در پی هدف قرار دادن پهپاد آمریکایی توسط ایران در خلیج فارس و در آستانه دیدار رؤسای جمهوری آمریکا و چین در حاشیه اجلاس ۲۰ اقتصاد بزرگ جهانی، قیمت نفت دوباره روز دوشنبه روند صعودی گرفت.
سپاه پاسداران ۳۰ خرداد اعلام کرد که یک فروند پهپاد آمریکایی را پس از ورود به «قلمرو هوایی ایران» در منطقه کوه مبارک استان هرمزگان سرنگون کردهاست. مقامهای آمریکایی اما میگویند که این پهپاد بیرون از حریم هوایی ایران در پرواز بوده است.
از آن زمان بروز این تنش تازه، قیمت نفت در بازارهای جهانی ۱۰ درصد رشد داشتهاست.
اخیراً گزارشهایی نیز از حمله سایبری آمریکا به سامانههای سپاه پاسداران، در پی سرنگون شدن پهپاد ایالات متحده منتشر شد و وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات ایران نیز موفقیت این حملات را تکذیب کرد.
با بیشتر شدن تنشها، قیمت نفت شاخص برنت روز دوشنبه نیم درصد افزایش یافت و به حدود ۶۵٫۵ دلار رسید.
هر دو طرف اظهار میکنند که از جنگ اجتناب دارند، اما زنجیرهای از حوادث از جمله حمله ایران به پهپاد آمریکایی و حملات اخیر به کشتیها و نفتکشها در آبهای جنوب ایران به نگرانیها از وقوع جنگی ناخواسته دامن زدهاست. هماکنون حدود ۲۰ درصد از نیاز جهانی نفت از تنگه هرمز میگذرد.
از طرفی تا چند روز دیگر نشست رهبران ۲۰ اقتصاد بزرگ جهان قرار است برگزار شود. دونالد ترامپ رئیسجمهوری آمریکا و شی جینپینگ همتای چینی وی نیز در حاشیه اجلاس دیدار میکنند.
از سال گذشته دو کشور علیه همدیگر جنگ تجاری راه انداختهاند که باعث شده بود چشمانداز تقاضای جهانی نفت کاهش یابد.
خوشبینیها از احتمال تفاهم دو کشور بر سر مناقشات تجاری که میتواند تقاضا را دوباره بالا ببرد نیز عاملی بر افزایش قیمت نفت شدهاست.
از طرفی تا یک هفته دیگر زمان توافق اوپک و کشورهای همپیمان برای کاهش تولید روزانه ۱٫۲ میلیون بشکه نفت به اتمام میرسد.
قرار بود اواخر ماه جاری میلادی، اعضای این پیمان دربارهٔ تمدید، عدم تمدید یا تغییر میزان کاهش تولید نفت مذاکره کنند و تصمیم بگیرند، اما این اجلاس به ابتدای ماه آینده موکول شد و خبرگزاری رویترز نیز نوشتهاست موضع ایران و ونزوئلا میتواند دسترسی به توافق جدید را پیچیده کند. هر دو کشور با تحریمهای آمریکا مواجه شده و تولید نفت آنها به شدت افت داشتهاست.
سردرگمی در بازار نفت نیز عاملی بر افزایش قیمتها شدهاست.
قزاقستان از کشورهای همپیمان اوپک اصرار دارد که قیمتهای کنونی نفت «مناسب» است و توافق کاهش تولید نفت بایستی برای نیمه دوم سال جاری میلادی نیز تمدید شود.
اما آنچه که بیشتر بر بازارهای جهانی نفت سایه انداختهاست، تنشها میان ایران و آمریکا است. آقای ترامپ بعد از سقوط پهپاد آمریکایی توسط موشکهای سپاه پاسداران اعلام کرد تحریمهای جدیدی علیه ایران اعمال خواهد شد.
تولید نفت ایران بر اثر تحریمها از بالای ۳٫۸ میلیون بشکه در روز به حدود ۲٫۳۷ میلیون بشکه رسیدهاست. صادرات نفت ایران نیز کلاً تحریم شده، اما جمهوری اسلامی میگوید در تلاش است این تحریمها را بشکند و در بازارهای «خاکستری» نفت خود را بفروشد.
خبرگزاری رویترز نیز روز جمعه گزارش داده بود که افت صادرات نفت ایران و ونزوئلا باعث شدهاست تا آهنگ ذخیرهسازی نفت بیمشتری این کشورها افزایش یابد و کلاً در ماه مه، ۲۴ میلیون بشکه نفت برای طولانیمدت به ذخایر انبارهای نفت جهان افزوده شدهاست که بالاترین رقم از اوت ۲۰۱۷ است.
رویترز صادرات نفت ایران در ماه گذشته را تنها ۴۰۰ هزار بشکه در روز ارزیابی کردهاست، در حالی که این رقم در ماه مشابه پارسال بالای ۲٫۵ میلیون بشکه بود.
بخش بزرگی از این محمولهها در واقع نفتی بوده که ایران پیش از پایان معافیتهای نفتی آمریکا به مشتریان این کشور فروخته، اما محمولهها در ماه مه تحویل داده شدهاست.