خط راه آهن پرسرعت بین قم و اراک که سرعت قطار در آن به ۲۵۰ کیلومتر در ساعت میرسد توسط شرکتهای ایتالیایی ساخته میشود.
عباس نظری مدیرکل امور بینالملل راه آهن گفته است: «خط سریعالسیر قم - اراک به طول ۱۱۷ کیلومتر به وسیله ایتالیاییها ساخته میشود و قرارداد احداث این پروژه بصورت فاینانس است. منابع مالی ساخت پروژه خط سریعالسیر قم – اراک ۸۵ درصد بصورت خارجی و تنها ۱۵ درصد از منابع داخلی تأمین میشود. سرمایهگذاری مورد پیشبینی این پروژه یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار است و از این میزان یک میلیارد دلار برای احداث خط و ۲۰۰ میلیون دلار برای تأمین ناوگان هزینه خواهد شد.
سرعت قطار مورد نظر۲۵۰ کیلومتر در ساعت است و شش رام قطار برای این مسیر پیشبینی شده است. در حال حاضر مطالعات امکانسنجی و طراحی مقدماتی این مسیر به وسیله ایتالیاییها انجام شده است. مدت زمان اجرای پروژه خط ۱۱۷ کیلومتری سریعالسیر قم - اراک سه سال است .»
هم اکنون ایران برنامه گستردهای برای توسعه راه آهن در دست انجام دارد. با کمک شرکتهای خارجی قرار است در این طرحها بیش از ۱۵ میلیارد دلار سرمایهگذاری شود.
از اصلیترین برنامه غیر از احداث خطوط جدید میتوان به برقی کردن برخی خطوط و پر سرعت شدن برخی خطوط دیگر اشاره کرد.
برقی شدن مسیر تهران مشهد از جمله این موارد است. مسیر قم اراک هم که قرار است توسط شرکتهای ایتالیایی انجام شودبخشی از مسیر منشعب شده از مسیر تهران اصفهان است.
در حال حاضر در ایران برنامهریزی شده تا راهآهن تهران- اصفهان و تهران- مشهد سریعالسیر شود؛ که از این دو طرح، در حال حاضر نخستین قطار سریعالسیر در مسیر تهران- قم- اصفهان به طول ۴۱۲ کیلومتر در حال اجراست و برنامه حرکت آن بر مبنای سرعت ۳۳۰ کیلومتر بر ساعت در نظر گرفته شدهاست.
عباس نظری مدیر کل امور بینالملل راهآهن ایران پیش تر هم گفته بود: «طبق برنامهریزیهای صورت گرفته ایتالیاسرمایهگذاری مستقیم خود را در دو خط سریعالسیر ریلی قم به اراک و تهران به همدان انجام خواهد داد و همچنین در حوزه تأمین ناوگان راهآهن سریعالسیر نیز حضوری جدی خواهد داشت».
در طرحیهای دیگر طرح برقی شدن راه آهن بافق تا بندر عباس و گرمسار تا گرگان در دست انجام است.
بیشتر لکوموتیوهای راه آهن ایران شامل لکوموتیوهای دیزل الکتریک هستند چرا که خطوط ریلی ایران به غیر از چند خط محدود، برقی نیست.
انواع لکوموتیوهای مورد استفاده در ناوگان کشش راه آهن ایران تا سال ۱۳۳۶با لکوموتیوهای بخار تأمین میشد و نخستین لکوموتیوهای دیزل از سال ۱۳۳۶ وارد ناوگان راه آهن ایران شدندو در حال حاضر لکوموتیوهای دیزل الکتریک ساخت شرکت جنرال موتور آمریکا، لکوموتیوهای مانوری دیزل الکتریک هیتاچی و لوکوموتیوهای دیزل الکتریک جنرال الکتریک ساخت کانادا و لکوموتیوهای دیزل الکتریک آلستوم درحال بهره برداریدر ایران هستندسن برخی از این لوکوموتیوها بالای ۴۰ سال است.
اکثر خطوط ریلی ایران قدیمی است و امکان تردد قطارهای سرعت بالا در آن امکانپذیر نیست. همکاری بین شرکت راه آهن ایرانو شرکت تالس در زمینه محور پرسرعت تهران-قم-اصفهان، ایجاد چارچوب همکاری بین شرکت راه آهن و شرکت زیمنس در زمینه سیگنالینگ و همچنین یادداشت تفاهم همکاری بین شرکت راه آهن و شرکت زیمنس در زمینه ارتقای سرعت محور قطار تهران ـ تبریز هم دقیقاً برای بر طرف کردن این ضعفها در حال پیگیری هستند.
خط ریلی بین چابهار تا مرز افغاستان ورشت تا آستارا از اصلیترین خطوط در حال انجام در ایران است.
در برنامههای دیگری قرار است در آینده بندر عباس با خطوط ریلی به خرمشهر متصل شود. از این خط قرار است خط دیگری به سمت شیرازمنشعب شود. خطوط ریلی بین اندیمشک تا کرمانشاه و میانه تا تبریز از دیگر خطوطی هستند که قرار است در ایران ساخته شوند.
پس از افتتاح راه آهن همدان قرار است بزودی ارومیه هم به خطوط ریلی ایران متصل شود. بنظر میرسد برای ساخت خطوط جدیدو توسعه و بهسازی خطوط فعلی ایران گذشته از میلیاردها دلار سرمایهگذاری به تکنولوژی جدید ساخت خطوط و قطارهای مدرن هم نیاز دارد؛ و شرکتهای آلمانی، ایتالیایی، فرانسوی، کرهای و چینی قرار است برای توسعه خطوط ریلی و ناوگان ریلی ایران مشارکت کنند.