دیدار دونالد ترامپ و رهبر کره شمالی، حتی بدون در نظر گرفتن نتیجه آن، یک رخداد تاریخی محسوب میشود؛ این نخستین بار است که از زمان جنگ دو کره، و شکلگیری دوقطبی «شمال» و «جنوب» و متحدان آنها در شرق آسیا، رئیسجمهوری آمریکا در دوره زمامداری خود با رهبر کره شمالی دیدار و گفتوگو میکند.
با این حال از سال ۱۹۵۳ به این سو، یعنی از زمان پایان گرفتن «جنگ پسرعموها»ی کرهای در شمال و جنوب، تا دیدار ترامپ و کیم در سنگاپور، شبهجزیره کره صحنه شماری از مهمترین و تاثیرگذارترین رخدادهای عرصه جهانی بود. روایت خطی زیر، مروریست بر شماری از این وقایع.
جنگ ۱۹۵۰-۱۹۵۳
پنج سال پس از آنکه شبهجزیره کره استقلال دوباره خود را بهدست آورد و سلطه ژاپن بر آن پایان یافت، جنگ درگرفت. جنگ در حالی درگرفت که شبهجزیره در شمال و جنوب تحت حمایت دو بخش ایدئولوژیک، «شرق» و «غرب»، شوروی و آمریکا، قرار داشت. ۲۱ کشور، در راس آنها آمریکا، برای جلوگیری از آنچه حمله کره شمالی نامیده میشد، وارد نبردها شدند. ترکیه، کلمبیا، لوکزامبورگ، اتیوپی از جمله کشورهایی بودند که در کنار آمریکا، بریتانیا و کانادا، در این ائتلاف شرکت کردند.
رهبری کره جنوبی با «ای سونگمن» بود؛ خودکامهای ضدکمونیست که «دهها هزار اعدام غیرقانونی» در دوره او انجام شد. چین و شوروی نیز از کیم ایلسونگ (کیم ایلسانگ) حمایت کردند؛ خودکامهای کمونیست، که میراث باقیمانده از او امروز کره شمالی نام دارد.
در مدت سه سال، جنگ دو و نیم میلیون کشته و زخمی غیرنظامی برجای گذاشت. دو کره رسما از هم جدا شدند و هنوز هم موفق نشدهاند پیمان صلح امضاء کنند.
۱۹۵۳
با آتشبس میان دو کره در تابستان ۱۹۵۳ خط مرزی موسوم به «منطقه غیرنظامی کره» شکل گرفت. هرچند در نام این منطقه واژه «غیرنظامی» وجود دارد، این منطقه مرزی یکی از نظامیترین مناطق تحت حفاظت جهان است. سربازان دو طرف به فاصله دو کیلومتری از خطی به نام «خط نظامی علامتگذاریشده» قرار دارند که در مجموع ۴ کیلومتر بین آنها فاصله ایجاد میکند. «خط نظامی علامتگذاریشده» از وسط «منطقه غیرنظامی کره» میگذرد و جاییست که دو جبهه شمال و جنوب در زمان امضای آتشبس در برابر هم قرار داشتند.
مردم در دو کشور کره شمالی و جنوبی، بر خلاف دیگر کشورهای جهان، دیگری را نه یک کشور واحد که جنوب و شمال یک کلیت خطاب میکنند. مثلا در کره جنوبی به کره شمالی: «هان شمالی» گفته میشود، برگرفته از نام کره جنوبی که «سرزمین بزرگ مردم هان» نامیده میشود.
۱۹۸۴
کره شمالی نخستین موشک اسکاد-بی خود را آزمایش کرد.
۱۹۸۵
کره شمالی در دسامبر ۱۹۸۵ «پیماننامه منع گسترش سلاحهای هستهای» (انپیتی) را امضاء کرد. اما بعد اجرای «پادمان آژانس بینالمللی انرژی اتمی» را موکول به خارجکردن جنگافزارهای اتمی آمریکا از کره جنوبی کرد. آمریکا در سال ۱۹۵۸ در کره جنوبی سلاحهای اتمی قرار داده بود.
۱۹۹۲
کره شمالی و کره جنوبی «اعلامیه مشترک خلع سلاح اتمی در شبهجزیره کره» را امضا کردند.
۱۹۹۴
کیم ایلسونگ درگذشت و کیم جونگایل (کیم جانگایل)، پسرش رهبری کره شمالی را در دست گرفت.
جیمی کارتر، نخستین رئیسجمهوری آمریکا پس از پایان دوره زمامداری بود که از کره شمالی دیدار کرد. در آن زمان واشینگتن و پیونگیانگ تفاهمی امضا کردند که «چهارچوب توافقی» نام دارد و بر پایه آن کره شمالی وعده داد که برنامه اتمی خود را معلق میکند و در مقابل از کمکهای بینالمللی بهره میبرد.
۱۹۹۸
کره شمالی نخستین موشک بالیستیک خود را آزمایش کرد. این موشک با نام اونها-۱ یا تپدونگ-۱ از سایت موسودان-ری در شمال شرق شبهجزیره پرتاب شد.
