کتابخانه ملی اسرائیل خاطرات مردم از زندگی در دوران قرنطینه و خانهمانی به دلیل کرونا را بهصورت دیجیتالی گردآوری و نگهداری میکند.
مسئولان این کتابخانه از کسانی که در اسرائیل و دیگر کشورها از روزهای زندگی خود در شرایط قرنطینه خاطرهنگاری کردهاند، خواسته است نسخه دیجیتالی آن را در اختیار این کتابخانه قرار دهند تا به عنوان بخشی از خاطرات این روزگار حفظ شود.
کتابخانه ملی اسرائیل که به طور ویژه اسناد و کتب مربوط به زندگی یهودیان جهان را گردآوری میکند، همچنین مردم اسرائیل و یهودیان سایر کشورها را تشویق کرده تا هر چه زودتر به نگارش خاطرات دوران قرنطینه و خانهمانی بنشینند و آن را به این نهاد بفرستند.
مسئولان این کتابخانه دوران قرنطینه را که از دو ماه پیش در این کشور و بسیاری کشورهای دیگر آغاز شده، در تاریخ بشر مدرن بیسابقه عنوان کردهاند و بر لزوم سرعت عمل در گردآوری خاطرات انسانها از این دوره تأکید دارند.
یوئل فینکلمن، مسئول گردآوری اسناد و کتب بخش یهودیان در کتابخانه ملی اسرائیل، به هاآرتص گفته است: اگر شما یکی از افرادی هستید که مرتب جملاتی شبیه این را تکرار میکنید که در چه دوران دیوانهای زندگی میکنیم و چه خواهد شد، نگارش خاطرات این مرحله از زندگی به شما توصیه میشود.
کتابخانه ملی اسرائیل همچنین گفته است که درک آنچه بر سر انسانها در این مرحله دشوار ناگهانی از زندگی بشر میرود، اهمیت بسزایی دارد؛ چه به صورت فردی، چه به شکل جوامع.
این کتابخانه علاوهبر خاطرات دیجیتالی شخصی، از مردم خواسته است نوشتههای خود را در گروههای خانوادگیشان در شبکههای اجتماعی نیز دستکم نگیرند، زیرا این نوشتهها هم بخشی جداییناپذیر از زندگی ما در این دوران اجباری و مرموز است.
یوئل فینکلمن گفته است این کتابخانه بهسرعت در حال تشکیل تیمی از محققان برای مطالعهٔ خاطرات اهدایی است تا به عنوان بخشی از تاریخ معاصر به صورت منسجم نگاشته شود و به عنوان میراث باقی بماند.
شاید جهان بسیار زودتر از ارزیابیهای بدبینانه و آخرالزمانی برخیها، از زیر بار اندوه زندگی دشوار قرنطینه درآید و مدتی پس از دستیابی علم به درمانهای مؤثر یا واکسن موعود برای این بیماری، بتواند به زندگی عادی بازگردد و این دوره تنها به عنوان بخشی کوتاه و گذرا در خاطرهها بماند، اما به گفته یوئل فینکلمن، همین نوشتهها و مطالب این دوران کوتاه دقیقاً دقیقاً همان مطالب منحصربهفردی است که کتابخانه ملی اسرائیل در جستوجوی آن و علاقهمندِ حفظ آن است.
به گفته یکی از مسئولان، حتی کاغذپارههای یک فرد عادی نیز برای این کتابخانه یک «گنج» است. از بلیت تئاتری که به خاطر کرونا لغو شده، تا بروشورها و تقویمها و هر چیز دیگر که بخشی از زندگی روزمره در این دوران بوده است.
کارون سثهیل، مسئول ارتباطات کتابخانه با جوامع و مؤسسات یهودیان اروپا، پیشبرد پروژه گردآوری خاطرات یهودیان را در دوران ویروس کرونا بر عهده گرفته است.
