دادگستری فرانسه روز دوشنبه ۱۵ آذر از آغاز تحقیقات درباره خشونتهایی خبر داد که در اولین میتینگ انتخاباتی اریک زمور، یکی از نامزدهای انتخابات آتی ریاستجمهوری فرانسه، روی داد.
اریک زِمور همواره خود را قربانی «سیستم» سیاسی و قضایی فرانسه قلمداد میکند، طرفدارانش او را فردی «شجاع» میخوانند و مخالفانش او را «فاشیست» توصیف میکنند.
خود او در این میتینگ از «فاشیست، نژادپرست و زنستیز» بودن خود دفاع کرد و گفت میخواهد فرانسه و ارزشهای این کشور را که، بهگفته او، از سوی اسلام و مهاجرت مورد تهدید قرار گرفته است «نجات دهد».
دادستانی فرانسه اعلام کرد در مجموع نزدیک به هفتاد نفر در اولین میتینگ زمور بهاتهام خشونت بازداشت شدند و به غیر از شش نفر بقیه بازداشتشدگان آزاد شدند.
خشونتهایی که در جریان این میتینگ و حتی در حاشیه آن صورت گرفت، از قبل پیشبینی میشد؛ به همین دلیل تیم انتخاباتی زمور تصمیم گرفته بود که محل برگزاری میتینگ را از سالنی در داخل پاریس به حومه پایتخت منتقل کند.
نام زمور که از سوی تحلیلگران سیاسی و رسانههای فرانسه جزو جناح «راست افراطی» دستهبندی میشود، از ماهها پیش بهعنوان نامزد انتخابات مطرح بود، اما او روز سهشنبه هفته گذشته، یکم دسامبر، بهطور رسمی نامزدی خود را اعلام کرد.
بیش از هفت میلیون فرانسوی فقط از طریق تلویزیون گفتوگویی را که با زمور پس از این اعلام نامزدی انجام شد، دنبال کردند.
همچنین او در آستانه انتخابات کتاب دیگری را از خود با عنوان «فرانسه حرف آخرش را نگفته است» منتشر کرد. او معمولاً در کتابهایش، که سعی میکند نام «فرانسه» را نیز در آنها بگنجاند، به طرز «مبالغهآمیز» یا دستکم «وسواسگونه» کشور فرانسه را ستایش میکند و بر «افتخارِ» ازدسترفته این کشور افسوس میخورد.
به همین دلیل است که تحلیلگران معتقدند نظرات او بر اساس فرض «اضمحلال» و «افول» فرانسه چیده شده است.
انتخابات فرانسه، انتخابات اقلیتها
زمور ۶۳ ساله که پیشتر فقط یک شخصیت رسانهای جنجالی شناخته میشد و دو بار از سوی دستگاه قضایی فرانسه به دلیل «نفرتپراکنی» محکوم شده، حالا فکر و ذکرِ نه فقط سیاستمداران فرانسوی بلکه بخش عمدهای از مردم فرانسه شده است.
البته بهجز درصد کم اما قابل توجهی که در نظرسنجیها گفتهاند به او رأی میدهند، بسیاری از فرانسویها با «نگرانی» کارزار انتخاباتی او را دنبال میکنند، چون نمیتوانند از احتمال پیروزی زمور در انتخابات بهسادگی بگذرند.
برای پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری فرانسه، هر نامزدی در ابتدای کار الزاماً به رأی اکثریت رأیدهندگان نیاز ندارد. بهدلیل نبود شخصیت سیاسی کاریزماتیک و اساساً بهدلیل تکثر سیاسی و تنوع احزاب و تعدد نامزدها، رأیی که در مرحله اول انتخابات ریاستجمهوری به صندوقها ریخته میشود، بین نامزدهای مختلف پخش میشود.
در واقع، مرحله اول انتخابات ریاستجمهوری فرانسه زورآزمایی و وزنکشی احزاب مختلف و اثبات جایگاه آنها در عرصه سیاسی است که هر حزب برای بقای خود ضروری میداند. به همین دلیل، در مرحله اول کمتر دو حزبی با یکدیگر ائتلاف میکنند.
بیشتر در این باره: اریک زمور، مفسر راستگرای افراطی نامزدی خود در انتخابات فرانسه را اعلام کرداین پراکندگی آرا و عدم اجماع سیاسی موجب میشود نامزدی که در صدر نتایج مرحله اول انتخابات میایستد، معمولاً حدود یکچهارم آرا یا حتی کمتر از آن را به خود جلب کرده باشد و قاعدتاً انتخابات ریاستجمهوری فرانسه دومرحلهای میشود.
«دوئلِ» دو نامزد پیروزِ مرحله اول در مرحله دوم است که سرنوشت انتخابات را رقم میزند. اما در هر صورت، کسی که پیروز نهایی است و رئیسجمهور نام میگیرد، سیاستمداری است که پایگاه اجتماعی واقعیاش اقلیتی از جامعه است.
به همین دلیل است که برای ورود به کارزارهای انتخابات ریاستجمهوری، هر کسی حتی با پایگاه اجتماعی نسبتاً کم امیدوار است.
افکار زمور چیست؟
مسئله مهاجران هسته اصلی افکار زمور را تشکیل میدهد و شاید بتوان با توجه به بحرانهای پیدرپی مهاجرتی که در سالهای اخیر اروپا شاهد آن بود، میزان اقبال به زمور را درک کرد.
