مژگان افتخاری و امجد امینی، مادر و پدر مهسا (ژینا) امینی با انتشار متنی اعلام کردند که در «سالیاد شهادت» فرزندشان، بر آرامگاه او در آرامستان آیچی سقز «مراسم سنتی و مذهبی سالگرد ژینا» را برگزار می‌کنند.
در ابتدای این متن که شامگاه جمعه ۱۷ شهریور ماه در صفحه اینستاگرام امجد امینی، پدر مهسا امینی، منتشر شد از عنوان «به نام یزدان دادگر» استفاده شده است.
در پای این پیام نیز عبارت «مادر و پدر زنده یاد ژینا امینی» ذکر شده و به ترتیب اسامی «مژگان افتخاری» و «امجد امینی»، مادر و پدر مهسا(ژینا) امینی آمده است.
مژگان افتخاری و امجد امینی در متن این پیام مشترک خود خطاب به «هم‌میهنان» و «خواهران و برادران»، نوشتند: «ما خانواده ژینا، مانند هر خانواده داغدیده‌ای، در سالیاد شهادت فرزند دلبندمان ژینا (مهسا) امینی بر مزار آن عزیز سفر کرده گرد هم آمده و مراسم سنتی و مذهبی سالگرد را برگزار می‌كنیم.»
آنها در ادامه تأکید کردند که «ضمن گرامیداشت هم‌دردی‌ها و دغدغه‌های ارزشمند همشهریان عزیز، همگان را به پرهیز از هرگونه کنش خشونت آمیز و واکنش در برابر آن دعوت می‌کنیم.»
مژگان افتخاری و امجد امینی، پدر و مادر مهسا(ژینا) امینی، در انتهای پیام مشترک خود به تأکید نوشتند: «ما جز این نوشته هیچ متن و نوشته‌ای منتشر نمی‌کنیم.»
پیام مادر و پدر مهسا امینی چند روز پس از آن منتشر شد که در آستانه «سالگرد کشته شدن مهسا امینی حین بازداشت توسط نیروهای گشت ارشاد»، نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی اقدام به بازداشت «صفا عائلی» دایی مهسا امینی در شهر سقز کردند.
مژگان افتخاری روز جمعه و با گذشت چهار روز از بازداشت برادرش، صفا عائلی، ضمن انتشار عکس‌هایی او و همچنین تصویری دخترش مهسا امینی در استوری صفحه اینستاگرام خود نوشت: « ژینا جان عشق دایی جانش بود و همچنین دایی جان افتخار ژینا جان بود.»
بیشتر در این باره: هه‌نگاو: بازداشت دست‌کم «۷۰ عضو» خانواده‌های کشته‌شدگان اعتراضات طی پنج ماهاو در یک استوری دیگر نیز خواستار آزادی برادرش شده است.
دستگاه‌های قضائی و امنیتی جمهوری اسلامی تاکنون درباره دلیل بازداشت، نهاد بازداشت‌کننده و محل نگهداری صفا عائلی توضیحی ارائه نکرده‌اند.
مهسا(ژینا) امینی، ۲۲ شهریور پارسال در حالی که همراه خانواده خود به تهران سفر کرده بود، توسط نیروهای گشت ارشاد بازداشت و روز ۲۵ همان ماه خبر جان‌باختن او در بیمارستان منتشر شد.
خاکسپاری پیکر مهسا امینی در روز ۲۶ مرداد ۱۴۰۱ که با حضور گسترده مردم در آرامستان آیچی سقز برگزار شد، با سردادن شعارهایی علیه جمهوری اسلامی و همچنین سردادن شعار «زن، زندگی، آزادی»، به سرعت به گسترده‌ترین اعتراضات سراسری علیه جمهوری اسلامی تبدیل شد.
صالح نیکبخت، وکیل خانواده مهسا امینی، روز دوشنبه ۱۱ اردیبهشت سال جاری، اعلام کرد که قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران تاکنون هیچ‌گونه دلایل قانع‌کننده‌ای به خانواده، وکلا و حتی جامعه علمی کشور مبنی بر طبیعی بودن مرگ مهسا ارائه نکرده است.
صالح نیکبخت در گفت‌وگو با سایت «دیده‌بان ایران» گفت که «دستگاه قضایی تاکنون به اعتراضات وکیل و خوانده، پاسخ واضح و درستی نداده‌اند.»
مقام‌های جمهوری اسلامی در چند ماه نخست اظهاراتی درباره رسیدگی به پرونده جان باختن مهسا امینی ابراز کردند و حتی محمدجعفر منتظری دادستان وقت کل کشور از تعطیلی «گشت ارشاد» خبر دادند اما با گذشت نزدیک به یک سال تاکنون گزارشی درباره برگزاری دادگاه در این مورد ارائه نکرده‌اند و از تیرماه سال جاری نیز بار دیگر برخورد گشت‌های انتظامی با زنان به اتهام سرباز زدن از حجاب اجباری را از سر گرفتند.
