مایک پومپئو، وزیر امور خارجه آمریکا روز دوشنبه پنجم شهریور در توییتی نوشته است که تنگه هرمز بخشی از یک آبراه بین المللی محسوب میشود و در کنترل ایران نیست.
مایک پومپئو نوشته است «جمهوری اسلامی ایران تنگه هرمز را کنترل نمیکند. تنگه هرمز یک آبراه بین المللی است. ایالات متحده به همکاری با شرکای خود در راستای تضمین آزادی کشتیرانی و تردد آزاد تجاری در آب های بین المللی ادامه خواهد داد.»
در حالی وزیر امور خارجه آمریکابر اقدامات کشورش در تضمین آزادی تردد کشتیرانی در تنگه هرمز تاکید کرده است که پیشتر در همین روز علیرضا تنگسیری، فرمانده جدید نیروی دریایی سپاه پاسداران در حاشیه مراسم معارفه خود در مشهد تاکید کرد که جمهوری اسلامی ایران «اشراف کاملی» بر تنگه هرمز و خلیج فارس دارد.
فرمانده نیروی دریایی سپاه گفت: «در تنگه هرمز حضور و ورود ناوها طبق قانونی که برای آبها و تنگههای ساحلی کشور دارای آن تنگه، وجود دارد، «کنترل باند» را صورت میدهیم و تمامی ناوها و شناورهای نظامی و غیرنظامی کنترل میشود و اشراف کاملی بر خلیج فارس وجود دارد و حضور ما در منطقه، فیزیکی و دائمی و شب و روز است.»
وی همچنین اظهار داشت: «پیامی برای همسایههای مسلمان خود داریم که بارها عنوان کردیم دست برادری را به سمت شما دراز میکنیم و اعتقاد داریم خلیج فارس خانه ماست و میتوانیم امنیت خلیج فارس را تامین کنیم و نیازی به حضور بیگانگانی مثل آمریکا و کشورهایی که خانهشان اینجا نیست، وجود ندارد.»
در حالی این اظهارات مطرح شده است که پس از خروج آمریکا از توافق هستهای شش قدرت جهانی با ایران موسوم به برجام، واشینگتن اعلام کرده است برای وارد کردن فشار حداکثری به مقامهای جمهوری اسلامی ضمن بازگرداندن دوباره تحریمها تلاش می کند فروش نفت ایران را به صفر برساند. در واکنش به این تحریمها، شماری از مقامهای ایران از جمله فرماندهان نظامی تهدید به بستن تنگه هرمز کردهاند.
حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران، هم در واکنش به بازگشت تحریمهای آمریکا به ویژه تحریمهای نفتی گفته بود «معنی ندارد نفت ایران صادر نشود، و آن وقت نفت منطقه صادر شود».
در واکنش به اظهارات مقام های ایرانی، فرمانده عملیاتی نیروی دریایی آمریکا به ایران هشدار داد که ایالات متحده با استفاده از زور هم که شده آزادی رفتوآمد کشتیها در تنگه هرمز را حفظ خواهد کرد.
با بالا گرفتن تنش در روابط تهران و واشینگتن، گزارشهایی درباره رزمایش دریایی سپاه پاسداران که در آن بیش از یکصد قایق در اطراف تنگه هرمز شرکت داشتند، منتشر شد.
ژنرال جوزف وتل، رئیس ستاد فرماندهی مرکزی آمریکا از این رزمایش به عنوان «پیام» تهران به ایالات متحده به دلیل از سرگیری تحریمهای اقتصادی علیه جمهوری اسلامی و به نمایش گذاشتن قابلیتهای نظامی خود یاد کرد.
ژنرال جیمز متیس، وزیر دفاع آمریکا، نیز در این زمینه گفته بود، «ایران در گذشته نیز تهدید به بستن تنگه هرمز کرده» و میداند که عملی کردن این تهدید، تعرضی به کشتیرانی بینالمللی خواهد بود.
آقای متیس هشدار داده که چنین اقدامی واکنش بینالمللی را به دنبال خواهد داشت چرا که جامعه بینالملل میخواهد خطوط کشتیرانی «به هر بهایی» باز باشد.