او معتقد است که مهاجران در حال «جایگزین شدن» با مردم بومی کشورهای اروپایی از جمله فرانسه هستند و «جایگزینی بزرگ نه یک افسانه و یک توطئه بلکه یک فرایند بیامان است».
زمور در یکی از کتابهایش مینویسد که اروپاییها «در یک جنگ تمدنی» هستند که «تمام اروپا را به خطر میاندازد» و به اروپاییها هشدار میدهد که در آینده آنان هستند که تحت «استعمار» مهاجران قرار میگیرند و «بردگان» بعدی خودِ اروپاییها هستند.
موضوع بعدی مسئله اسلام است. زمور که خود یک یهودی است و به اقلیتهای دینی اروپا تعلق دارد، از «اسلامی شدن» فرانسه نگران است. او حجاب زنان محجبه را «لباسهای ارتش اشغالگر» میخواند که «مغلوبها را به یاد تسلیم شدنشان میاندازد».
او همچنین عدالت را در فرانسه زیر سؤال میبرد و به نظام قضایی این کشور انتقاد دارد و میگوید «مکانیسمهای قانونی قدرت اکثریت را تقویت میکند». او گفته است: «ما باید خود را از اختیارات معلمان، رسانهها، دانشگاهها و قضات خارج کنیم.»
زمور در واقع دستاوردهای مدرن اروپایی پس از عصر روشنگری و همچنین ارزشهای جامعه دموکراتیک غربی را بیهوده میانگارد و مدینه فاضله او بسیار شبیه دوران پیشامدرن است.
او از سینما، تلویزیون و تبلیغات هم بیزار است و زنان را نیز «هدف و غنیمت هر مرد بااستعدادی» میداند «که آرزوی صعود در جامعه را دارد». زمور جامعه کنونی فرانسه را «تحت سلطه» ارزشهای زنانه میداند که «اقتدار و سلسلهمراتب» را از بین بردهاند.
او همچنین دشمن اقلیتهای جنسی و جنسیتی است و آنان را «متحدان فمینیستها» میخواند.
ژرار نواریل، مورخ فرانسوی که بهویژه درباره تاریخ مهاجرت در فرانسه تحقیق کرده، در سال ۲۰۱۹ کتابی را به زمور اختصاص داد و او را «یک ماجراجوی راست افراطی» خواند که از «پیوند بحران و ترس» بهره میبرد.
نواریل قلم زمور را به «بدخواهی» و «خباثت» متهم میکند و مینویسد که زمور خیلی شبیه ادوار درومون، روزنامهنگار فرانسوی اواخر قرن نوزدهم، است که شدیداً ضد یهودیان بود.
این مورخ مینویسد: «هر دو برآمده از طبقه کارگر هستند و "مشروعیت" خود را از آن میگیرند. هر دو بر اساس یک نیروی احساسی عمل میکنند. بهعقیده این دو، فرانسه قربانی است و یک مقصر وجود دارد: یهودیان از نظر درومون، و مسلمانان از نظر زمور.»
زمور رقیب کیست؟ مکرون یا لوپن؟
هرچند نوک حملات و انتقادهای زمور در اظهارات و سخنرانیهایش سیاستهای امانوئل مکرون، رئیسجمهوری فرانسه، است، اما ناظران سیاسی زمور را رقیب اصلی رقبای مکرون میدانند نه خود او.
بیشتر در این باره: نتایج «مأیوسکننده» برای راست افراطی فرانسه در انتخابات منطقهایمارین لوپن در دورههای اخیر به دلیل بحران در دو جناح سیاسی اصلی فرانسه، یعنی حزب سوسیالیست و مجموع احزاب چپ از یک سو و حزب راست میانه جمهوریخواهان از سوی دیگر، توانسته است قدمبهقدم پایگاه انتخاباتی خود را گسترش دهد و در هر انتخابات رأی بیشتری را از آن خود کند.
تا پیش از نامزدی زمور در انتخابات پیشرو، بخت زیادی برای لوپن در نظر گرفته میشد، اما ظهور نامزدی با ایدههای نسبتاً یکسان معادلات او را به هم زده است.
حزب راست میانه «جمهوریخواهان» هم که همواره یکی از پایههای اصلی دموکراسی در فرانسه به شمار میرفته، در دورههای اخیر با بحران مواجه شده است. عملکرد نه چندان موفق نیکلا سارکوزی و سپس پرونده قضایی و جنجالی علیه فرانسوا فیون ضربههای کاری به اعتبار و پایگاه اجتماعی این حزب وارد کرده است. با این حال این حزب در انتخابات پیشرو با معرفی یک زن برای اولین بار بهعنوان نامزد این حزب در پی بازسازی چهره خود است.
اما بهعقیده ناظران سیاسی، زمور توانسته است هم بخشی از ظرفیت آرای لوپن را از آن خود کند و هم البته بخشی از ظرفیت رأیهای حزب راست میانه و نیز بخشی از «آرای خاموش» را که عقاید راستگرایانه دارند اما احزاب راستگرای کنونی انتظارات آنان را برآورده نکرده است.
به همین دلیل، زمور بیش از آنکه هواداران مکرون را از رأی دادن به او منصرف کرده باشد، در کارزارهای انتخاباتیِ دو حزب مارین لوپن و جمهوریخواهان اخلال ایجاد کرده است.