در جریان اعتراضات «زن، زندگی، آزادی» بنابر گزارش مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، هزاران تن از معترضان بازداشت نزدیک به ۵۷۰ تن از معترضان از جمله ده‌ها کودک و زن به دست نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی کشته شدند.
رادیو فردا نیز توانسته تاکنون هویت ۳۷۳ تن از کشته‌شدگان را تأیید کند که دست‌کم ۵۸ نفر آنها کودک زیر ۱۸ سال و ۴۳ نفر هم زن هستند. این احراز هویت از طریق منابع مستقل رادیو فردا و نیز تماس با خانواده‌ها، نزدیکان کشته‌شدگان و شاهدان عینی انجام شده است.
بیشتر در این باره: دیده‌بان حقوق بشر خواستار «تحقیقات بین‌المللی» درباره مرگ جواد روحی شددر جریان اعتراضات زن،زندگی، آزادی شماری از معترضان که تعداد آنها صدها تن گزارش شده است با شلیک سلاح‌های جنگی یا ساچمه‌زن نیروهای حکومتی چشم‌های خود را از دست داده‌اند یا دچار جراحت و مصدومیت شدید شدند.
دستگاه قضایی جمهوری اسلامی همچنین شماری از معترضان بازداشت شده به «محاربه» و «افساد فی‌الارض» متهم و برای انها حکم اعدام صادر کرد که از میان «محسن شکاری در تهران، مجیدرضا رهنورد در مشهد، محمدمهدی کرمی و محمد حسینی در کرج» و «صالح میرهاشمی، سعید یعقوبی و مجید کاظمی» را در اصفهان اعدام کرد.
جواد روحی، معترض بازداشت شده در نوشهر نیز توسط دستگاه قضایی جمهوری اسلامی به «سه بار اعدام» محکوم شده بود و با وجود آنکه دیوان عالی کشور رای به «نقض حکم سه بار اعدام» او داده بود، در زندان نوشهر به مرگی مشکوک جان خود را از دست داد.
با وجود حجم گسترده سرکوب حکومتی علیه معترضان طی یک سال گذشته، بسیاری از مقام‌های جمهوری اسلامی در رده‌های مختلف از مقام‌های سیاسی تا امنیتی و انتظامی، در هفته‌های اخیر به صراحت از احتمال اوج‌گیری اعتراضات در «سالگرد مهسا امینی و آغاز اعتراضات زن، زندگی، آزادی» ابراز نگرانی کرده‌اند.
شماری از این مقام‌های حکومتی از جمله احمد خاتمی، عضو مجلس خبرگان، به صراحت معترضان را به «سرکوب» و «له کردن» در صورت اوج‌گیری دوباره اعتراضات خیابانی تهدید کرده‌اند.
بیشتر در این باره: مهسا امینی با حضور گسترده مردم و شعار علیه خامنه‌ای به خاک سپرده شددستگاههای امنیتی جمهوری اسلامی اقدامات گسترده‌ای را در چند ماه اخیر در چارچوب آنچه فرمانده سپاه پاسداران «پیشگیری» از اوج‌گیری دوباره اعتراضات خواند، به اجرا گذاشته‌اند.
گزارش‌های متعددی از بازداشت معترضانی که سابقه دستگیری در جریان اعتراضات «زن، زندگی، آزادی» دارند، در چند هفته اخیر منتشر شده است.
همچنین بازداشت شماری از کنشگران حقوق زنان در استان‌های مختلف از جمله بازداشت ۱۲ تن از این کنشگران در استان گیلان و همچنین احضار گسترده و عمدتا تلفنی فعالان مدنی و دانشجویان و فشار بر آنها برای بر اخذ «تعهدِ عدم حضور در اعتراضات احتمالی» بخش دیگری از اقدامات دستگاه‌های امنیتی برای «پیشگیری» از اوج‌گیری دوباره اعتراضات است.
بخش عمده‌ای از اقدامات دستگاه‌های امنیتی جمهوری اسلامی در آستانه «سالگرد مهسا امینی و آغاز اعتراضات زن، زندگی، آزادی» نیز بر اعمال فشار و بازداشت اعضای خانواده‌های دادخواه معترضان کشته شده در شهرهای مختلف ایران متمرکز شده است تا آنجا که فقط طی یک ماه اخیر دست‌کم ۲۱ تن از اعضای خانواده‌های دادخواه در شهرهای مختلف چندین استان بازداشت شده‌اند.
پیشتر نیز سایت حقوق بشری هه‌نگاو گزارش داده بود که دستگاه‌های امنیتی جمهوری اسلامی از ابتدای سال ١۴٠٢ اوایل شهریور ماه «دست‌کم ۷۰ تن از اعضای خانواده‌های دادخواه» را در شهرهای مختلف بازداشت کرده‌اند.