فاجعه ناوچه کنارک و فاجعه بزرگتر فرماندهی در نیروی دریایی

  • مراد ویسی

تصویر ماهواره‌ای از ناوچه کنارک، پیش از ترک بندر کنارک در مأموریت منتهی به حادثه اصابت موشک

شواهد و مستندات موجود نشان می‌دهد نیروی دریایی ایران دست کم حدود سه ساعت از ناوچه کنارک بی‌خبر بوده است، یا اگر با خبر بوده هیچ بالگرد و کشتی کمکی را به سوی این ناوچه آسیب‌دیده و سرنشینان به شدت مجروح آن اعزام نکرده است.

سؤالاتی مهم که هیچ مقامی در نیروهای مسلح ایران در یک هفته‌ای که از مورد اصابت قرار گرفتن این ناوچه گذشته، به آن پاسخ نداده است.

فرضیه اول: بی‌خبری سه ساعته نیروی دریایی از یکی از ناوچه‌های خود

ویدئوهای منتشر شده از اظهارات ماهی‌گیرانی که به کمک ناوچه آسیب‌دیده کنارک رفته‌اند، نشان می‌دهد ناوچه کنارک دست‌کم ساعت ۱۵ روز یکشنبه ۲۱ اردیبهشت مورد هدف موشک قرار گرفته اما تا هنگامی که ماهی گیران محلی به نیروی دریایی خبر نداده‌اند هیچ کمکی برای ناوچه آسیب‌دیده و سرنشینان مجروح آن از سوی نیروی دریایی اعزام نشده است.

ماهی‌گیران محلی می‌گویند ساعت ۱۵ از فاصله حدود ۱۰ مایلی دودی مشاهده کرده‌اند که تقریباً در فاصله زمانی یک ساعت و نیم آنها بوده است. ماهی‌گیران می‌گویند پس از رفتن به سمت دود، ناوچه نظامی ایران را آسیب‌دیده و در فاصله ۳۲ مایل دریایی از ساحل یافته‌اند و ضمن از آب گرفتن برخی مجروحان، تلاش کرده‌اند که مجروحان دیگر را نیز از عرشه ناوچه کنارک نجات دهند.

ماهی‌گیران همچنین می‌گویند تصمیم گرفته‌اند که با فرستادن یک قایق حامل برخی مجروحان به سمت ساحل، تلاش کنند از فاصله ۱۲ مایلی ساحل نیز که امکان تماس مهیا می‌شده، حادثه را به مسئولان خبر دهند.

بیشتر در این باره: انفجار کنارک؛ آیا سناریوی دیگری در میان است؟

اگر اظهارات ماهی‌گیران را درست فرض کنیم (هنوز هیچ مقامی مشاهدات آنها را تکذیب نکرده است) معنای آن این است که در فاصله ساعت ۱۵ تا ۱۸:۳۰ که ماهی‌گیران می‌گویند بالگرد امداد در آن ساعت به محل رسیده، نیروی دریایی دست‌کم حدود سه ساعت از ناوچه خود بی‌خبر بوده است.

سرعت بالگردهای فعال در ایران، دست کم حدود ۲۰۰ کیلومتر در ساعت است (بسیاری سرعت بیشتری دارند) و اگر ناوچه کنارک در ۳۲ مایل دریایی ساحل بوده (حدود ۶۰ کیلومتری)، بالگرد امداد برای رسیدن به آن از طریق هوا به حداکثر ۳۰ دقیقه زمان نیاز داشته است.

سؤالی که اینجا به وجود می‌آید این است که آیا نیروی دریایی ارتش طبق اظهارات ماهی‌گیران بین ساعت ۱۵ تا ۱۸ از ناوچه کنارک بی‌خبر بوده که زودتر بالگرد امداد را برای کمک اعزام نکرده است؟ چرا ؟

برخی اخبار تأیید نشده حاکی است که ناوچه کنارک در حال حمل یک هدف دریایی به یک نقطه مشخص برای مانور بوده که «اشتباهاً» هدف موشک ناوچه جماران قرار گرفته است.

حتی اگر فرض بگیریم این ناوچه به مأموریت دیگری اعزام شده و به دلیل دیگری آسیب‌دیده، به طور منطقی قبل از آسیب دیدن با فرماندهان بالاتر در نیروی دریایی در تماس بوده و موقعیت آن قبل از آسیب دیدن مشخص بوده و وضعیت آن پس از آسیب نیز به‌گونه‌ای نبوده که آن موقعیت را ترک کند یا از آنجا خیلی دور شود.

بنابر این فرماندهان نیروی دریایی مختصات جغرافیایی آن نقطه و مناطق نزدیک آن را که ناوچه کنارک در آنجا آسیب‌دیده در دست داشته‌اند. اگر چنین بوده نیروی دریایی چرا با وجود اطلاع از موقیعت ناوچه کنارک، سه ساعت از سرنوشت آن بی‌خبر بوده یا از سرنوشت آن خبر نگرفته است.

شواهد نشان می‌دهد فرماندهان یا پیگیر وضعیت این ناوچه نبوده‌اند و یا نتوانسته‌اند ناوچه‌ای را که به یک محل مشخص اعزام کرده‌اند، پیدا کنند و از وضعیت آن از جمله مورد اصابت قرار گرفتنش بی‌خبر بوده‌اند.

فرض دوم: اطلاع داشتن فرماندهان از ناوچه کنارک و محل و وضعیت آن

فرماندهان نیروی دریایی می‌توانند مدعی شوند که برخلاف سؤالات بالا، هم از وضعیت ناوچه کنارک خبر داشته‌اند و هم از محل آن. اگر چنین ادعایی از سوی فرماندهان نیروی دریایی مطرح شود، سؤالات مهم‌تری به میان می‌آید.

اگر فرماندهان می‌دانسته‌اند که ناوچه دچار حادثه شده و از محل آن هم اطلاع داشته‌اند، چرا بین ساعات ۱۵ تا ۱۸:۳۰ به آن کمک نکرده‌اند؟ آیا بالگردها نمی‌توانسته‌اند فاصله ۶۰ کیلومتری را در سه ساعت و نیم طی کنند و به کمک ملوانانی بروند که به شدت آسیب دیده و با مرگ دست و پنجه نرم می‌کرده‌اند؟

مسئولان نیروی دریایی در این سه ساعت و نیم چه کاری فوری‌تر از کمک به ناوچه کنارک و سرنشینان آن داشته‌اند که رسیدن این کمک سه ساعت و نیم طول کشیده است؟ آیا هماهنگی برای کمک سه ساعت و نیم طول کشیده است. اگر آری که این فاجعه‌ای بزرگتر است.

جمع‌بندی این مفروضات و سؤالات نشان می‌دهد که به احتمال بسیار فرماندهان نیروی دریایی دست‌کم سه ساعت از سرنوشت یکی از ناوچه‌های خود بی‌خبر بوده‌اند و پیگیر وضعیت آن نیز نبوده‌اند. اگر هم پیگیر وضعیت ناوچه کنارک بوده‌اند و آن را پیدا نکرده‌اند که بی‌کفایتی بزرگ‌تری است.

نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران که می‌گوید به گفته آیت‌الله خامنه‌ای یک نیروی دریایی راهبردی است، چگونه نمی‌تواند یک ناوچه خود را که به مأموریت به محل مشخص فرستاده پیدا کند؟ و اگر پیدا کرده، چرا سه ساعت و نیم طول کشیده که به آن کمک کند؟ سه ساعت و نیمی که هر ثانیه و دقیقه آن، برای مجروحان به شدت آسیب‌دیده، حکم مرگ و زندگی داشته است.