۲۰۰۰
نخستین نشست دو کره؛ ۱۸ سال پیش از دیدار ترامپ و کیم، رویدادی رخ داد که در آن زمان «تاریخی» بهشمار میرفت. هرچند هنوز این یک واقعه تاریخی و قابلتوجه محسوب میشود، اما هیچ یک از این دیدارها به پیمان صلح بین دو کشور منتهی نشده است. دیدار سال ۲۰۰۰ بین کیم دهجونگ، رئیسجمهوری کره جنوبی و برنده جایزه صلح نوبل، و کیم جونگایل، رهبر کره شمالی صورت گرفت. دو طرف بیانیه مشترکی امضاء کردند.
۲۰۰۲
دو سال بعد واقعه تاریخی دیگری رخ داد و نخستوزیر ژاپن، از کره شمالی دیدار کرد. در آن دیدار بود که پیونگیانگ پذیرفت شماری از شهروندان ژاپنی را در سالهای ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ ربوده است. آنچه تا همین امروز بر مذاکرات شبهجزیره کره سایه افکنده است و دولت توکیو در تلاش برای بازگردندان شهروندان خود است.
۲۰۰۳
کره شمالی از «پیماننامه منع گسترش سلاحهای هستهای» (انپیتی) خارج شد. در تابستان همان سال نخستین دور از «گفتوگوهای شـشجانبه» میان کره شمالی، کره جنوبی، چین، ژاپن، روسیه و آمریکا شکل گرفت. هدف از این مذاکرات یافتن راهحلی صلحآمیز برای برنامه اتمی کره شمالی بود. کره شمالی در سالهای بعد زرادخانه اتمی خود را گسترش داد.
۲۰۰۵
کره شمالی اوایل سال اعلام کرد مذاکرات اتمی را معلق میکند. سپس اما به مذاکرات بازگشت و در ۱۹ سپتامبر با آمریکا توافق کرد در قبال تضمین امنیتی و عدم حمله به آن کشور، تمامی فعالیتهای اتمی خود را به حال تعلیق درآورده و به انپیتی بازگردد. یک روز بعد پیونگیانگ اعلام کرد از توافق صرف نظر کرده و در پایان سال گفت تصمیم گرفته دست به ساخت راکتورهای هستهای بزند.
۲۰۰۶
پیونگیانگ نخستین آزمایش هستهای نظامی خود را انجام داد. این آزمایش در سایت مشهور پونگیهری صورت گرفت، همان سایتی که کیم جونگاون در سال جاری اعلام کرد به فعالیت آن خاتمه میدهد. در ژوئیه سال ۲۰۰۶ کره شمالی موشک بالیستیک تپدونگ-۲ را آزمایش کرد.
۲۰۰۹
کره شمالی موشک اونها-۲ را در حضور رهبر وقت و پسرش کیم جونگاون آزمایش کرد. پیونگیانگ در پی قطعنامه سازمان ملل اعلام کرد «هرگز به گفتوگوهای شـش جانبه باز نمیگردد» در بهار همان سال دومین آزمایش هستهای خود را انجام داد.
۲۰۱۱
کیم جونگایل درگذشت. کیم جونگاون رهبری کره شمالی را در دست گرفت.
۲۰۱۲
در آوریل موشک اونها-۳ آزمایش شد؛ آزمایشی که موفقیت آمیز نبود. در دسامبر یک موشک دوربرد آزمایش شد. در همان سال، خبرگزاری دولتی روسیه گفت برای نخستین بار فرماندهی ستاد مشترک ارتش آن کشور در مورد «تهدید هستهای» ناشی از کره شمالی و ایران، ابراز نگرانی کرده است.
۲۰۱۳
کره شمالی سومین آزمایش هستهای نظامی خود را انجام داد.
۲۰۱۴
موشک بالیستیک و میانبرد رودونگ پس از وقفهای چند ساله آزمایش شد.
۲۰۱۵
پیونگیانگ اعلام کرد تمامی تاسیسات هستهای آن کشور فعالیت خود را از سر میگیرند. گفته شد موشک بالیستیک «کیان-۱۱» از یک زیردریایی پرتاب شده است؛ نخستین آزمایش از این دست.
آزمایش مشابهی در نوامبر انجام شد که سئول آن را «ناموفق» توصیف کرد.
کره شمالی مجددا آزمایش دیگری در دسامبر انجام داد که کره جنوبی بار دیگر گفت «ناموفق» بود.
۲۰۱۶
کره شمالی اعلام کرد نخستین آزمایش مربوط به یک بمب هیدروژنی را انجام دادهاست. در سپتامبر نیز پنجمین آزمایش نظامی هستهای خود را انجام داد.
در فوریه یک موشک دوربرد پرتاب کرد که پیونگیانگ گفت حامل ماهواره و پرتاب آن موفقیت آمیز بود.