یهودیان بسیاری در بریتانیا و ایتالیا و آمریکا، در میان تلفات بالای کشتههای این بیماری بودهاند و زندگی افراد باقیمانده که بیشتر در اروپا جامعهای سالمند دارند، تحتتأثیر شدید قرنطینه و خانهمانی، زیر و زبر شده و از حالت زندگی جمعی یهودی که در قرون و اعصار به صورت گردهماییها، نیایشها، اعیاد و مناسبتهای یهودیان اهمیت داشت، خارج شده و در انزوایی سخت غلتیده است.
مراکز یهودیان در آلمان، بریتانیا، روسیه، اوکراین، بلاروس و کشورهای دیگر، و افراد فرهنگی، فعالان، آرشیوها و موزههای آنها و افراد عادی این جوامع همگی به همکاری در این پروژه دعوت شدهاند.
تاکنون نزدیک به یک هزار و سیصد مجموعه اولیه خاطرات از ۲۱ کشور، به زبانهای عبری، انگلیسی، ییدیش، اسپانیایی، ایتالیایی و روسی با این بخش از کتابخانه به شراکت گذاشته شده است و شمار آنها روزبهروز نیز افزایش مییابد.
تصاویر زیادی نیز از زندگیهای این دوران به این بخش از کتابخانه رسیده است؛ خوردن نان فطیر یک خانواده یهودی فرانسه در دوران عید پسح در همین روزهای اخیر؛ اطلاعیههای جامعه یهودیان یونان در خصوص لزوم ماندن در خانه؛ یا تصاویری دیدنی از خاخامهای اسرائیل برای دادن مجوز «کشروت» [آداب مذهبی مربوط به غذا] به هنگام بررسی دقیق تخممرغهای وارداتی از اسپانیا به اسرائیل در شب عید پسح، هنگامی که این کشور با بحران نبود تخممرغ روبرو شد.
کتابخانه ملی اسرائیل در ابتکار گردآوری خاطرات و مطالب دوران قرنطینه تنها نیست؛ موزههای ملی دانمارک، فنلاند، اسلوونی، سوئیس، و کتابخانهها و موزههای دیگری در سراسر آمریکا پروژههایی مشابه را راه انداختهاند. اما کتابخانه ملی اسرائیل بر اهمیت گردآوری مطالب مربوط به زندگی افراد در اسرائیل و یهودیان جهان تأکید دارد.
این کتابخانه در اورشلیم که ساختمان تازه و باشکوهی نیز برای آن از چند سال پیش در نزدیکی پارلمان اسرائیل در دست احداث است، گنجینهای فرهنگی بهویژه از میراث یهودیان در طول تاریخ بشر در اختیار دارد.
این گنجینه شامل بیش از پنج میلیون جلد کتاب از جمله نسخههای خطی، دهها هزار میکروفیلم از آثار منحصربهفرد مانند هزاران نامه تاریخی به زبانهای عبری و عربی، شش هزار نقشه باستانی و دهها هزار ساعت خاطرات شفاهی ضبطشده از فرهنگ و هنر و موسیقی یهودیان جهان است.
بنیادهایی مانند بنیادهای وابسته به خاندان روتچیلد، در اعطای کمک مالی سخاوتمندانه به کتابخانه ملی اسرائیل برای دسترسی به نوشتههای یهودیان جهان و حفظ آن سهیم بودهاند.
نوشتهها و مستندات زندگی، فعالیت و خاطرات شخصیتهای شهیر و اثرگذار یهودی جهان نیز بخشی مهم از مجموعه غنی و ارزشمند کتابخانه ملی اسرائیل است.
برای نمونه، خاطرات و دستنوشتههای فرانتس کافکا، نویسنده بزرگ معاصر، که کتابخانه ملی اسرائیل سالهای طولانی درگیر دعاوی حقوقی در اسرائیل و کشورهای اروپایی برای دستیابی به حق مالکیت آن بود، نه تنها به عنوان آثاری از یک نویسنده نامدار جهانی در این کتابخانه حفظ شده بلکه در ردیف تجربه بخشی از زندگی روشنفکران یهودی در قرن گذشته در کشور چک و دیگر کشورهای اروپایی و نماد ارتباطات میان آنها در دوران روی کار آمدن حکومت نازی تلقی میشود.