گزارش ها ازا يران حاکيست که درگيری هايی ميان پليس ضد شورش با برخی از گروه های عزادار ماه محرم در برخی از مناطق شهرهای اصفهان و تهران روی داده است.
در اين ارتباط، فرماندهی نيروی انتظامی جمهوری اسلامی در استان اصفهان، بيانيه ای منتشر کرد و از دستگيری تعدادی از کسانی که در روزهای عزاداری، از قمه يا زنجير تيغ دار استفاده کرده بودند، خبر داد.
نيروی انتظامی بدون اشاره به شمار بازداشت شدگان، آنها را اخلال گران نظم عمومی خواند و گفت که برابر مقررات با آنها برخورد خواهد شد.
در روزهای پيش از آغاز ماه محرم، اطلاعيه های متعددی از سوی بسياری از مراجع تقليد و دولتمردان انتشار يافت. در اين اطلاعيه ها، از هيئت های عزاداری خواسته شده بود تا از قمه زنی و حمل شمايل خودداری کنند.
همچنين از مداحان خواسته شده بود از نوحه سرايی به سبک جديدی که در ساليان اخير رواج يافته بود، خودداری ورزند.
محمود دادخدايی از کرمان، مراسم محرم در سال جاری را با ساليان قبل متفاوت دانست و به راديو فردا گفت:« قمه زنی و نظاير آن که در مراسم عزاداری وجود داشت، چهره ايران را نزد کشورهای خارجی خدشه دار می کرد.»
حميد در تهران نيز گفت که «نيروی انتظامی از هيئت های عزاداری خواسته بود که درنوحه های خود از آهنگ های موسوم به رپ و پاپ استفاده نکنند».
- «نکته جالب اين است که در سال های گذشته، به رغم انتقادهای گسترده ای که از سوی مراجع مذهبی، اقشار مختلف مردم و طيفی از روشنفکران دينی مطرح می شد، هيچ محدوديتی بر هيئت های مذهبی اعمال نمی شد که نقش و کارکرد سياسی آنها در چند سال گذشته، به ويژه در مقاطع خاصی مانند انتخابات مجلس و رياست جمهوری مشخص بوده است.»
وی به راديو فردا گفت که برخی از هيئت ها، از جمله در منطقه نارمک تهران اين موضوع را رعايت نکردند و نيروهای انتظامی در يک مورد با اعضای يکی ا زهيات ها درگير شده، تعدادی از آنها را کتک زده و دستگير کرده اند.
در چند سال اخير، در مراسم عزاداری ماه محرم از موسيقی و اشعاری استفاده می شد که به گفته بسياری از مراجع تقليد، شباهتی با اسلام نداشت. ضمن آنکه رواج قمه زنی و استفاده از زنجير تيغ دار مورد انتقاد آنها قرار داشت.
مداحی و مبالغه گویی
تقی رحمانی، پژوهشگر مذهبی درتهران، در مورد مراسم عزاداری، درگذشته و حال، به راديو فردا گفت:« وضعيت مداح، به شور و حال آوردن جمعيت است. به همين خاطر، گاهی در خواندن و توصيف ها از حد و احترام خارج می شوند و به جای توصيف آنچه که واقعا در کربلا گذشته است، اقدام به مبالغه گويی می کنند.»
وی اشاره کرد که حتی آيت الله مطهری، که يک روحانی نزديک به انديشه های حوزوی بود، اين گونه عزاداری را نمی پسنديد.
در همين ارتباط، مراجع تقليد خواستار حذف خرافات و موارد مخالف دين از مراسم عزاداری ماه محرم بودند و درحالی که دولت محمود احمدی نژاد، قوه قضاييه و نيروی انتظامی در سال گذشته، مخالفت جدی با اين نوع عزاداری ابراز نکردند. اما امسال روش سخت گيرانه تری نسبت به هيات های عزاداری در پيش گرفته شد.
سازماندهی مجدد
جمشيد برزگر، سردبير وب سايت راديو فردا، با اشاره به انتقادهايی که در سال های قبل در مورد نحوه برگزاری مراسم عزاداری ماه محرم ابراز شده بود، گفت:«نکته جالب اين است که در سال های گذشته، به رغم انتقادهای گسترده ای که از سوی مراجع مذهبی، اقشار مختلف مردم و طيفی از روشنفکران دينی مطرح می شد، هيچ محدوديتی بر هيئت های مذهبی اعمال نمی شد که نقش و کارکرد سياسی آنها در چند سال گذشته، به ويژه در مقاطع خاصی مانند انتخابات مجلس و رياست جمهوری مشخص بوده است.»
برخی از تحليلگران بر اين اعتقادند که جريان محافظه کار افراطی که کنترل هيات های عزاداری و مداحان را در دست داشت، از آنها برای جلب جوانان برای انتخابات سال های اخير، استفاده سياسی کرده است.
اما چرا در آستانه انتخابات مجلس شورای اسلامی، اين تغييرات در روش هيئت های عزاداری روی داده است.
آقای برزگر بر اين اعتقاد است که «از يک سو، بالا گرفتن انتقادها و از سوی ديگر، کنترلی که جريان حاکم در مناسبات سياسی جاری بر اين هيئت ها، مساجد و حسينيه ها دارد، آنها را قادر کرد که برای به دست آوردن نوعی تفاهم با طيف سنتی مذهبی و همچنين اعمال کنترل و سازماندهی مجدد برای کسب آمادگی درانتخابات، محدوديت هايی را بر هيئت های مذهبی اعمال کنند.»