ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو، روز دوشنبه ششم تیر گفت در راستای استراتژی جدید ناتو که روسیه را یک خطر مستقیم تلقی می‌کند این پیمان نیروهای آماده عملیات خود را به بیش از ۳۰۰ هزار نفر خواهد رساند.
آقای استولتنبرگ در آستانه برگزاری اجلاس سران کشورهای عضو ناتو در مادرید افزود: «روسیه به همکاری و گفتمانی که ناتو سال‌ها تلاش کرد به آن پایبند بماند پشت کرده است. آنها تخاصم را به جای گفتمان برگزیده‌اند. ما از این موضوع متاسفیم، ولی بدون تردید باید به واقعیت واکنش نشان دهیم.»
اجلاس روزهای سه‌شنبه و چهارشنبه سران ناتو در مادرید علاوه بر چالش‌های مربوط به جنگ در اوکراین، با توجه به شکست این پیمان در افغانستان و اختلافات مربوط به دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ که تهدید کرده بود آمريکا را از ناتو خارج خواهد کرد در مقطع حساسی برگزار می‌شود.
کارشناسان معتقدند، تهاجم نظامی روسیه به اوکراین که ظاهرا یکی از اهداف آن جلوگیری از پیوستن کی‌یف به ناتو بود، در عمل باعث تقویت این پیمان شده است. سوئد و فنلاند که همواره کشورهای بی‌طرفی بودند تقاضای عضویت در ناتو داده‌اند و نامزدی عضویت اوکراین در اتحادیه اروپا نیز پذیرفته شده است.
آقای استولتنبرگ گفت، ناتو با تغییر ساختار در نیروهای واکنش سریع این پیمان که هم‌اکنون ۴۰ هزار پرسنل دارد تعداد نفرات آن را به بالای ۳۰۰ هزار افزایش خواهد داد. بر اساس این تصمیم، بخش‌های مختلف نیروهای کشورهای عضو ناتو در درجات مختلفی از آماده باش قرار می‌گیرند تا از این طریق تعداد نیروهای آماده عملیات ناتو افزایش یابد.
ناتو در اجلاس مادرید قرار است توصیف مناسبات خود با روسیه را نیز تغییر دهد. در مصوبات اجلاس ناتو در سال ۲۰۱۰ در لیسبون، روسیه همکار استراتژیک ناتو توصیف شده است. آقای استولتنبرگ گفت: «پیش‌بینی می‌کنم که اعضای پیمان در اجلاس مادرید با صراحت اعلام کنند که روسیه برای امنیت ما، ارزش‌های ما و نظم جهانی قانونمند یک تهدید مستقیم است.»
دبیرکل ناتو افزود، واحدهای رزمی این پیمان در شرق اروپا و به خصوص ناحیه بالتیک با افزایش نفرات و تجهیزات به تیپ‌های رزمی ارتقاء خواهند یافت و هزاران نیرو نیز در کشورهای دورتر مثل آلمان برای اعزام سریع به خط مقدم در حالت آماده‌باش خواهند بود.
آقای استولتنبرگ گفت، مجموع این نیروها بزرگ‌ترین طرح آمادگی دفاعی و مهار کننده پس از پایان جنگ سرد خواهد بود.
دبیرکل ناتو در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به مخالفت ترکیه با عضویت سوئد و فنلاند در پیمان ناتو گفت: «من در مورد هیچ زمان‌بندی مشخصی وعده نمی‌دهم و گمانه‌زنی نیز نخواهم کرد. اجلاس مادرید هیچ‌گاه دنبال ضرب‌العجل نبوده است.»
آقای استولتنبرگ قرار است روز سه‌شنبه در مادرید با رهبران ترکیه، سوئد و فنلاند مذاکره کند.