برگزاری جلسه دادگاه برای نخست‌وزیر اسرائیل به اتهام «فساد»

محاکمه نخست‌وزیر اسرائیل در سه پرونده اتهامی «رشوه‌خواری، فریب و خیانت در امانت» از امروز، یکشنبه چهارم خرداد در دادگاه اورشلیم/بیت‌المقدس به جریان افتاده است.

بنیامین نتانیاهو اولین نخست‌وزیر اسرائیل است که در زمان تصدی این پست به پای میز محاکمه آورده شده است.

ساعتی پیش از آغاز محاکمه، بنیامین نتانیاهو اولین نشست دولت جدید ائتلافی خود را در کنار متحدش، بنی گانتس، در اورشلیم برگزار کرد.

او در نشست دولت بدون هیچ اشاره به محاکمه، از موفقیت عملکرد اسرائیل در مهار کرونا سخن گفت و به اظهارات هفته گذشته علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، در مورد «راه حل نهایی» برای قضیه فلسطین، پاسخ داد.

تیم وکلای آقای نتانیاهو هفته گذشته از دادگاه خواسته بودند تا قرائت کیفرخواست توسط دادستانی در نشست نخست محاکمه بدون حضور وی انجام شود اما دادگاه این درخواست را رد کرد.

آغاز این محاکمه جنجالی پایان سال‌ها گمانه‌زنی در مورد عملکرد بنیامین نتانیاهو است که ابتدا از طریق رسانه‌ها اتهاماتی در زمینه «سوءاستفاده از ارتباطات شخصی» او و همسرش با افراد ثروتمند مطرح شد.

پلیس اسرائیل حدود دو سال از بنیامین نتانیاهو بازجویی کرده و به دادستانی توصیه کرده بود که او را دادگاهی کند.

اعلام نظر نهایی آویخای مندلبلیت، دادستان، در خصوص ارائه کیفرخواست نیز مدتی طول کشیده بود.

پس از ارائه کیفرخواست نیز بنیامین نتانیاهو و حامیانش تلاش کرده بودند که محاکمه را تا زمانی که او در پست نخست‌وزیری باشد، به تعویق بیندازند اما این تلاش هم ناکام ماند.

ارزیابی شده که پس از نشست قرائت کیفرخواست، مرحله عملی دادگاه در ارائه مدارک و شواهد در خصوص اتهامات وارده، شش ماه دیگر آغاز شود.

پرونده‌های اتهامی او با عناوین «یک هزار» به دریافت هدایا و وادار کردن ثروتمندان به اعطای هدایا به او و همسرش، «دو هزار» در ارتباط با «تبانی با صاحب امتیاز روزنامه یدیعوت آخرونوت برای انتشار مطالب رسانه‌ای به سود او» و «چهار هزار» حول واگذاری کمپانی ارتباطاتی «بزک» به شائول آلوویچ صاحب امتیاز رسانه «والانیوز» و نشر مطالب رسانه‌ای مثبت در خصوص زوج نتانیاهو است.

پلیس اسرائیل در ارتباط با پرونده «یک هزار» از شماری از ثروتمندان سرشناس جهانی مانند میلیاردر آمریکایی شلدون ادلسون و همسرش تحقیقات کرده بود. دامنه این تحقیقات از استرالیا تا اروپا و آمریکا را دربرگرفته بود.

هم‌زمان با محاکمه آقای نتانیاهو، آرنون موزس، صاحب امتیاز یدیعوت آخرونوت و شائول آلوویچ، صاحب امتیاز «والانیوز» و همسرش ایریس، که دوست نزدیک همسر بنیامین نتانیاهو است، نیز به پای میز محاکمه آورده شده‌اند.

نام سارا نتانیاهو به عنوان همسر نخست‌وزیر در اتهام دریافت هدایا از ثروتمندان در پرونده «یک هزار» مطرح است اما او رسماً متهم نشده هر چند که در طول سال‌ها در موارد دیگری محاکمه شده که در برخی از آنها محکوم و در برخی، تبرئه شده و حتی از اتهام‌زنندگان غرامت دریافت کرده است.

