گزارش سال ۲۰۱۶ «دیدبان حقوق بشر» روز پنجشنبه منتشر شد و در این گزارش تصریح آمده است، در سال ۲۰۱۶ سرکوب حقوق اساسی بشر به ویژه حق آزادی بیان در ایران ادامه داشته است.
به گزارش وب سایت «دیده‌بان حقوق بشر»، سارا لی ویتسون، مدیر خاورمیانه این سازمان در خصوص گزارش سال ۲۰۱۶ درباره ایران گفته است: نیروهای امنیتی و قوه قضائیه، به موانع اصلی تحقق عدالت در ایران بدل شده اند. این در حالی است که اهداف اصلی اعلام شده آنها تحقق عدالت است.
سارا لی ویتسون اضافه کرده است، تضعیف آزادی‌های اساسی شهروندان و نادیده گرفتن حقوق مصرح (در قوانین ایران) شهروندان، فقدان اعتماد به نفس آنها را نشان می‌دهد که نمی‌توانند به طور مشروع حکومت کنند
در بیست و هفتمین گزارش وضعیت حقوق بشر دیده‌بان حقوق بشر که ۶۸۷ صفحه است به مساله وضعیت حقوق بشر در ۹۰ کشور پرداخته شده است.
در بخشی از گزارش درباره ایران آمده است: «با وجود آنکه سه سال از ریاست جمهوری حسن روحانی میگذرد، او هنوز به وعده خودش برای تلاش در جهت احترام بیشتر به حقوق مدنی و سیاسی مردم عمل نکرده است.»
این گزارش می‌افزاید: «در این سال، شمار زیاد اعدامها به ویژه در مورد تخلفات مواد مخدر ادامه یافت. در حالیکه روحانی در ماه مه ۲۰۱۷ با انتخابات دوره دوم ریاست جمهوری روبرواست، جناحهای تندرو که بر دستگاههای امنیتی و قضایی کشور تسلط دارند، با بی‌احترامی آشکار نسبت به معیارهای حقوقی کشوری و بین المللی به سرکوب شهروندانی که میخواستند از حقوق حقه خود برخوردار گردند، ادامه دادند. آن دسته از اتباع ایرانی که دارای تابعیت دوگانه هستند و نیز شهروندانی که از خارج به ایران بازگشته بودند به ویژه در معرض خطر دستگیری مقامات ایران که آنها را «عوامل غرب» میخواندند، قرار داشتند.»
دیده‌بان حقوق بشر می‌گوید، «علیرغم کاهش اولیه اعدامها در ماههای نخست ۲۰۱۶، مقامات ایران تا ۲۵ اکتبر حداقل ۲۰۳ تن را اعدام کرده اند. اما به گزارش گروههای حقوق بشر شمار اعدام شدگان ممکن است به ۴۳۷ تن برسد.»
این گزارش تاکید کرده است:«دادگاههای ایران و به ویژه دادگاههای انقلاب مرتباً در برگزار کردن محاکمات عادلانه، قصور ورزیده اند و گفته میشود که این دادگاهها در محاکمات خود، به اعترافاتی استناد میکنند که تحت شکنجه گرفته شده است. قانون ایران، حق متهم برای دسترسی به وکیل، به ویژه در طی مرحله بازجویی را محدود میسازد.»
دیده بان حقوق بشر می گوید، »آزادی بیان و ابراز عقاید مخالف، کماکان دچار محدودیت شدید بود و مقامات به دستگیری و متهم کردن روزنامه نگاران، وبلاگ نویسان و فعالان رسانه های اینترنتی که میخواستند از حق خود برای آزادی بیان استفاده کنند، ادامه دادند. »
این سازمان در ادامه به وضعیت بهائیان در ایران اشاره کرده و گفته است، حکومت ایران «بهائیان از داشتن آزادی مذهب محروم مینماید و علیه آنان تبعیض قائل میشود. از اکتبر ۲۰۱۶ حد اقل ۸۵ بهایی در زندانهای ایران محبوس بوده اند. »
دیده بان حقوق بشر اضافه کرده است:«نیروهای امنیتی به هدف قرار دادن افرادی که از اسلام به مسیحیت گرویده بودند، و اعضاء جنبش «کلیساهای خانگی» که در منازل خصوصی برای عبادت گرد هم میآیند، ادامه داد. »
این گزارش تاکید کرده است:«در ماه اوت، تعدادی از چهره های اهل تسنن در مناطق کرد نشین، پس از انتقاد از اعدام حداقل ۲۰ تن در روز ۲ اوت، احضار شده و مورد بازجویی قرار گرفتند.»
اشاره این گزارش به اعدام ها در ۱۴ مردادماه سال جاری است. مقام های قضایی ایران اعدام شدگان را به عضویت در گروه «توحید و جهاد» متهم کرده بودند.