حدود يک سال ونيم پس از انتخابات رياست جمهوری، ايرانيان بار ديگر پای صندوق های رای می روند تا در انتخاباتی شرکت کنند که می تواند از لحاظ تقسيم قدرت ميان جناح های مختلف جمهوری اسلامی مهم باشد.
انتخابات روز جمعه در حالی برگزار می شود که تهران بخاطر برنامه هسته ای خود با فشارهای فزاينده بين المللی مواجه است. مقام های ايرانی گفته اند که شرکت گسترده مردم در انتخابات نشانگر حمايت شهروندان ا از نظام اسلامی خواهد داد.
روز چهارشنبه بيست و دوم آذرماه آيت الله علی خامنه ای رهبر جمهوری اسلامی «دشمنان »ايران را به تلاش برای کمرنگ جلوه دادن حضور مردم در انتخابات متهم کرد.
وی گفت :«ملت بايستی اغراض اينها را بشناسد و درست نقطه مقابل آنچه که خواست آنهاست عمل بکند. انشاالله روز جمعه مردم با عزم راسخ ،با انگيزه کامل وارد ميدان و صحنه انتخابات بشوند».
آقای خامنه ای انتخابات مجلس خبرگان را مهم ترين انتخابات ايران ناميد. اما بسياری از مردم احساس می کنند که اين نهاد سياسی تاثير مسقيمی بر زندگی روزمره آنها ندارد و شايد هم به همين خاطر در دوره های گذشته حضور شهروندان در اين انتخابات در مقايسه با انتخابات ديگر کم بوده است.
اطلاعاتی کمی درباره اين نهاد منتشر می شود که وظيفه آن نظارت بر کار رهبر جمهوری اسلامی است و حتی می تواند در صورت ناتوانی وی را برکنار کند. مجلس خبرگان که ۸۶ نفر عضو آن هستند سال دو بار جلسه برگزار می کند بدون اينکه اطلاعاتی را درباره تصميمات و فعاليت های خود منتشر کند.
محمد صادق جوادی حصار تحليل گردر مشهد می گويد همزمانی انتخابات مجلس خبرگان با انتخابات شوراها می تواند تا حدی باعث افزايش حضور رای دهندگان شود.
وی می گويد :«اگر فضای انتخابات خبرگان به تنهای می خواست رقم بخورد و جدای از شوراها شايد واقعا با اين فضايی که الان وجود دارد و اين سطح از کانديداها و عدم رقابت جدی ميان نيروهای دو جناح فکری کشور، بعيد می دانم که خيلی حضور پيدا می کردند در انتخابات».
بسياری بر اين باورند که مجلس خبرگان بايد درهای خود را بروی افراد غير روحانی و متخصصين در اموری به غير از فقه باز کند تا بتواند بطور موثرتری به وظايف خود بپردازد.اما در ميان ۱۶۴ نامزدی که اجازه حضور در رقابت های را يافته اند ،تنها نام يک غير روحانی به چشم می خورد.
حدودا ۵۰۰ نفر نامزد شرکت در انتخابات مجلس خبرگان شده بودند اما شورای نگهبان تنها صلاحيت يک سوم آنها را تاييد کرد و بيشتر نامزدهای اطلاح طلب و نيز شماری از اصول گرايان رد صلاحيت شدند.
برخی از گروه های سياسی از جمله دفتر تحکيم وحدت که اصلی ترين گروه دانشجويی طرفدار اطلاحات ايران به شمار می آيد، انتخابات مجلس خبرگان را غير عادلانه خوانده اند و گفته اند که در آن شرکت نخواهند کرد.
دکتر صادق زيباکلام استاد دنشگاه در تهران می گويد در جريان انتخابات روز جمعه رقابت اصلی ميان طرفداران علی اکبر هاشمی رفسنجانی و هواداران آيت الله مصباح يزدی خواهد بود.
او می افزاید :«اساسا نامزدهايی که به محافظه کاران وابسته نيستند به اشکال مختلف از حضورشان در انتخابات جلوگيری می شود. يا از طريق امتحان يا به اشکال ديگر. لذا صحنه اصلی رقابت مجلس خبرگان از يک طرف بين آقای هاشمی رفسنجانی است و از طرف ديگر بين اصول گرايان که در اين انتخابات پشت سر آقای آيت اله مصباح صف آرايی کردند».
آقای مصباح يزدی که بخاطر ديدگاه های تند خود و مخالفت با دموکراسی شناخته شده است،از افرادی است که گفته می شود نفوذ زيادی بر محمود احمدی نژاد رييس جمهوری ايران دارد.
برخی از منتقدان او گفته اند که در صورتی که هواداران وی در مجلس خبرگان اکثريت آرا را بدست آورند،وی تلاش خواهد کرد زمام امور را در دست بگيرد.
اما پيش بينی نتيجه انتخابات دشوار است و نظرسنجی های دقيقی در اين زمينه وجود ندارد. گرچه برخی از تحليل گران معتقدند که محافظه کاران سنتی کنترل مجلس خبرگان را حفظ خواهند کرد.
نتيجه انتخابات شوراهای شهر هم مشخص نيست و تا حد زيادی به حضور مردم بستگی خواهد داشت. اصلاح طلبان که ليست ۱۵ نفره ای را برای تهران معرفی کرده اند اميدوارند که بتواند بار ديگر وارد صحنه شوند.
در جريان آخرين دوره انتخابات شوراها در تهران تنها ۱۲ درصد رای دهندگان شرکت کردند وبه محافظه کاران رای دادند. به دنبال آن محافظه کاران کنترل مجلس را بدست آوردند و سپس هم نهاد رياست جمهوری را فتح کردند.
در جريان انتخابات کنونی محافظه کاران و اصول گرايان طرفدار آقای احمدی نژاد و محافظه کاران هوادار محمد باقر قاليباف شهردار تهران و نامزد پيشين رياست جمهوری دو ليست جداگانه ارائه کرده اند.
شکست طرفداران محمود احمدی نژاد ممکن است به معنای نارضايتی از رييس جمهور باشد زيرا بسياری معتقدند که تا کنون وعده های خود را مبنی بر بهبود وضعيت اقتصادی عملی نکرده است.
در روزهای گذشته برخی از اطلاح طلبان از سلامت انتخابات و امکان بروز تقلبات انتخاباتی ابراز نگرانی کرده اند اما مقامات وزارت کشور گفته اند که ۷۵ هزار بازرس بر انتخابات نظارت خواهند کرد.
چند روز پيش قربان علی دری نجف آبادی دادستان کل کشور گفت که ۶۰ تا ۷۰ درصد واجدين شرايط در انتخابات شرکت خواهند کرد. اما برخی ديگر از ناظرين گفته اند که فعلا شور و شوق انتخاباتی زيادی به چشم نمی خورد.