يک نماينده مجلس ملی عراق می گويد: دولت و شبه نظاميان شيعه با ميانجی گيری ايران، و به ويژه يکی از فرماندهان سپاه پاسداران، به توافق بر سر آتش بس دست يافتند.
پس از چند روز درگيری شديد بين شبه نظاميان وابسته به مقتدی صدر و نيروهای ارتش عراق در بصره، وضعيت عادی به اين شهر جنوبی عراق باز می گردد.
در همین حال، نوری المالکی، نخست وزير عراق، عمليات نظامی عيله شبه نظاميان شيعه در بصره را يک «موفقيت» دانسته و اعلام کرده است که دولت در نظر دارد برای استقرار ثبات در جنوب کشور ده هزار سرباز بيشتر استخدام کند.
آقای مالکی همچنین به نيروهای نظامی اين کشور فرمان داد که برای برقراری امنيت در بندر بصره، در اسکله ها مستقر شوند.
به گفته مقامات عراقی، دو هيات از سوی بغداد برای مذاکره با مقامات جمهوری اسلامی ايران به تهران و قم رفته تا درباره نقشی که ايران در توقف خشونت های بصره داشته مذاکره کند.
از دوشنبه شب هفته گذشته، نيروهای نظامی و انتظامی عراق به دستور نخست وزير در بنادر خور الزُبير و ام القصر استقرار يافتند تا با فعاليت های قاچاقچيان و قانون شکنانی که عمدتا خود را وابسته به جيش المهدی، شبه نظاميان تحت امر مقتدا صدر می دانند مقابله کنند.
حضور نيروهای نظامی دولت عراق در بصره پس از چند روز نبرد سخت با شبه نظاميان وابسته به مقتدی صدر، البته با دستوراتی ديگری از جانب دفتر نخست وزيری عراق همراه است اينکه بی جهت با اسلحه در اماکن عمومی حرکت نکنند و يا بدون حکم قضايی کسی دستگير نشود.
اين دستور پس از آن بود که دفتر مقتدی صدر از دولت عراق خواست بازداشت های خودسرانه شهروندان مشکوک به عضويت در جيش المهدی متوقف شود.
دولت به سرکوب شبه نظامیان ادامه می دهد
در حالی که جريان زندگی به بصره باز می گردد، برهم صالح، معاون کرد تبار نخست وزير عراق گفته است دولت همچنان به سرکوبی شبه نظاميان و باندهای جنايتکار ادامه می دهد.
برهم صالح در گفت وگو با روزنامه الشرق الاوسط همچنين نفوذ نيروهای شبه نظامی به ساختار نيروهای نظامی عراق را «تخريب روند فعاليت های سياسی» در اين کشور دانست.
اشاره معاون نخست وزير عراق به گزارش هايی است که نشان می دهد در خلال روزهای رويارويی ارتش عراق با شبه نظاميان شيعه در بصره، برخی نيروهای نظامی از آتش گشودن به روی عناصر جيش المهدی خودداری کرده و يا حتی به آنها پيوسته اند.
- «اين توافق آتش بس به نفع ايران و به نفع مقتدی صدر بود. چون وقتی عمليات نيروهای دولتی عليه شبه نظاميان در بصره آغاز شد هدف اين بود که اين شبه نظاميان خلع سلاح شوند. اما حالا می بينيم که همچنان سلاح در دست شبه نظاميان شيعه باقی مانده و مقتدی صدر فقط از آنها خواسته که از خيابان ها خارج شوند. آنها باز هم می توانند مدتی ديگر به خيابان ها بيايند.»
ایران و شبه نظامیان شیعه
محمود عثمان، نماينده مجلس ملی عراق در گفت وگو با راديو فردا می گويد: «عملياتی که به دستور نوری المالکی در بصره انجام شد بدون بررسی های لازم بود. من همان موقع هم گفتم که چنين عملياتی بايد صد درصد موفقيت و پيروزی داشته باشد اما چنين نشد. درگيری های بصره چند نکته را اثبات کرد: اول اينکه نيروهای ميليشيا و شبه نظامی در ساختار نيروهای ارتش و پليس عراق نفوذ دارند و اين نفوذ جدی است».
