وزیر اطلاعات اسرائیل گفته است که تحقق وعدههای داده شده در دیدار رهبران دو کره، دست آمریکا را برای گفتوگوی مجدد بر سر برجام بازتر میکند. همزمان ایران خواستار آن شده که «تنشزدایی» میان دو کره بدون «تحریک و دخالت فرامنطقهای» دنبال شود.
هر دو کشور اسرائیل و جمهوری اسلامی ایران، که سرسختترین حکومتهای متخاصم در خاورمیانه هستند، در نخستین واکنشهای رسمی از تحولات تاریخی شبهجزیره کره استقبال کردهاند.
در این زمینه اسرائیل گفته است که تحقق وعدههای داده شده در دیدار روز جمعه میان رهبران کره شمالی و کره جنوبی، دست رئیسجمهور آمریکا را در مذاکره مجدد بر سر توافق هستهای با ایران، «بازتر میکند» و باید با ایران «سختگیرانهتر برخورد کرد».
ایران نیز میگوید که «فصل جدید تنشزدایی در شبهجزیره کره باید هوشیارانه و بدون تحریک کشورهای فرامنطقهای تدوام یابد».
کیم جونگ اون، رهبر کره شمالی، که کشورش یکی از ۹ کشور دارای سلاح هستهای به شمار میرود، جمعه هفتم اردیبهشت در رویدادی بیسابقه، با مون جائه این، در مرز حائل دو کره دیدار کرد.
آقای کیم در بازگشت به پیونگ یانگ، این دیدار را تاریخی خواند و تأکید کرد که تا پایان سال جاری میلادی پیمان صلح شبهجزیره کره امضا میشود.
این تحولات با استقبال گرم دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا و جامعه جهانی روبهرو شده است.
روز جمعه هفتم اردیبهشت نیز ییسرائل کاتز، وزیر اطلاعات اسرائیل، در گفتوگو با رویترز تصریح کرد که عاری شدن شبهجزیره کره از سلاح هستهای، «تهدید ایران» و «مسابقه تسلیحاتی در خاورمیانه» را شدیداً کاهش میدهد و «همکاریهای موشکی کره شمالی و ایران نیز تحت تأثیر قرار خواهد گرفت».
به گفته آقای کاتز، اکنون رئیسجمهور آمریکا از قدرت بیشتری در تقابل با ایران برخوردار شده و حتی بهتر از قبل میتواند اروپاییها را متقاعد کند که نباید یک حلقه ضعیف در ائتلاف [در برابر ایران] باشند.
وزیر اطلاعات اسرائیل همچنین افزود که اگر حقیقتاً کره شمالی از سلاح هستهای خود صرف نظر کند، این امر تأثیری بزرگتر بر همکاری موشکی کره شمالی با ایران خواهد داشت. او یادآور شد که اسرائیل از همکاری پیونگ یانگ و تهران در زمینه تبادل فنآوری موشکهای بالیستیک «مدارک زیادی دارد».
تأکید این مقام اسرائیلی بر لزوم سختگیری بیشتر بر ایران در سایه تأثیرات ناشی از تحولات شبهجزیره کره در حالی است که دونالد ترامپ روز جمعه در دیدار با آنگلا مرکل، صدر اعظم آلمان، تصریح کرد که روی این حرف من «حساب کنید» که «رژیم جنایتکار ایران که پشت هر مشکلی در خاورمیانه هست»، به تسلیحات هستهای «نخواهد رسید».
آویگدور لیبرمن، وزیر دفاع اسرائیل، نیز که همزمان با حضور صدراعظم آلمان، در واشینگتن به سر میبرد، در دیدارهای جداگانه با همتای آمریکاییاش، ژنرال جیمز متیس، و نیز با جان بولتون مشاور امنیت ملی کاخ سفید گفته بود که از نظر اسرائیل برجام یا باید به طور کلی تغییر کند یا لغو شود.
در همین حال، بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، شنبه هشتم اردیبهشت از تحولات شبه جزیره کره استقبال کرد و دیدار رهبران دو کره را «گامی مسئولانه و در مسیر درست» نامید که «به صلح و امنیت پایدار منطقه ای و جهانی کمک مؤثری میکند».
