ديدگاه ها: بررسی احتمال حمله آمريکا به ايران

  • امير مصدق کاتوزيان

اعزام ناو هواپیمابر جان سی استینز به خلیج فارس

برخی از آگاهان سياسی، طرح پيش نويس قطعنامه در کنگره آمريکا برای ملزم کردن جورج بوش به داشتن اجازه از کنگره آمريکا پيش از هرگونه اقدام نظامی عليه ايران را، نشانی از نگرانی بخشی از قانونگزاران آمريکايی از جدی بودن اين احتمال دانسته اند.


اين در حالی است که کاخ سفيد در پی حدس و گمان های مطبوعاتی درباره معنای اعزام دومين ناو هواپيمابر آمريکا به خليج فارس در اين هفته اطمينان داد که قصد حمله به ايران را ندارد و در پی حل اختلافات از راه های ديپلماتيک است.


از سوی ديگر به دنبال گفته های سفير ايران در بغداد در اين هفته، وزير امور خارجه ايران در روز جمعه نوزدهم دی ۱۳۸۵ اعلام کرد مقام های عراقی اطمينان داده اند که پنج مامور دولتی بازداشت شده دفتر جمهوری اسلامی ايران در اربيل، به زودی آزاد خواهند شد. اما افزود: ايران از آمريکا به خاطر «ربودن ديپلمات های ايرانی در اربيل» شکايت خواهد کرد.


آمريکا هنوز درباره اين گفته ها و ابراز اميدواری ها ابراز نظری نکرده است.


در روز پنج شنبه همچنين وزير دفاع جديد آمريکا با اشاره به بی حاصل بودن مذاکرات واشينگتن و تهران در شرايط کنونی ابراز عقيده کرد که ايران بيش از حد بر روی قدرت خود در منطقه حساب باز کرده است.


پيش از اين ها هم، رياض و تهران تکذيب کردند که هدف سفر دبير شورای عالی امنيت ملی ايران به عربستان سعودی در اين هفته، دادن پيام حسن نيت ايران به آمريکا بوده است.


در پس زمينه اين تحولات، شمارش معکوس برای پايان يافتن مهلت شورای امنيت سازمان ملل متحد برای اجرای درخواست پايان دادن کنارگذاشتن غنی سازی اورانيوم در ايران، ادامه دارد.


برآيند سمت گيری ها و مسايل مطرح در کاخ سفيد، دولت و کنگره آمريکا در ارتباط با ايران چيست؟


احتمال حمله آمريکا به ايران در دوازده تا پانزده ماه ديگر که دوران رياست جمهوری جورج بوش به پايان می رسد، جدی است

احتمال حمله جدی است، پيش به سوی عادی سازی از نوع اکبر هاشمی رفسنجانی


هوشنگ اميراحمدی استاد دانشگاه راتگرز آمريکا، مدير مرکز مطالعات خاورميانه در اين دانشگاه و رييس شورای ايرانيان و آمريکاييان در نيوجرسی می گويد احتمال حمله آمريکا به ايران در دوازده تا پانزده ماه ديگر که دوران رياست جمهوری جورج بوش به پايان می رسد، جدی است به ويژه که اسراييل و متحدان آمريکايی آن بر دولت کنونی آمريکا فشار می آورند که پيش از تحويل دادن کليد کاخ سفيد، تکليف ايران را به اين يا آن گونه معلوم کنند.


به گفته آقای اميراحمدی راه حل در گسترش گفتمان «عادی سازی» در برابر گفتمان «تنش زايی» است و مليون، دموکراتها، اصلاح طلبان، نوانديشان دينی، ليبرال ها و عمل گرايان، در کنار چهرهای شاخص نظام مانند محمد خاتمی و به ويژه اکبرهاشمی رفسنجانی بايد با ترويج گفتمان عادی سازی بر رقبای بنيادگرا چيره شوند.


تنها تصميم رهبر به همکاری با مجلس برای فراهم کردن زمينه برکناری آقای احمدی نژاد و برگزاری يک انتخابات کاملا آزاد می تواند موثر باشد
محسن سازگارا

احتمال حمله از هر زمانی جدی تر است و تنها رهبر می تواند مساله را حل کند


محسن سازگارا فعال سياسی منتقد نظام و پژوهشگر ميهمان در دانشکده حقوق دانشگاه هاروارد آمريکا در بوستُن بر اين باوراست که احتمال حمله نظامی آمريکا به ايران از هر زمانی در بيست و هفت سال گذشته بيشتر است.


به ويژه که به گفته او اقدامات اخير دولت محمود احمدی نژاد رييس جمهوری ايران مانند برگزاری کنفرانس هالوکاست در تهران افکار عمومی غرب را برای توجيه چنين حمله ای فراهم کرده است.


آقای سازگارا اميدی به کارساز بودن ابتکار عمل آقای هاشمی رفسنجانی ندارد و بر آن است که تنها تصميم رهبر به همکاری با مجلس برای فراهم کردن زمينه برکناری آقای احمدی نژاد و برگزاری يک انتخابات کاملا آزاد می تواند.


احتمال حمله آمريکا به ايران را به صفر برساند. والا، به گفته آقای سازگارا، محتمل ترين پيش زمينه توجيه کننده برای حمله آمريکا با ايران با اشاره به پشتيبانی تهران از شبه نظاميان عراقی فراهم خواهد شد.


گفته ها و کرده های آقای احمدی نژاد در يک سال و نيم گذشته راه را برای اعمال انواع فشارهای آمريکا بر ايران هموار کرده است
صادق زیباکلام

احتمال حمله هنوز جدی نيست و علی لاريجانی بايد دوباره دست به کار شود


اما صادق زيبا کلام استاد جامعه شناسی سياسی دانشگاه تهران بر آن است که هر چنر بخشی از رجال سياسی آمريکا در بيست و هفت سال گذشته در پی سرنگون کردن حکومت ايران بوده اند و اين گرايش هنوز هم در واشينگتن طرفدارانی دارد، «مشکل آمريکا در اينجا اين است که در باتلاق عراق گير کرده است و هر گونه حمله نظامی به ايران منوط به تاييد شورای امنيت و در صورت بی حاصل بودن تحريم های بين المللی در دو سه سال آينده انجام خواهد شد».


به گفته آقای زيباکلام برخلاف آقای هاشمی رفسنجانی که می کوشيد برنامه هسته ای ايران با آهنگ کند تر اما به گونه ای شدنی ادامه يابد، گفته ها و کرده های آقای احمدی نژاد در يک سال و نيم گذشته راه ار برای اعمال انواع فشارهای آمريکا بر ايران هموار کرده است و بايد شورای عالی امنيت ملی ايران با اتخاذ مواضع مشابه با سمت گيری های اين نهاد در زمانی که حسن روحانی دبير آن بود و بازگشت به راه حل «سولانا-لاريجانی» در چارچوبی در قبال تعليق موقت غنی سازی، با جذب اتحاديه اروپا، امتيازاتی برای تهران بگيرد.