یحیی رحیم صفوی، دستیار و مشاور رهبر جمهوری اسلامی، به صراحت از شرکتکنندگان در چهاردهمین دوره انتخابات ریاستجمهوری خواست فردی را «انتخاب کنند» که دیدگاههای او «تعارضی» با علی خامنهای نداشته باشد.
او که سهشنبه ۲۳ خرداد در همایشی با عنوان «نهضت خاطرهگویی دفاع مقدس» سخنرانی میکرد، افزود مردم رئیسجمهوری را انتخاب کنند که «خود را نفر دوم بداند».
مشاور خامنهای تأکید کرده که رئیس قوه مجریه «اگر بگوید آقا این را میگوید من این را میگویم، این باعث مشکلات در کشور میشود. رئیس جمهور نباید دوقطبی ایجاد کند.»
این یکی از صریحترین اظهارنظرهای یک فرد نظامی درباره انتخابات در ایران است که آشکارا برای مشارکت انتخاباتی شهروندان، تعیین تکلیف میکند.
باوجودی که روحالله خمینی، بنیانگذار جمهوری اسلامی خواستار عدم مداخله نظامیان در سیاست و انتخابات شده بود، مقامهای نظامی همواره دخالت خود را در قالب «تبیین و روشنگری» توجیه میکنند.
قانون اساسی جمهوری اسلامی، نظامیان را از ورود به رقابتهای سیاسی و انتخاباتی منع میکند، با این حال در انتخابات مختلف ایران، بحثهای گستردهای درباره دخالت سپاه پاسداران و نیروهای شبهنظامی بسیج مطرح بوده است.
سخنان رحیم صفوی در حالی بیان میشود که دخالتها و اختیارات گسترده رهبر جمهوری اسلامی در همه ارکان حکومت باعث شده که در ایران از رئیسجمهور به عنوان «کارگزار» و «پیمانکار» او نام برده شود.
با آنکه در سالهای اخیر مشارکت انتخاباتی در ایران بهدلایل متعددی از جمله سرکوبهای خشونتبار اعتراضات مردمی و پاسخگونبودن حکومت، یکدستشدن حکومت و ردصلاحیتهای گسترده، به پایینترین سطح نزول کرده، رحیمصفوی گفته که علی خامنهای به «مشارکت بالا اعتقاد» دارد.
رهبر جمهوری اسلامی در چند سخنرانی اخیر خود نیز بدون اشاره به انتقادات شهروندان، بر ضرورت برگزاری «باشکوه» انتخابات در ایران تأکید کرده بود.
بیشتر در این باره: واکنش سپاه پاسداران به ابلاغیه خامنهای در مورد دخالت در انتخاباتسخنگوی شورای نگهبان پس از تأیید صلاحیت تنها شش نفر از داوطلبان چهاردهمین دوره انتخابات ریاستجمهوری که با مرگ ابراهیم رئیسی و هیئت همراه در جریان سقوط بالگرد، زودهنگام برگزار میشود، بارها اعلام کرده که این نهاد «مستقل و فراجناحی» عمل میکند.
رسانههای وابسته به حکومت نیز تلاش میکنند بر مشارکت گسترده شهروندان در انتخابات تأکید کنند و ابراهیم شیرعلی، رئیس مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا) نیز مدعی شده که بر اساس نتایج یک نظرسنجی، «۳۹.۵ درصد از پاسخگویان گفتند با آمدن رئیس جمهور جدید وضعیت کشور بهتر خواهد شد.»
با این حال مقامات و نهادهای وابسته به جمهوری اسلامی توضیحی درباره شیوه انجام نظرسنجی و جامعه آماری خود ارائه نمیکنند.
ادامه برنامههای تلویزیونی نامزدها؛ پورمحمدی و زاکانی چه گفتند؟
در ادامه برنامههای انتخاباتی تلویزیونی نامزدهای چهاردهمین دوره انتخابات ریاستجمهوری در ایران، مصطفی پورمحمدی خود را فردی «باتجربه زیاد» که دارای سوابق امنیتی اطلاعاتی و نظارتی است، معرفی کرد.
او که از اعضای هیئت موسوم به «مرگ» در دهه ۶۰ است، از فعالیتهای خود در رسیدگی به پرونده اعضای مجاهدین خلق در آن زمان به عنوان یکی از سوابق کاری «موفق» خود نام برد.
پورمحمدی در عین حال به مذاکره خود با صدام حسین، رئیسجمهوری پیشین عراق اشاره کرد و گفت: «من با کسی مذاکره کردم که دشمن ملت بود. داماد و برادر همسرم توسط این مرد شهید شدند...این موضوع نشان میدهد که میشود با دشمنان بزرگ هم مذاکره کرد اما از موضع قدرت. میدان و دیپلماسی تکمیلکنندۀ هم هستند.»
علیرضا زاکانی، شهردار فعلی تهران و نامزد انتخابات نیز در برنامه جداگانهای گفت که «شفافیت و فسادستیزی و مبارزهٔ بیامان با رانتخواری» را اولویت برنامههای خود قرار داده است.
او گفت که «فساد اصولگرا و اصلاحطلب نمیشناسد» و افزود که امکان انتصاب دوباره افراد دولت ابراهیم رئیسی در دولت او نیز وجود دارد.
زاکانی در حالی این اظهارات را بیان کرده که در مقام شهردار تهران بهتازگی قراردادی بزرگ در شرایطی غیرشفاف با شرکت هواپیمایی ماهان منعقد کرده و طی آن سند ششدانگ یک زمین به مساحت ۳۰ هزار متر مربع در منطقه ۲ تهران را در اختیار هواپیمایی ماهان قرار داده تا در آن «اقدام به ساخت مرکز تفریحی و گردشگری» کند.
مسئله قرارداد غیرشفاف دو میلیارد یورویی با یک شرکت ساختمانی چینی برای واردات اتوبوس نیز همچنان ابهام خود را حفظ کرده است.