در مارس رودونگ آزمایش شد، در ژوئن پس از چند آزمایش ناموفق، یک موشک «آیآربیام» از نوع موسودان آزمایش شد. این نوع موشکها بین موشکهای میانبرد و قارهپیما قرار دارند. آزمایش موشکها از زیردریایی ادامه پیدا کرد که یکی از آنها موفق شد ۵۰۰ کیلومتر را بپیماید.
در تابستان آزمایشهای رودونگ ادامه پیدا کرد. در ماه اوت یکی از رودونگها پس از هزار کیلومتر در دریا، در منطقهای موسوم به منطقه ویژه اقتصادی ژاپن، فرود آمد.
آزمایشهای پیدرپی موشکی تا اواخر سال ادامه پیدا کردند.
۲۰۱۷
سال ۲۰۱۷ با آزمایشهای تازه موشکهای بالیستیک آغاز شد؛ از جمله آزمایش تازه یک موشک «آیآربیام».
در فوریه سال ۲۰۱۷ کیم جونگنام، برادر ناتنی رهبر کره شمالی، توسط عامل شیمیایی در فرودگاه بینالمللی کوالالامپور به قتل رسید. در پی این قتل پیونگیانگ متهم و کره شمالی با یک بحران بینالمللی تازه روبهرو شد.
کره شمالی در ماه مارس چند موشک بالیستیک پرتاب کرد. در ژوئیه اظهار داشت نخستین موشک قارهپیمای خود را «با موفقیت» آزمایش کردهاست. چندی نگذشت که تهدیدها و هشدرهای لفظی شدیدی بین رهبر کره شمالی و رئیسجمهوری ایالات متحده رد و بدل شد، هشدارها و تهدیدهایی مبنی بر «حمله اتمی» و یا «نابودی» کشور دیگر.
در سپتامبر ششمین و قویترین آزمایش نظامی هستهای در کره شمالی انجام شد.
در نوامبر دونالد ترامپ، کره شمالی را در فهرست دولتهای حامی تروریسم قرار داد. کره شمالی مدعی شد موشک قارهپیمایی آزمایش کرده که به هر نقطهای از آمریکا میرسد و قادر به حمل کلاهک هستهای است. پیونگیانگ مدعی شد زرادخانه اتمی آن کشور به ظرفیتهای کاملی رسیدهاست.
تنشها در شبهجزیره کره به نقطه کمسابقهای رسید.
۲۰۱۸
اول ژانویه سال ۲۰۱۸ با پیام «آشتیجویانه» کیم جونگاون خطاب به کره جنوبی آغاز شد و رهبر کره شمالی اعلام کرد حاضر است تیمی از ورزشکاران را به المپیک زمستانی کره جنوبی بفرستد و این اتفاق در نهایت رخ داد.
چهار روز بعد از این پیام کره جنوبی و آمریکا موافقت کردند رزمایش مشترک خود را عقب بیاندازند.
۹ ژانویه برای نخستین بار طی دو سال گذشته، مقامهای شمال و جنوب، رسما دیدار کردند.
در ۱۰ فوریه خواهر رهبر کره شمالی در سئول با مون جهاین، رئیسجمهوری کره جنوبی دیدار و از او دعوت کرد به پیونگیانگ سفر کند.
در ماه مارس ترامپ گفت دعوت رهبر کره شمالی برای دیدار را پذیرفته است.
در همان ماه کیم جونگاون نخستین سفر خارجی خود را انجام داد، سفر غیرمنتظرهای که با قطار و به چین انجام شد. سپس مایک پومپئو به پیونگیانگ رفت و پیونگیانگ گفت به فعالیت سایت هستهای پونگیهری پایان میدهد. ۲۷ آوریل مون جهاین و کیم جونگاون، رهبران دو کره، دیدار کردند.
در ماه مه پکن از دومین دیدا رهبران چین و کره شمالی خبر داد.
دهم ماه مه ترامپ گفت در ۱۲ ژوئن با کیم دیدار میکند. شش روز بعد شماری از مقامهای ارشد کره شمالی تهدید کردند این دیدار را لغو میکنند.
۲۴ مه ترامپ دیدار با رهبر کره شمالی را لغو کرد. دو روز بعد رئیسجمهوری کره جنوبی در شمال مرز دو کره با رهبر کره شمالی دیدار کرد. سئول گفت پیونگیانگ متعهد به مذاکره با رئیسجمهوری آمریکا است. اندکی بعد کیم یانگچال، مشاور ارشد رهبر کره شمالی، در سفری نادر به آمریکا رفت.
اول ژوئن ترامپ با کیم یانگچال دیدار کرد و گفت مذاکرات در همان تاریخ اولیه در سنگاپور برگزار خواهد شد.
۱۲ ژوئن ۲۰۱۸، ۲۲ خرداد ۱۳۹۶ رهبران دو کشور برای نخستین بار دیدار کردند، صحبت کردند، ناهار خوردند، قدم زدند و توافقی را امضاء کردند.