تیترنگاری یک قتل: از «تراژدی استاد» تا «شلیک به قلب اصلاحات»

اعتراف محمدعلی نجفی به قتل همسر دومش زلزله‌ای خبری بود که از دیروز، سه‌شنبه ۷ خرداد، رسانه‌های ایران را تکان داد و بازتاب آن بر پیشانی بیشتر روزنامه‌های امروز ایران نشست.

محمدعلی نجفی از چهره‌های سرشناس اصلاح‌طلب و از مدیران ارشد جمهوری اسلامی در دوره‌های گوناگون است که پیش از این به‌خاطر تجدیدفراش خود خبرساز شده بود. اکنون فرش خانه او به خون آغشته شده و اعتراف سریع و خودخواسته نجفی به قتل همسرش نه‌تنها انواع رسانه‌ها را میخکوب کرده که اغلب مردم نیز تازه‌ترین خبرهای این رویداد «شوکه‌کننده» را لحظه به لحظه پی‌گیری می‌کنند.

برخی روزنامه‌ها همین «شوک‌آور» بودن حادثه یا دیگر عبارت‌های ظاهراً خنثی را تیتر یک خود قرار دادند، اما نگاهی گذرا به همه روزنامه‌های سراسری امروز ایران نشان می‌دهد که شماری از آن‌ها از ظن خود یار این واقعه شده‌اند.

روزنامه «وطن امروز» از تیتر «شلیک به قلب اصلاحات» استفاده کرده که یادآور تیتر روزنامه «صبح امروز» در اسفند ۱۳۷۸ در مورد ترور سعید حجاریان، از چهره‌های اصلاح‌طلب، است که تیتر زده بود «شلیک به مغز متفکر اصلاحات».

تصویر روزنامه «صبح امروز»، ۲۳ اسفند ۱۳۷۸

روزنامه جوان، از روزنامه‌های نزدیک به سپاه پاسداران، نیز از تیتر «نجفی: کشتمش! چون طلاق نگرفت» استفاده کرده است.

در مقابل، روزنامه‌هایی چون اعتماد، شرق و همشهری از تیترهایی ظاهراً همدلانه بهره گرفته‌اند. روزنامه اعتماد بر «غم‌انگیز» بودن گزارش یک قتل انگشت گذاشته، روزنامه شرق روی «تلخی سرنوشت یک تکنوکرات» و روزنامه همشهری بر «پایان تلخ».

در این میان، نام خانوادگی مقتول، «استاد»، نیز دستمایه برخی تیترهای دیگر شد. به‌خصوص که محمدعلی نجفی در کنار مناصب دولتی، با اتکا به پشتوانه دانشگاهی خود سمتِ «استادی دانشگاه» را نیز داشت.

صفحه نخست روزنامه شرق در روز چهارشنبه ۸ خرداد

روزنامه‌های سازندگی و ابتکار از عبارت‌های «تراژدی استاد» و «پایان خونین استاد» استفاده کردند، ولی روزنامه شهروند ظاهراً خلاقه‌ترین تیتر را به‌کار برد و با تأکید بر کلمه «استاد» در قالب تیتر یک روزنامه پرسید: «چرا استاد را کشت؟»

تقریباً در متن گزارش هیچ‌کدام از این روزنامه‌ها خط و ربط مستقیم و گسترده‌ای با تیترشان دیده نمی‌شود. چه آن‌ها که بر واژه‌ «استاد» تکیه کرده‌اند و چه آن‌ها که در نقطه مقابل نشسته‌اند. آن‌چه در صفحات داخلی منتشر صرفاً گزارشی از این حادثه است.

تنها نکته قابل‌توجه، در گزارش روزنامه «ابتکار» دیده می‌شود که در پایان گزارش خود نوشته است: «بررسی سوابق نجفی نشان می‌دهد که این پرونده را نمی‌توان یک پرونده جنایی ساده قلمداد کرد... محمدعلی نجفی فاصله میان ساختمان بهشت تا قتل عمد را در فاصله‌ای یک‌ساله و به‌سرعت طی کرد... تا روشن شدن ابعاد و وجوه مختلف این حادثه فاصله بسیار زیادی وجود دارد.»

اما گردانندگان روزنامه «وطن امروز» در توضیح تیتر امروز خود یادداشتی را در فضای مجازی منتشر کردند و در آن به‌صراحت گفتند که «این یک ماجرای خصوصی نیست و با هیچ ترفندی نمی‌توان آن را در قاعده "زندگی خصوصی" فروکاست. نجفی به عنوان یک مقام بلندپایه مرتکب قتل شده است.»

روزنامه وطن امروز در این یادداشت با تأکید بر این‌که نجفی «یکی از بزرگان جریان اصلاحات بوده و هست»، درباره‌ تیتر خود نوشت: «انتخاب تیتر "شلیک به قلب اصلاحات" از سوی وطن امروز برای ماجرای جنایت نجفی، یک توصیف از تبعات جنایت نجفی برای کلیت جریان اصلاحات است».

این روزنامه ادامه داده است «حالا که نجفی دست به اسلحه برده و همسرش را به قتل رسانده، مگر می‌توانند نسبت به "استاد" خود بی‌تفاوت باشند و هزینه‌های جنایت استادشان را بر دوش نکشند.»

برخی روزنامه‌های دیگر، از جمله کیهان و رسالت، اما ترجیح دادند در روز نخست پس از وقوع این قتل، دامان خود را از این زلزله خبری دور نگه دارند و با درج تیتری کوچک و معمولی از کنار آن بگذرند.