پرواز هلیکوپتر در جو رقیق مریخ کار بسیار مشکلی از نظر مهندسی محسوب میشود، اما حالا مهندسان ناسا توانستهاند یک هلیکوپتر بسازند که میتواند در چنین شرایطی پرواز کند.
این محصول اینجنیوتی نام دارد و قرار است دریچه تازهای را به روی اکتشافات فضایی باز کند.
پیش از این کاوشگرها یا در مدار سیارهای قرار میگرفتند که امکان دسترسی به جزئیات برای آنها کاهش مییافت یا اینکه به رباتهای خودرو-شکلی محدود بودند که قدرت کاوش بسیار کمی داشتند.
اما هلیکوپترهای فضایی کاوشگر، قدرت مانور و سرعت بهتری دارند و از طرفی با دقت زیاد میتوانند به کاوش بپردازند.
ساخت این پرنده پیچیدگیهای فنی زیادی داشته است. به دلیل جو بسیار رقیق مریخ که بارها از جو زمین رقیقتر است نیروی بَرآر لازم برای پرواز بسیار سخت بهدست میآید. شرایط پروازی در ارتفاع پایین در مریخ مانند پرواز در ارتفاع چند کیلومتری از سطح زمین است. گرانش مریخ هم تقریبا یک سوم زمین است.
مدیران ناسا گفتهاند که منتظر پرواز بالگرد ساخت بشر در یک سیاره غیر از زمین برای نخستین بار هستند. این پرواز از سوی برخی بهمانند پرواز برادران رایت، یک انقلاب جدید در پرواز نامیده شده است.
بدنه اصلی این هلیکوپتر کمی بزرگتر از یک توپ فوتبال و دارای چهار پایه نازک است.
دو پروانه بزرگ بالای این بدنه قرار گرفتهاند که خلاف جهت هم میگردند بالای این پروانهها هم یک صفحه خورشیدی برای شارژ کردن باتریها وجود دارد.
مهندسان ناسا با استفاده از عایقبندی خاص و یک گرمکن در داخل این هلیکوپتر، سعی میکنند پردازندهها و تجهیزات حساس را از سرمای شدید مریخ حفظ کنند.
پرههای بزرگ این بالگرد که نیروی برآر لازم را برای پرواز در مریخ ایجاد میکنند جنسی از فیبر کربن دارند.
مهندسان ناسا گفتهاند سالها روی این پروژه کار کردهاند و حدود دو دهه قبل ساخت چنین دستگاهی از نظر فنی میسر نمیشد.
با توسعه علم رایانه، هوش مصنوعی و افزایش دانش مواد و سبکسازی و توسعه باتریها امکان ساخت چنین پرندهای در چند سال اخیر امکانپذیر شده است.
طراحی پرهها یکی از سختترین قسمتهای این پروژه بوده است. این پرهها باید محکم و بسیار سبک ساخته میشدند. وزن دقیق این پرهها مشخص نیست اما مهندسان ناسا گفتهاند آنقدر سبک هستند که وقتی در دست گرفته میشوند، انگار وزنی ندارند.
برای این بالگرد، مهندسان ناسا و کارشناسان رباتیک، الگوریتم پیچیدهای طراحی کردهاند که کمک میکند این پرنده در شرایط متغیر جو سیاره بهرام توانایی واکنش مناسب را داشته باشد.
برای تعادل و چگونگی پیمودن مسیر هم الگوریتم و برنامههای بسیار پیچیدهای نوشته شده است.
در طرح ناسا پس از فرود مریخنورد، هلیکوپتر طراحی شده از آن جدا میشود و با پرواز روی سطح مریخ اطلاعات بهدست آمده و تصاویر را به مریخنورد مخابره میکند.
طی مدت یک ماه قرار است این بالگرد پنج بار پرواز کند و پس از هر فرود مدتی سپری میشود تا باتریها آن توسط پنلهای خورشیدی شارژ شوند.
در این بالگرد از دو دوربین، یکی سیاه و سفید و دیگری رنگی استفاده شده است. این پروژه البته تنها شروع توسعه هلیکوپترهای فضایی است.
ناسا قصد دارد به توسعه یک هلیکوپتر هستهای در پروژه بعدی خود بپردازد این بالگرد قرار است به یکی از قمرهای زحل فرستاده شود.
هم اکنون برنامههای گستردهای برای سفر به مریخ وجود دارد. البته مهندسان میگویند احتمالا به دلیل جو رقیق فعلا هلیکوپتری ساخته نخواهد شد که بتواند انسان را در مریخ جابهجا کند و بالگردها تنها توانایی حمل چند کیلوگرم تجهیزات شناسایی را خواهند داشت.