رئیس‌جمهور پیشین ایران در اظهاراتی، غرب‌ستیزی حکومت جمهوری اسلامی را «هزینه‌زا» دانست و تأکید کرد که اکثریت مردم ایران از سیاست خارجی حکومت ناراضی هستند.
محمد خاتمی در سخنانی در جمع مشاوران خود که متن آن روز سه‌شنبه ۲۱ آذر منتشر شد، گفت: «امروز در موقعیتى قرار گرفته‌ایم که اگر نگوییم اکثریت مردم خواستار تنش‌زدایی در روابط با آمریکا هستند، لااقل مى‌توان گفت که از سیاست‌هاى خارجى موجود و غرب‌ستیزى هزینه‌زای حکومت ناراضى هستند.»
او یادآور شد که مسئولان جمهوری اسلامی «ضد استکباری و ضد استعماری» بودن را در «رویارویی» با غرب و آمریکا می‌دانند و در این زمینه اقداماتی هم کرده‌اند و «بهانه به دست کسانى داده‌اند که مى‌گویند جمهورى اسلامى در منطقه چالش ایجاد مى‌کند.»
رئیس‌جمهور پیشین ایران افزود این رویکرد باعث شده که حکومت جمهوری اسلامی از «جلب رضایت مردم» در حوزه سیاست خارجی باز بماند.
جمهوری اسلامی ایران در سال‌های اخیر گروه‌های نیابتی خود را در کشورهای مختلف خاورمیانه از جمله یمن، لبنان، عراق، سوریه و نوار غزه ایجاد کرده و پول و امکانات نظامی در اختیار آن‌ها قرار می‌دهد.
این گروه‌ها که مقامات تهران آن‌ها را «گروه‌های مقاومت» می‌خوانند، به طور خاص اهداف و پایگاه‌های آمریکا در منطقه را هدف قرار می‌دهند. همزمان با حمله ۱۵ مهر گروه افراطی حماس به خاک اسرائیل که منجر به جنگی همه‌جانبه بین طرفین در نواز غزه شده است، گروه‌های نیابتی ایران بر شدت حملات خود به مواضع آمریکا و اسرائیل در منطقه افزوده‌اند.
آمریکا و اتحادیه اروپا، گروه افراطی حماس را که مورد حمایت جمهوری اسلامی است، یک سازمان تروریستی می‌دانند.
محمد خاتمی در بخش دیگری از اظهارات خود همچنین با انتقاد از وضعیت دانشگاه‌های کشور گفت که «به علت غلبه نگاه امنیتی-نظامی»، استقلال این نهاد و نقش دانشگاهیان در توسعه ایران خدشه‌دار شده است.
او نتیجه این سیاست‌ها را گسترش ناامیدی در میان دانشجویان و اساتید و «افزایش فرار مغزها» عنوان کرد.
به‌دنبال مشارکت جدی دانشجویان و استادان دانشگاه در اعتراض‌های ۱۴۰۱، دولت ابراهیم رئیسی و سایر نهادهای امنیتی و قضایی، علاوه بر احضار و بازداشت تعداد زیادی از دانشجویان، در ماه‌های اخیر برای ده‌ها استاد دانشگاه احکام اخراج، تعلیق یا تمدید نشدن قرارداد صادر کرده‌اند.