اکبرهاشمی رفسنجانی، رييس مجلس خبرگان رهبری و مجمع تشخيص مصلحت نظام جمهوری اسلامی، روز جمعه بيست و هشتم دی ماه، در نماز جمعه تهران از اقدام دولت ترکمنستان در قطع صدور گاز به ايران و عملکرد دولت نهم در پيش بينی نکردن کمبود گاز که منجر به بحران اخير انرژی در اين کشور شد، انتقاد کرد.
آقای رفسنجانی بدون آنکه به صراحت نام دولت محمود احمدی نژاد، رييس جمهوری ايران، را ببرد، عملکرد دولت نهم خطاب را قرار داد و گفت:«قطع صدور بيست ميليون متر مکعب گاز به ايران، نبايد ايران را به اين روز بيندازد».
ترکمنستان روزانه حدود ۲۳ ميليون متر مکعب گاز به ايران صادر می کرد و بخش عمده ای از اين گاز در اختيار استان های شمالی ايران قرار می گرفت. قطع صادرات گاز ترکمنستان همراه با سرمای بی سابقه در ايران سبب بروز مشکلات زيادی در اين کشور شد و بسياری از شهرهای شمالی و غربی ايران با افت فشار يا قطع گاز مصرفی روبه رو شدند.
رییس مجمع تشخیص مصلحت با اشاره به اقدام دولت ترکمنستان در قطع گاز گفت : «از يک کشور مسلمان همسايه انتظار نمی رفت که دست به چنين کاری زند و اگر هم مطالباتی دارد بايد صبر می کرد تا زمستان بسر آيد».
اکبر رفسنجانی، همچنین، با مقايسه عملکرد دولت ترکيه با دولت ايران گفت:« اکنون صادرات گاز ما به ترکيه قطع شده اما آنها به اين وضعيتی که اکنون ما با آن دست و پنجه نرم می کنيم ، نيفتاده اند».
بر اساس توافقنامه بين ايران و ترکيه، ايران بايد روزانه ۳۰ ميليون متر مکعب گاز طبيعی به ترکيه صادر کند؛ اما در پی قطع صدور گاز ترکمنستان به ايران، جمهوری اسلامی اين ميزان را به ۴ تا ۵ ميليون متر مکعب کاهش داده است.
- بر پايه گزارش آماری سال ۲۰۰۷ «بريتيش پتروليوم»، ايران با ۲۸ تريليون متر مکعب که ۱۵.۵ درصد ذخاير ثابت شده گاز جهان است، دومين کشور برخوردار از منايع زير زمينی اين کالا بعد از روسيه به شمار می رود
دولت ترکيه در خلال بحران اخير گاز، واردات گاز خود را از روسيه، که دومين منبع تأمين انرژی ترکيه به شمار می رود، افزايش داد.
اکبر رفسنجانی، همچنین، با اشاره به اين که «اين سياست ها پيچيده نيستند بلکه مقداری مواظبت و هوشياری می خواهد»، گفت :«قطع انرژی به معنای خاموش کردن يک کشور و قطع حرکت است و به همين دليل بايد همواره به فکر ذخيره باشيم تا به کشورمان در چنين روزهايی شوک وارد نشود».
بر پايه گزارش آماری سال ۲۰۰۷ «بريتيش پتروليوم»، ايران با ۲۸ تريليون متر مکعب که ۱۵.۵ درصد ذخاير ثابت شده گاز جهان است، دومين کشور برخوردار از منايع زير زمينی گاز بعد از روسيه به شمار می رود.
اکبر رفسنجانی در ادامه نماز جمعه سياست دولت و مجلس در توسعه مصرف را مورد انتقاد قرار داد و گفت :«سياست روشن ما بايد توليد انرژی بيش از مصرف باشد ».
به نظر می رسد آقای رفسنجانی به تصميم ماه پيش مجلس اشاره می کند که با حمايت جدی دولت ۹۵۰ ميليارد تومان (معادل يک ميليارد دلار) را به گسترش لوله کشی گاز روستايی اختصاص داد.
در همين زمينه احمد توکلی، يکی از مهم ترين نظريه پردازان جناح معروف به اصولگرای مجلس، نيز با اشاره به تصميم دولت و مجلس در توسعه مصرف گفته بود: «درد و رنج امروز مردم شمال و غرب کشور و آسيب هايی که همه ملت از آثار ضد توليدی و ضد تجاری اين وضع در آينده متحمل می شوند، ثمره رعايت نکردن عقل و تدبير در گذشته و تسليم شدن در برابر فشار سياسی برای آغاز و ادامه طرح های حساب نشده است.»
«تا اندازه ای زیر سر خارجی ها»
رييس مجمع تشخيص مصلحت نظام ايران «قطع گاز را تا اندازه ای زير سر خارجی ها» خواند و افزود:«در طرح های ما در جنوب کشور آنان کمی اخلال کردند و بهره برداری از بعضی پروژه ها مقداری به تعويق افتاده است».
افزايش توليد گاز با کمبود منابع داخلی و عدم مشارکت معتبرترين شرکت های غربی و ژاپنی به ويژه در شرايط ناشی از تحريم بين المللی روبه رو است.
فاز های نه و ده پارس جنوبی که قرار بود اوايل سال گذشته خورشيدی به بهره برداری برسند، به گفته منابع کارشناسی تهران تا پايان سال آينده نيز به بهره داری نخواهند رسيد.
فاز يک پارس جنوبی نيز در حال حاضر تنها با نيمی از ظرفيت خود کار می کند. همين عوامل به تنهايی شبکه های مصرفی را از ۷۵ ميليون متر مکعب گاز محروم کرده اند.