پس از مدتها تلاش آمريکا و عربستان سعودی برای انجام يک معامله کلان تسليحاتی، که «قدرت نمايی آمريکا و يکی از مهمترين همپيمانان عرب دربرابر ايران» تعبير شده، سرانجام دولت باراک اوباما چهارشنبه کنگره را رسما در جريان جزييات اين معامله قرار داد.
شصت ميليارد دلاری که عربستان سعودی به حساب آمريکا خواهد ريخت، اين معامله را به بزرگ ترين رقم تسليحات از سوی يک ابرقدرت به يک کشور عرب در خاورميانه تبديل خواهد کرد.
در تاريخ معاملات تسليحاتی آمريکا چنين رقمی تا کنون برای يک معامله به اين کشور پرداخت نشده بود.
براساس جزيياتی که پيشتر اعلام شده بود، درچارچوب اين معامله، آمريکا ۸۴ فروند بوئينگ اف – ۱۵ به عربستان می فروشد؛ هفتاد فروند ديگر از همين مدل جنگنده هايی را که پيشتر در اختيار نيروی هوايی عربستان است بهينه سازی می کند؛ ۷۲ فروند هليکوپتر جنگی «بلک هاوک» ، ۷۰ بالگرد رزمی «آپاچی» و ۳۶ بالگرد «ليتل بردز» به عربستان خواهد داد.
هرچند جزييات اين معامله پيشتر تنظيم شده بود اما تا کنون دولت آمريکا گزارش رسمی آن را به کنگره ارائه نکرده بود. وزارت خارجه آمريکا چهارشنبه در يک نشست خبری رسما ارائه گزارش به کنگره را اعلام کرد.
برای معامله احتمالی ديگری نيز که موجب ارتقای توان موشکی عربستان و کمک های نظامی به نيروی دريايی ارتش سعودی باشد، پيش بينی شده که مبالغ کلان ديگری به حساب آمريکا ريخته شود و هرچند رقم دقيق آن تا کنون اعلام نشده، اما سخن از ميلياردها دلار ديگر است.
درشرايطی که اقتصاد آمريکا همچنان با خطرات جدی روبروست، اين معامله کلان تسليحاتی با عربستان، برای کارخانه های صنايع نظامی و تسليحاتی آمريکا اهميت بسيار زيادی دارد.
ارزيابی شده که اين معامله بيش از هفتاد و پنج هزار فرصت شغلی برای آمريکايی ها ايجاد کند.
درحالی که دولت اوباما درمعرض اتهام ناتوانی در بهبود اقتصاد آمريکاست و انتخابات مياندوره ای کنگره نيز آينده خوبی را برای حزب دموکرات پيش بينی نمی کند، انتشار رسمی گزارش معامله با عربستان، حاوی هدف های سياسی برای دولت اوباما نيز تعبير شده است تا نشان دهد که او در انديشه ايجاد فرصت های شغلی است.
برای نهايی کردن و تاييد اين معامله، کنگره آمريکا پس از دريافت رسمی گزارش يک ماه فرصت دارد. اما اين احتمال که جمهوريخواهان در نتيجه انتخابات مياندوره ای دوم نوامبر تقويت شوند، دولت آمريکا را برای گرفتن تاييد کنگره اندکی ناآسوده کرده است.
درهمين حال، اين واقعيت که اسرائيل نيز در برابر اين معامله به طرز قاطعانه ای موضع مخالف نگرفته است، احتمال تاييد معامله از سوی جمهوريخواهان حامی اسرائيل را تقويت می کند.
شبکه فاکس نيوز آمريکا می گويد که وزيردفاع آمريکا در ماههای اخير در مذاکرات با همتای اسرائيلی خود، از انتقاد اسرائيل درمورد اين معامله کم کرد.
اسرائيل در گذشته در برابر چنين معاملات کلانی از سوی آمريکا و روسيه با کشورهای عربی در خاورميانه موضع گيری می کرد.
اما ناظران می گويند که قرار گرفتن عملی اسرائيل و عربستان سعودی دريک جبهه مشترک که از توانمند شدن جمهوری اسلامی ايران و برنامه های هسته ای ايران نگران است، موجب شده که ندای مخالفت اسرائيل اين بار کمرنگ شود.
اسرائيل همواره تاکيد کرده که ارتش اين کشور بايد پرتوان ترين نيروی نظامی خاورميانه باقی بماند و هرمعامله ای از سوی آمريکا، روسيه و قدرت های ديگر را با کشورهای خاورميانه ، که از ديدگاه اسرائيل موجب برهم خوردن اين توازن شود، به زيان خود دانسته و برای لغو يا تغيير آن تلاش کرده است.
اکثر تکاپوهای دولت های اسرائيل نيز تا کنون موفق بوده است، که يک نمونه بارز آن، تلاش سه ساله اسرائيل برای جلوگيری از فروش سامانه های موشکی اس ۳۰۰ روسيه به ايران بود. روسيه به تازگی اعلام کرد که «درچارچوب رعايت قطعنامه ۱۹۲۹ شورای امنيت، اين سامانه های موشکی را به ايران نخواهد داد».
