.
میانگین مشارکت مردم ایران در انتخابات مجلس ۶۰ درصد بوده است ولی تجربه مشارکت ۵۱ درصدی در انتخابات هم وجود دارد. تمرکز مقامهای حکومت جمهوری اسلامی در حال حاضر جلب نظر مردم برای مشارکت بین ۵۰ تا ۶۰ درصد است.
فضای ملتهب کنونی بخشهای مهم جامعه که توام با شوک، درد، یاس و بهت است، کار ساختار رسانهای و تبلیغاتی حکومت برای رسیدن به چنین اعداد و ارقامی را سخت کرده است. ورود زودهنگام آیتالله خامنهای به موضوع انتخابات میتواند ناشی از درک همین دشواری و یک پیام روشن به دستاندرکاران انتخابات باشد که باید تنور انتخابات را گرم و هیزم برافروخته اعتراضات را خاموش کنند.