پس از آنکه دولت هند دوشنبه چهاردهم مرداد در تصمیمی بحثبرانگیز، اختیارات ویژه ایالت جامو و کشمیر را لغو کرد، پاکستان که از دیرباز با هند بر سر کشمیر اختلاف دارد، این «تصمیم یکجانبه» را «به شدت محکوم» کرد و آن را «غیرقانونی» نامید.
کشمیر هند در زمان ضمیمه شدن به خاک هند از این اختیارات ویژه برخوردار شده بود اما هند روز دوشنبه اعلام کرد که قدرت قانونگذاری داخلی را از کشمیر گرفته است. هند همچنین از این روز منع خرید ملک توسط افراد غیرمقیم در جامو و کشمیر را لغو کرده و با این کار راه ورود گسترده و سرمایهگذاری هندیها از دیگر مناطق به کشمیر را هموار کرده است.
دولت اسلامآباد روز دوشنبه تأکید کرد که «به هر اقدامی برای مقابله با این تصمیم هند دست خواهد زد» و «به تهدیدها پاسخی قاطع خواهد داد».
کشمیر پس از سال ۱۹۴۷ میلادی، میان هند و پاکستان تقسیم شده است ولی هر دو کشور مدعی حاکمیت بر کل این منطقه هستند. دو جنگ از سه نبردی که از زمان استقلال میان هند و پاکستان رخ داده، دربارهٔ کشمیر بوده است.
در پی چند روز افزایش حضور نظامیان هند در کشمیر و در حالی که از همه خارجیها خواسته شده بود که این منطقه را ترک کنند، دولت هند بامداد دوشنبه به طور ناگهانی این تحول جدید را اعلام کرد.
ماده ۳۷۰ در قانون اساسی هند «وضعیت ویژه» این ایالت را که دارای اکثریت مسلمان است، به رسمیت شناخته و خودمختاری آن را تضمین کرده بود.
خبرگزاریها ملغی شدن «وضعیت ویژه» را جسورانهترین تصمیم هند پس از حدود هفتاد سال نزاع با پاکستان بر سر این منطقه توصیف کردهاند.
در همین راستا، ناراندرا مودی، نخستوزیر هند، برای ملغی کردن عنوان رسمی «ایالت فدرال» جامو و کشمیر لایحهای به مجلس دهلی نو بردهاست.
آقای مودی خواسته که بخش شرقی این ایالت که اکثریت ساکنانش بودایی هستند، به عنوان ایالت مستقل «لداخ» جدا، و تنها بخشی از آن به عنوان «ایالت جامو و کشمیر» باقی بماند؛ بر اساس این لایحه، ایالت «لداخ» مستقیم زیر نظر دولت هند خواهد بود.
آقای مودی که بهار امسال برای دومین بار به نخستوزیری رسید، در راستای قول انتخاباتی خود برای یکپارچه کردن بخشهایی از ایالت جامو و کشمیر با بقیه خاک هند این لایحه را ارائه کردهاست.
دولت ملیگرای دهلی نو میگوید که در راستای مبارزه با افراطیون اسلامی و «تروریستهایی که از پاکستان» به این منطقه میرسند، این اقدام را ضروری تشخیص دادهاست.
عِمران خان، نخستوزیر پاکستان، دوشنبه در نشست کمیته امنیت ملی کشورش همراه با فرماندهان ارتش این بحران را بررسی کرد.
به گزارش خبرگزاریها، عمران خان در این نشست گفت ارتش هند در روزهای گذشته از بمبهای خوشهای برای ارعاب غیرنظامیان کشمیر استفاده کردهاست.
نخستوزیر پاکستان با فراخواندن شورای امنیت سازمان ملل به دخالت، این را نیز گفت که کشورش در کنار مردم کشمیر ایستادهاست.
وزارت خارجه پاکستان نیز دوشنبه در بیانیهای تأکید کرده بود که «اقدامات یکجانبه هند، ماهیت مناقشه برسر کشمیر را تغییر نمیدهد».
دولت ناراندا مودی لغو «وضعیت ویژه» را به توشیح رئیس جمهوری آن کشور رسانده و خواهان رسمیت یافتن تغییرات جغرافیایی در این منطقه شدهاست.
همزمان با تصمیم هند در لغو خودمختاری ایالت جامو و کشمیر، ارتش هند از جمله نیروی هواییاش به حالت آمادهباش درآمده و از اعزام هزاران نیروی تازهنفس نظامی به کشمیر خبر رسیدهاست.
هند از واکنش مسلمانان کشمیر و نیز اقدامات احتمالی پاکستان نگران است.
در بخش جامو و بهویژه مرکز آن، روال عادی مدارس و کار در مؤسسات متوقف شدهاست؛ هر چند مقررات منع آمد و شد اجرا نشده، اما به دستور دولت هند، اجتماع بیش از چهار نفر ممنوع شد؛ از قطع اینترنت در این ایالت خبر رسیده و تماس با تلفنهای همراه نیز قطع است.
شماری از رهبران محلی در کشمیر از یکشنبه شب در حصر خانگی قرار گرفتهاند.
هند و پاکستان در سال ۲۰۰۳ پیمان آتشبس منعقد کردند اما خطوطکنترل مرزی مشترک همواره متشنج و شاهد آتشباری بودهاست.
این دو کشورِ دارای بمب اتمی، تا حال دو جنگ خونین بر سر مالکیت کشمیر داشتهاند.
رهبران دو قدرت آسیایی به تازگی برای یارگیری در صحنه جهانی در سفر بودند؛ از جمله عمران خان ماه گذشته با دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا در واشینگتن دیدار کرد.