بازخواست اپوزیسیون گرجستان از دولت در مورد اجازه عبور به هواپیماهای باری ایران

احتمال داده می‌شود هواپیماهای عبوری، حامل پهپادهای جمهوری اسلامی برای روسیه بوده است

بنابر گزارش‌های رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی، در روزهای اخیر سیاستمداران اپوزیسیون در گرجستان دولت این کشور را متهم کرده‌اند که به شرکت‌های هوایی ایرانی مورد تحریم آمریکا اجازه می‌دهد از حریم هوایی گرجستان عبور کنند.

بر اساس این گزارش، سیاستمداران اپوزیسیون خواستار توضیح دولت گرجستان در این مورد شده‌اند.

گزارش‌ها حاکی است که یک هواپیمای باربری متعلق به یکی از شرکت‌های زیرمجموعه ایران‌ایر که تصور می‌شود حامل پهپادهای ارسالی ایران برای روسیه بوده اخیراً از حریم هوایی گرجستان عبور کرده است.

این رویداد در خصوص موضع دولت گرجستان در قبال تحریم‌های غرب علیه روسیه پرسش‌برانگیز شده و در مورد ضعف‌های تحریم‌های آمریکا علیه شرکت‌های تولیدکننده پهپاد در ایران نیز تردیدهایی به وجود آورده است.

وزارت اقتصاد گرجستان در بیانیه‌ای تنها عبور یک هواپیمای متعلق به شرکت ترابری زیرمجموعه ایران‌ایر از آسمان این کشور را تأیید کرده است. در این بیانیه گفته شده است که «این هواپیما که روز ۱۳ شهریور از ایروان به سوی مسکو پرواز کرده‌است فقط ده دقیقه در حریم هوایی گرجستان بوده است.»

وزارت اقتصاد گرجستان تحریم این شرکت هوایی ایرانی از سوی آمریکا را تکذیب کرده و در مورد دو هواپیمای ایرانی دیگر که از قرار معلوم در روزهای اول و هشتم شهریور از آسمان این کشور عبور کرده‌اند، اظهارنظری نکرده است.

مشخص نیست که آیا شرکت «خدمات بار ایران‌ایر» (شرکت ترابری زیرمجموعه ایران‌ایر) در فهرست تحریم‌های آمریکا قرار دارد یا نه، ولی خود ایران‌ایر تحریم شده است.

بر اساس اطلاعیه‌ای که در وب‌سایت وزارت خزانه‌داری آمریکا منتشر شده، واشینگتن روز ۱۷ شهریور شرکت خدمات فرودگاهی «سفیران» یکی دیگر از زیرمجموعه‌های ایران‌ایر را به دلیل مشارکت در پروازهای نظامی بین ایران و روسیه تحریم کرده است.

وزارت خزانه داری آمریکا شرکت «سفیران» را به «انتقال پهپادهای ساخت ایران، پرسنل و تجهیزات مربوطه از ایران به روسیه» متهم کرده است.

علاوه بر این، وزارت خزانه‌داری آمریکا شرکت‌های «پرآور پارس» و «بهارستان کیش» را که به گفته واشینگتن در طراحی و تولید پهپادهای ایرانی مشارکت دارند تحریم کرده است.

ارمنستان و گرجستان عضو «سازمان اروپایی ایمن تردد هوایی» موسوم به «یورو کنترل» هستند که مقر آن در شهر بروکسل است.

«ساکائروناویگاتسیا» شرکت کنترل ترافیک هوایی گرجستان در بیانیه‌ای با استناد به معاهده بین‌المللی هوانوردی غیرنظامی (کنوانسیون شیکاگو) گفت عبور هواپیماهای غیرنظامی یک کشور دیگر از حریم هوایی گرجستان به کسب اجازه از نهادهای هوانوردی در این کشور مشروط نیست.

این شرکت در بیانیه خود افزود که بر اساس اطلاعاتی که از «یوروکنترل» دریافت شده مبدأ پرواز هواپیماهای ایرانی فرودگاه زوارتنوتس در ایروان، پایتخت ارمنستان بوده که یک فرودگاه غیرنظامی است.

هرچند عبور هواپیماهای ایرانی از حریم هوایی گرجستان ناقض قوانین و پیمان‌های بین‌المللی نیست، ولی استفاده از آسمان این کشور برای کمک به تهاجم نظامی روسیه برای افکار عمومی گرجستان که از اوکراین حمایت می‌کنند ناپذیرفتنی است.

النه خوشتاریا، رهبر یکی از احزاب اپوزیسیون و طرفدار غرب به نام «دروئا» این موضوع را «ضربه‌ای فاجعه‌بار» به منافع گرجستان توصیف کرده است.

لوک کوفی، کارشناس ارشد پژوهشکده هادسن در واشینگتن روز ۱۸ شهریور در توئیتی نوشت: «به نظر می‌رسد هواپیمای ایرانی حامل محموله‌های نامعلوم به مقصد روسیه که از حریم هوایی ارمنستان و گرجستان عبور کرده مورد تحریم آمریکاست. دادن اجازه پرواز به این هواپیما از سوی ارمنستان را درک می‌کنم ولی گرجستان چرا اجازه داده است؟»

از شروع تهاجم نظامی روسیه به اوکراین در روز پنجم اسفند، دولت گرجستان که در کنترل حزب «رؤیای دموکراتیک» است به دلیل موضع‌گیری‌هایی که اپوزیسیون آن را «همسویی با مسکو» تلقی می‌کند، هدف انتقاد قرار گرفته است.

یکی از دلایل برگزاری تظاهرات شبانه ضد جنگ در شهر تفلیس، پایتخت گرجستان، عدم پیوستن دولت این کشور به تحریم‌های غرب علیه روسیه بود.

دولت گرجستان به دلیل جلوگیری از پرواز یک هواپیمای حامل داوطلبان گرجی برای پیوستن به ارتش اوکراین نیز مورد انتقاد قرار گرفت و ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین در واکنش به این اقدام سفیر اوکراین در تفلیس را فراخواند.

جلوگیری از ورود فعالان سیاسی و روزنامه‌نگاران روسی مخالف کرملین به بهانه‌های مشکوک این تصور را تقویت کرده که دولت گرجستان سعی می‌کند روسیه را راضی نگه دارد.

کلی دگنان، سفیر آمریکا در تفلیس هفته گذشته در یک نشست خبری بر ضرورت توجه بیشتر به رعایت تحریم‌ها علیه روسیه تأکید کرد و گفت: «همان‌طور که مشاهده می‌کنید اجرای کامل تحریم‌ها علیه روسیه بسیار کارساز بوده و در ماه‌های آینده نیز اهمیت و تأثیر بیشتری خواهد داشت.»