آقای عثمان افزود:«دوم اينکه اين درگيری ها بارديگر ثابت کرد ايران در شبه نظامیان شيعه و در مناطق جنوبی عراق نفوذ دارد. ايرانی ها به گروه های شبه نظامی کمک می کنند و ديديد که در ايران و به سرپرستی ايرانی ها، از جمله آقای قاسم سليمانی، توافق آتش بس بين طرفين در عراق برقرار شد».
نماينده مجلس ملی عراق می گويد:« البته اين توافق آتش بس به نفع ايران و به نفع مقتدی صدر بود. چون وقتی عمليات نيروهای دولتی عليه شبه نظاميان در بصره آغاز شد هدف اين بود که اين شبه نظاميان خلع سلاح شوند. اما حالا می بينيم که همچنان سلاح در دست شبه نظاميان شيعه باقی مانده و مقتدی صدر فقط از آنها خواسته که از خيابان ها خارج شوند. آنها باز هم می توانند مدتی ديگر به خيابان ها بيايند.»
در شرايطی که محل اقامت مقتدی صدر در ماه های اخير رسما مشخص نبوده و دفترش در نجف، اطلاعيه های منسوب به او را منتشر می کند گفته می شود که او در قم سکنی گزيده تا با ادامه تحصيلات فقهی بتواند به مرجعيت تشيع برسد.
همزمان با صدور فرمان آتش بس از جانب دفتر مقتدی صدر در روز يکشنبه که از نيروهايش می خواست در بصره، از تيراندازی به روی نيروهای نظامی بپرهيزند روز سه شنبه گزارش هايی منتشر شد که نشان می داد عامل اين تصميم گيری برای توقف نبرد در بصره، جلسه ای در ايران بوده با حضور رهبران جناح مقتدی صدر و يکی از فرماندهان سپاه قدس (شاخه برون مرزی سپاه پاسداران ايران) به نام سردار قاسم سليمانی.
آقای سليمانی فردی است که نامش در قطعنامه شورای امنيت سازمان ملل متحد عليه ايران به عنوان يکی از افرادی آمده که دارايی های آنها در بانک های جهان بايد توقيف شود زيرا اين افراد در برنامه غنی سازی اورانيوم جمهوری اسلامی دخالت دارند.
از ديگر سو، هيات هايی غير رسمی هم از بغداد به تهران و قم رفتند تا ميزان دخالت های جمهوری اسلامی در درگيری های اخير بصره را بررسی کنند.
به گفته يک مقام امنيتی عراقی، نقش حکومت ايران در بروز و ادامه درگيری های اخير در بصره بارز است.
يکی از هيات های غير رسمی عراقی که به ايران رفت به سرپرستی هادی العامری، مقام ارشد سازمان بدر است که شاخه ای از مجلس اعلای اسلامی عراق محسوب می شود و سرپرستی هيات دوم عراقی را علی الاديب يکی از نمايندگان حزب الدعوه (حزب نوری المالکی نخست وزير عراق) به عهده دارد.
هادی العامری، که رييس کميسيون امنيت و دفاع در مجلس ملی عراق است در زمان حضورش در تهران و در گفت وگو با «راديو عراق آزاد» مذاکرات با مقامات ايرانی را تاييد کرد و گفت که از آنها خواسته اسلحه به نيروهای جيش المهدی داده نشود «اما ايرانی ها رد کردند که تاکنون چنين کاری انجام داده اند.»
رويارويی نيروهای نظامی عراق با شبه نظاميان شيعه در بصره، الناصريه، العماره، حله ، کربلا و الديوانيه از سه شنبه هفته قبل تا روز يکشنبه چنان تلفاتی سنگينی برجای گذاشت که آمار قربانيان درگيری ها در عراق را بار ديگر پس از چند ماه آرامش نسبی، افزايش داد: دستکم ۹۵۰ کشته غيرنظامی و ۱۲۰۰ مجروح، تنها در ماه مارس.
درگيری ميان شبه نظاميان و نيروهای نظامی عراق هنگامی آغاز شد که نخست وزير نوری المالکی برای تحت کنترل در آوردن اوضاع بصره و مقابله با گروه های مجرم و قانون شکن، دستور برقراری حکومت نظامی شبانه را صادر کرد اما وفاداران به مقتدی صدر با اين تصميم دولت به مخالفت برخاستند.