نتایج یک پژوهش نشان میدهد طی دو دهه اخير بیش از یکسوم از جنگلهای آمازون به دلیل فعالیتهای بشر و خشکسالی «تخریب» شده است و برای حفاظت از این زیستبوم حیاتی باید اقدام کرد.
این پژوهش که روز پنجشنبه ششم بهمن در مجله علمی «ساینس» منتشر شد حاکی است میزان تخریب آمازون که در ۹ کشور آمریکای جنوبی گسترده است بسیار بیشتر از ارزیابیهای قبلی است.
پژوهشگران در این تحقیقات تاثیر آتشسوزی، جنگلزدایی، خشکسالی و تغییرات زیستمحیطی در حاشیه مناطق جنگلی را بررسی کردهاند.
اکثر پژوهشهای قبلی فقط روی جنگلزدایی و قطع درختان در ناحیه آمازون تمرکز داشتند.
پژوهش جدید به این نتیجه رسیده است که در فاصله سالهای ۲۰۰۱ تا ۲۰۱۸ آتشسوزی، قطع درختان برای استفاده از چوب و تغییرات در حاشیه مناطق جنگلی حداقل ۵.۵ درصد از باقیمانده جنگلهای آمازون، معادل بیش از ۳۶۴ هزار کیلومتر مربع از این زیستبوم را تخریب یا نابود کرده است.
اما اگر پیامدهای خشکسالی به سایر عوامل زیانبار افزوده شود، وسعت منطقه «تخریب» شده به حدود ۲.۵ میلیون کیلومتر مربع افزایش مییابد که معادل ۳۸ درصد از وسعت جنگلهای آمازون است.
اين وسعت از تخريب و تضعيف زيست بوم آمازون را بايد به نابودی کامل حدود ۱۷ درصد از اين جنگلها در قرن بيستم افزود.
بهرهبرداری از چوب، معادن، دامپروری و کشاورزی به خصوص در آمازون برزيل برای تامين تقاضای رو به افزايش جمعيت جهان طی بيش از يک قرن گذشته به طرزی بیرويه ادامه داشته است.
در بخشی ازاین پژوهش گفته میشود: «همزمان با تغییر کاربری اراضی جنگلی برای دامپروری و کشاورزی و تشدید پیامدهای تغییرات اقلیمی محصول فعالیت بشری، خشکسالیهای شدید متناوبتر شده و این وضعیت روی مرگ درختان، تعداد آتشسوزیها و انتشار گاز کربن در جو تاثیر گذاشته است.»
این پژوهش میافزاید: «تعداد آتش سوزیها در سالهای خشک افزایش مییابد و این خطر وجود دارد که در آینده آتشسوزیهای بسیار گستردهتری روی دهد.»
پژوهش یاد شده توسط پژوهشگران دانشگاه دولتی کامپیناس، موسسه ملی پژوهش فضايی برزيل، مرکز پژوهش زيستمحيطی آمازون و دانشگاه لنکستر در بريتانيا انجام شده و آنها در تحقیقات خود از تصاویر ماهوارهای و سایر دادههای مربوط به سالهای ۲۰۰۱ تا ۲۰۱۸ و بازبينی پژوهشهای علمی قبلی استفاده کردهاند.
در همین حال، نتایج پژوهشی جداگانه که توسط دانشگاه لوئیزیانا در لافایت در مورد تاثیر فعالیتهای بشر بر جنگلهای آمازون انجام شده به طور همزمان در مجله علمی «ساینس» منتشر شده است.
تنظیمکنندگان این پژوهش میگویند: «تحت تاثیر جنگلزدایی و تغییرات اقلیمی جهان جنگلهای آمازون به سرعت از یک زیست بوم طبیعی به یک سرزمین تخریب شده بدل میشود. سرعت این تغییر در حدی است که جانداران، مردم و اکوسیستم آمازون قادر نیستند خود را انطباق دهند.»
این پژوهش در نتیجهگیری خود خاطر نشان میکند: «اقدامات و سیاستهای ضروری برای پیشگیری از یک آینده فاجعهبار شناخته شده هستند و باید هر چه سریعتر به اجرا درآیند. بیتوجهی به آمازون بیتوجهی به زیست کره ماست و پیامدهای آن برای کره زمین و بشریت خطرناک است.»
لوئیس ایناسیو لولا دا سیلوا، رییس جمهوری جدید برزیل تعهد داده که تا سال ۲۰۳۰ جنگلزدایی در منطقه آمازون واقع در این کشور را کاملا متوقف خواهد کرد.