روزنامه نیویورکتایمز گزارش داد که شواهد بهدست آمده و ارزیابی کارشناسان نشان میدهد که ریزش سد کاخوفکا در بخش اشغالی اوکراین در استان خرسون در نتیجه «انفجار داخلی» از سوی روسیه بود.
این روزنامه آمریکایی با استناد به بررسیهای مهندسان و کارشناسان مواد منفجره در گزارشی «جامع» نوشت که در تحقیقات خود براساس تصاویر ماهوارهای و نقشههای سد به شواهدی یافته که نشان میدهد یک محموله مواد منفجره که در بخشی از پایه بتونی آن کارگذاری شده بود، باعث انفجار و ویرانی سد شد.
فرضیه عبور بار حامل مواد منفجره که به گذرگاه سد گیر کرده و منفجر شده باشد، نیز مطرح است اما در هر حال، این محموله نیز متعلق به روسها بوده است.
کارشناسان گفته بودند که روسیه تمامی نقشههای ساخت سد از زمان شوروی را در دست داشت و به نقاط ضعف این سازه وقوف داشت.
خبرگزاری رویترز روز یکشنبه ۲۸ خرداد نوشت تیمی از کارشناسان حقوقی بینالمللی که به دادستانهای اوکراین در تحقیق در زمینه دلایل ریزش سد کاخوفکا کمک میکنند، «احتمال زیاد» دادهاند که روسها عامل کارگذاری مواد منفجره بودند.
کاخ کرملین مدعی بود که گلولهبارانهای خود نیروهای اوکراینی منجر به فروپاشی پایههای سد در روز ۱۶ خرداد و ایجاد سیلاب در مناطق وسیع اطراف شد.
مسکو افزوده بود که اوکراین برای «انحراف توجه افکار عمومی از ضدحمله علیه روسیه» خواسته است که منبع اصلی تأمین آب شهر کییف را از طریق ریزش سد ،قطع کند.
اما اوکراین تأکید داشت که روسیه سد را عامدانه منفجر کرد تا از پیشروی نیروهای اوکراینی جلوگیری کند.
کارشناسان فنی مستقل که نیویورکتایمز با آنها گفتوگو کرده، در همین حال گفتند که تنها پس از تخلیه کامل آب سد میتوان توالی رویدادهایی را که به ریزش آن منجر شد، بازسازی کرد.
نوایا کاخوفکا، یکی از شش سد بر روی رودخانه دنیپرو و اصلیترین آنها، آب بخشهای وسیعی از اوکراین و همچنین شبهجزیره اشغالشده کریمه را تأمین میکند.
این سد در خنککردن سیستمهای حرارتی نیروگاه اتمی زاپوریژیا نیز نقش مهمی دارد.
سیلاب ایجاد شده دستکم ۴۵ تن را در دو سوی تحت کنترل روسیه و اوکراین کشت، ۳۱ تن همچنان ناپدید هستند و هزاران نفر از روستاهای اطراف تخلیه شدند.
با گذشت ۱۲ روز از این رویداد، بخشهای وسیعی از اراضی اطراف سد همچنان زیر آب هستند.