به گزارش رسانههای ایران، آقای قاسمی در همین حال گفت که «فصل جدید و تاریخی تنشزدایی در شبهجزیره کره، باید هوشیارانه، به صورت دوجانبه، و بدون دخالت و تحریک کشورهای فرامنطقهای تداوم یابد».
سخنگوی وزارت خارجه ایران در عین حال نگرانی خود را از نزدیکی کره شمالی به جامعه جهانی و دور شدن از ایران پنهان نکرد. بهرام قاسمی در این باره گفت که بر اساس «تجربه ۴۰ ساله جمهوری اسلامی ایران، به ویژه تجربه اخیر برجام، آمریکا بازیگری قابل اعتماد نیست و التزامی به تعهدات بینالمللی ندارد... و این موضوع در دولت ترامپ نسبت به گذشته تشدید شده است».
کره شمالی که با تغییر سیاست هایش جامعه جهانی را در روزهای گذشته به شگفتی واداشته است، به تازگی از موضع ایران در خصوص برجام حمایت کرده بود؛ روزنامه رسمی کره شمالی دو هفته پیش نوشته بود ایران برنامه موشکی خود را نیز «بدون آنکه در برابر فشارهای خارجی کوتاه بیاید، ادامه داده است... و تهران با تکیه به حمایت مردمی ملت خود، بدون مزاحمت، ظرفیتهای دفاعی خود را افزایش میدهد».
حکومت کمونیستی کره شمالی با وجود انزوای جهانی، از مناسبات نزدیکی با جمهوری اسلامی ایران برخوردار بوده است؛ تهران و پیونگ یانگ توافقهای متعدد نظامی و فنآوری دارند. کره شمالی در مظان این اتهام نیز هست که به برنامه هستهای ایران کمک کرده و از جمله، عبدالقدیر خان، دانشمند هستهای پاکستانی، حلقه ارتباطی تهران و پیونگ یانگ، در کمک کره شمالی به برنامه اتمی مخفیانه ایران، تا پیش از کشف این برنامه، بود.
اسرائیل اما همکاریهای موشکی کره شمالی با جمهوری اسلامی ایران را در طول سالها با حساسیت زیاد دنبال میکرد و تأکید داشت که نخستین موشکهای دوربرد جمهوری اسلامی ایران بر اساس فنآوریهای گرفته شده از کره شمالی، ساخته شد. موشکهای دوربرد ایران با شعار «اسرائیل باید از صفحه روزگار محو شود»، اندکی بعد از امضای توافق هستهای ایران و قدرتهای جهانی، آزمایش شد.
پنتاگون نیز بهار سال گذشته گفت که آزمایش یک موشک جدید ایران از یک زیردریایی، نتیجه همکاری تهران و پیونگ یانگ بوده است.
آویگدور لیبرمن، وزیر دفاع اسرائیل، سال گذشته گفت که رهبر کره شمالی به امنیت همه منطقه و ثبات جهانی لطمه می زند؛ امری که واکنش کمسابقه کره شمالی را به دنبال داشت و پیونگ یانگ تهدید کرد که «مجازات کسی که در مورد رهبر معظم کره شمالی حرف بزند، سخت و بیرحمانه خواهد بود».
اسرائیل علاوه بر این تماسها و مراودات کره شمالی با گروههای همپیمان ایران، مانند حماس و حزبالله را نیز رصد کرده است. شنبه گذشته فادی محمد البطش، فلسطینی عضو حماس که دکترای مهندسی برق و مدرس دانشگاه کوالالمپور بود، در پایتخت مالزی، با ۱۴ گلوله دو مهاجم کشته شد.
رونن برگمن، خبرنگار امور اطلاعاتی اسرائیلی، پنجشنبه در نیویورکتایمز نوشت که فادی البطش برای تقویت توان راکتی و یگان پهپادی حماس، به نمایندگی از سوی این جنبش، با کره شمالی در تماس و مذاکره بود و به توافقهایی نیز رسیده بود.
حماس که عضویت فادی البطش در این جنبش را تأیید کرد، سرویس جاسوسی اسرائیل، موساد، را عامل قتل او میداند و به نوشته رونن برگمن نیز، ترور البطش «بخشی از کارزار گستردهتر موساد علیه حماس در خارج بود».