از سوی ديگر، آمريکا برای دادن اطمينان به اسرائيل درمورد اينکه تحويل جنگنده های اف- ۱۵ به نيروی هوايی عربستان، امنيت اسرائيل را به خطر نمی اندازد، برخی از تجهيزات جنگنده ها و سامانه های موشکی آن را تغيير داده است.
همزمان با دادن «مسکن» های آمريکا به اسرائيل در زمينه معامله تسليحاتی آمريکا با عربستان، واشينگتن پس از سالها درخواست اسرائيل، سرانجام دو هفته پيش قرارداد فروش جنگنده های اف- ۳۵ به ارتش اسرائيل را با اين کشور نهايی کرد. اسرائيل جنگنده های بسيار پيشرفته اف- ۱۵ اس را نيز از آمريکا دريافت می کند.
جنگنده های مدرن اف-۳۵ تا کنون تنها دراختيار ارتش آمريکا بوده است. جرج بوش نيز که دوستی نزديکی با اسرائيل داشت، اين معامله را امضا نکرد ولی تغيير معادلات در خاورميانه و شدت گرفتن نگرانی آمريکا از برنامه های هسته ای ايران همزمان با لرزان شدن موقعيت داخلی باراک اوباما، دولت واشينگتن را به امضای معامله فروش جنگنده های اف- ۳۵ با اسرائيل کشاند.
هردو معامله کلان تسليحاتی آمريکا؛ از يکسو با اسرائيل و از سوی ديگر با عربستان يک زمينه مشترک دارد؛ نگرانی آمريکا و کشورهای عربی و درصدر آنها عربستان و نگرانی اسرائيل از برنامه هسته ای ايران و افزايش تهديدات در منطقه از سوی جمهوری اسلامی ايران يکسان است.
هرميزان که ايران از افزايش برد موشکی خود و توانايی های ديگرش برای هدف قراردادن امير نشين های خليج فارس بعنوان پايگاههای آمريکا دم می زند و اسرائيل را تهديد می کند، راه برای سرازير شدن تسليحات مدرن تر آمريکايی به کشورهای خاورميانه هموار تر می شود.
آمريکا اخيرا با شمار ديگری از اميرنشين ها، بويژه امارات متحده عربی نيز قراردادهای عمده تسليحاتی منعقد کرد. با احتساب معامله شصت ميليارد دلاری با عربستان، سخن از معاملاتی ميان آمريکا با امير نشين های خليج فارس به ميزان دست کم بيش از ۱۲۰ ميليارد دلار برای چهار سال آينده است.
شصت ميليارد دلاری که عربستان سعودی به حساب آمريکا خواهد ريخت، اين معامله را به بزرگ ترين رقم تسليحات از سوی يک ابرقدرت به يک کشور عرب در خاورميانه تبديل خواهد کرد.
در تاريخ معاملات تسليحاتی آمريکا چنين رقمی تا کنون برای يک معامله به اين کشور پرداخت نشده بود.
براساس جزيياتی که پيشتر اعلام شده بود، درچارچوب اين معامله، آمريکا ۸۴ فروند بوئينگ اف – ۱۵ به عربستان می فروشد؛ هفتاد فروند ديگر از همين مدل جنگنده هايی را که پيشتر در اختيار نيروی هوايی عربستان است بهينه سازی می کند؛ ۷۲ فروند هليکوپتر جنگی «بلک هاوک» ، ۷۰ بالگرد رزمی «آپاچی» و ۳۶ بالگرد «ليتل بردز» به عربستان خواهد داد.
هرچند جزييات اين معامله پيشتر تنظيم شده بود اما تا کنون دولت آمريکا گزارش رسمی آن را به کنگره ارائه نکرده بود. وزارت خارجه آمريکا چهارشنبه در يک نشست خبری رسما ارائه گزارش به کنگره را اعلام کرد.
برای معامله احتمالی ديگری نيز که موجب ارتقای توان موشکی عربستان و کمک های نظامی به نيروی دريايی ارتش سعودی باشد، پيش بينی شده که مبالغ کلان ديگری به حساب آمريکا ريخته شود و هرچند رقم دقيق آن تا کنون اعلام نشده، اما سخن از ميلياردها دلار ديگر است.
درشرايطی که اقتصاد آمريکا همچنان با خطرات جدی روبروست، اين معامله کلان تسليحاتی با عربستان، برای کارخانه های صنايع نظامی و تسليحاتی آمريکا اهميت بسيار زيادی دارد.
ارزيابی شده که اين معامله بيش از هفتاد و پنج هزار فرصت شغلی برای آمريکايی ها ايجاد کند.
درحالی که دولت اوباما درمعرض اتهام ناتوانی در بهبود اقتصاد آمريکاست و انتخابات مياندوره ای کنگره نيز آينده خوبی را برای حزب دموکرات پيش بينی نمی کند، انتشار رسمی گزارش معامله با عربستان، حاوی هدف های سياسی برای دولت اوباما نيز تعبير شده است تا نشان دهد که او در انديشه ايجاد فرصت های شغلی است.