ژنرال ذخیره موشه یعلون که در یکی از دولت‌های نتانیاهو وزیر دفاع بوده، هنوز اصرار دارد که نتانیاهو باید در پرونده دیگری با نام «سه هزار» در ارتباط با فساد و رشوه‌خواری در معامله خرید زیردریایی‌ها و کشتی‌های جنگی از آلمان نیز به عنوان «متهم» بازجویی شود.

پلیس از آقای نتانیاهو در پرونده «سه هزار» تنها به عنوان «مطلع» پرسش‌های محدودی کرده اما شمار زیادی از نزدیک‌ترین افراد و بستگان او در این پرونده، به عنوان متهم به دادگاه معرفی شده‌اند.

آویخای مندلبلیت، دادستان، و یعکوو واینروت، حقوقدان ارشد، پیشتر به آقای نتانیاهو توصیه کرده بودند که با ارائه درخواست بخشش از رئیس جمهوری، ارتکاب برخی عملکردهای نادرست را به صورت تلویحی بپذیرد تا این جنجال‌ها خاتمه یابد اما وی هر بار این توصیه‌ها را رد کرده بود.

بنیامین نتانیاهو که پیشتر «اطمینان» داشت کار تحقیقات و بازجویی به مرحله ارائه کیفرخواست نخواهد رسید، همه اتهامات در سه پرونده جنجالی را رد می‌کند و به سربلند بیرون آمدن خود از محاکمه «اطمینان» دارد.

کارشناسان قضایی می‌گویند «اطمینان» قاطع آقای نتانیاهو به تبرئه‌اش از این واقعیت ناشی می‌شود که این دادگاه است که باید ثابت کند که او مرتکب جرم شده نه این‌که او بی‌گناهی خود را ثابت کند.

در طول تمامی سال‌هایی که گمانه‌زنی رسانه‌ای و سپس «اتهامات» علیه آقای نتانیاهو مطرح بوده، او برنده چند انتخابات پارلمانی بوده و هر بار با شکست رقیبان، دولت تشکیل داده است؛ حزب لیکود این امر را نشانه «حمایت قطعی مردم از آقای نتانیاهو»، حتی با وجود اتهامات، می‌داند.

آغاز محاکمه آقای نتانیاهو بیش از هر زمان دیگری، جایگاه قوه قضائیه را در اسرائیل به کانون انتقادهای حامیان نخست‌وزیر در برابر مدافعان این نهاد مبدل کرده است.

شماری از وزیران حزب لیکود برای بیان حمایت از آقای نتانیاهو او را در جلسه قرائت کیفرخواست همراهی کردند؛ هم‌زمان هواداران دیگر آقای نتانیاهو در برابر دادگاه حضور داشتند.

ارزیابی می‌شود که این محاکمه مدتی طولانی به درازا بینجامد و حتی در صورت محکومیت، نظر به سن بالای او و «خدمات گسترده به کشورش»، بخشوده شود.

بنیامین نتانیاهو مهر ماه ۷۱ ساله خواهد شد و در مجموع حدود ۱۵ سال و بیش از هر دولتمرد دیگر، نخست‌وزیر کشورش بوده اما محاکمه یک نخست‌وزیر در زمان احراز این مقام نیز تا حال سابقه نداشته است.

در زمان نخست‌وزیری آرئیل شارون، پرونده فساد علیه او در پلیس بسته شد و به کیفرخواست و محاکمه نرسید.

اهود اولمرت، نخست وزیرِ بعد از آرئیل شارون، زمانی که تازه با اتهام فساد در سطح گمانه‌زنی رسانه‌ای در خصوص عملکردش در زمان شهرداری بیت‌المقدس/اورشلیم روبرو شد، در حالی که هنوز تحقیقات پلیس آغاز نشده بود، از مقام خود کناره‌گیری کرد. او سال‌ها بعد در محاکمه‌ای طولانی به ۱۹ ماه حبس محکوم و زندانی شد.

موشه کاتساو، رئیس جمهوری اسبق، نیز پس از روبه‌رو شدن با اتهام تجاوز جنسی از مقامش کناره‌گیری کرد و در نتیجه محاکمه، پنج سال را در پشت میله‌های زندان گذراند.