برای نهايی کردن و تاييد اين معامله، کنگره آمريکا پس از دريافت رسمی گزارش يک ماه فرصت دارد. اما اين احتمال که جمهوريخواهان در نتيجه انتخابات مياندوره ای دوم نوامبر تقويت شوند، دولت آمريکا را برای گرفتن تاييد کنگره اندکی ناآسوده کرده است.
درهمين حال، اين واقعيت که اسرائيل نيز در برابر اين معامله به طرز قاطعانه ای موضع مخالف نگرفته است، احتمال تاييد معامله از سوی جمهوريخواهان حامی اسرائيل را تقويت می کند.
شبکه فاکس نيوز آمريکا می گويد که وزيردفاع آمريکا در ماههای اخير در مذاکرات با همتای اسرائيلی خود، از انتقاد اسرائيل درمورد اين معامله کم کرد.
اسرائيل در گذشته در برابر چنين معاملات کلانی از سوی آمريکا و روسيه با کشورهای عربی در خاورميانه موضع گيری می کرد.
اما ناظران می گويند که قرار گرفتن عملی اسرائيل و عربستان سعودی دريک جبهه مشترک که از توانمند شدن جمهوری اسلامی ايران و برنامه های هسته ای ايران نگران است، موجب شده که ندای مخالفت اسرائيل اين بار کمرنگ شود.
اسرائيل همواره تاکيد کرده که ارتش اين کشور بايد پرتوان ترين نيروی نظامی خاورميانه باقی بماند و هرمعامله ای از سوی آمريکا، روسيه و قدرت های ديگر را با کشورهای خاورميانه ، که از ديدگاه اسرائيل موجب برهم خوردن اين توازن شود، به زيان خود دانسته و برای لغو يا تغيير آن تلاش کرده است.
اکثر تکاپوهای دولت های اسرائيل نيز تا کنون موفق بوده است، که يک نمونه بارز آن، تلاش سه ساله اسرائيل برای جلوگيری از فروش سامانه های موشکی اس ۳۰۰ روسيه به ايران بود. روسيه به تازگی اعلام کرد که «درچارچوب رعايت قطعنامه ۱۹۲۹ شورای امنيت، اين سامانه های موشکی را به ايران نخواهد داد».
از سوی ديگر، آمريکا برای دادن اطمينان به اسرائيل درمورد اينکه تحويل جنگنده های اف- ۱۵ به نيروی هوايی عربستان، امنيت اسرائيل را به خطر نمی اندازد، برخی از تجهيزات جنگنده ها و سامانه های موشکی آن را تغيير داده است.
همزمان با دادن «مسکن» های آمريکا به اسرائيل در زمينه معامله تسليحاتی آمريکا با عربستان، واشينگتن پس از سالها درخواست اسرائيل، سرانجام دو هفته پيش قرارداد فروش جنگنده های اف- ۳۵ به ارتش اسرائيل را با اين کشور نهايی کرد. اسرائيل جنگنده های بسيار پيشرفته اف- ۱۵ اس را نيز از آمريکا دريافت می کند.
جنگنده های مدرن اف-۳۵ تا کنون تنها دراختيار ارتش آمريکا بوده است. جرج بوش نيز که دوستی نزديکی با اسرائيل داشت، اين معامله را امضا نکرد ولی تغيير معادلات در خاورميانه و شدت گرفتن نگرانی آمريکا از برنامه های هسته ای ايران همزمان با لرزان شدن موقعيت داخلی باراک اوباما، دولت واشينگتن را به امضای معامله فروش جنگنده های اف- ۳۵ با اسرائيل کشاند.
هردو معامله کلان تسليحاتی آمريکا؛ از يکسو با اسرائيل و از سوی ديگر با عربستان يک زمينه مشترک دارد؛ نگرانی آمريکا و کشورهای عربی و درصدر آنها عربستان و نگرانی اسرائيل از برنامه هسته ای ايران و افزايش تهديدات در منطقه از سوی جمهوری اسلامی ايران يکسان است.
هرميزان که ايران از افزايش برد موشکی خود و توانايی های ديگرش برای هدف قراردادن امير نشين های خليج فارس بعنوان پايگاههای آمريکا دم می زند و اسرائيل را تهديد می کند، راه برای سرازير شدن تسليحات مدرن تر آمريکايی به کشورهای خاورميانه هموار تر می شود.
آمريکا اخيرا با شمار ديگری از اميرنشين ها، بويژه امارات متحده عربی نيز قراردادهای عمده تسليحاتی منعقد کرد. با احتساب معامله شصت ميليارد دلاری با عربستان، سخن از معاملاتی ميان آمريکا با امير نشين های خليج فارس به ميزان دست کم بيش از ۱۲۰ ميليارد دلار برای چهار سال آينده است.