اظهارات سخنگوی قوه قضائیه ایران در روز سهشنبه ۲۴ تیر مبنی بر تأیید حکم اعدام سه جوان معترض در اعتراضهای آبان ۹۸، در دیوان عالی کشور، موجی از خشم در شبکههای اجتماعی به راه انداخته است.
چند روز پیش از این اظهارنظر، وکلای امیرحسین مرادی، محمد رجبی و سعید تمجیدی خبر از تایید حکم آنها داده بودند و گفته بودند که اجازه ورود به پرونده آنها از سوی قوه قضاییه صادر نشده است.
به فاصله اندکی پس از انتشار خبر تأیید حکم اعدام این سه جوان، هشتگی با عبارت «اعدام_نکنید» در توئیتر فارسی داغ شد که در فاصله زمانی کوتاه در جایگاه نخست ترند جهانی نیز قرار گرفت.
احساس خشم و سرخوردگی و ناامیدی از اصلاح وضع کشور از راههای مسالمتآمیز و دعوت به واکنش عملی و نه صرفاً مجازی نیز از پیامهایی است که در واکنشهای بسیاری از کاربران دیده میشود.
کاربری با اشاره به جملهای منتسب به محمد، پیامبر اسلام، مبنی بر اینکه «اگر همسایهات گرسنه بخوابد و تو سیر، مسلمان نیستی»، چنین توئیت کرده است: «گفتند مردم گرسنهاند! اعدامشان نکنید.»
شدت همدلی بر سر ضرورت توقف احکام اعدام این سه جوان در فضای مجازی فارسیزبان به اندازهای است که بهمن نوشته است: «یادم نمیآد هیچوقت تایملاین آنقدر سر چیزی یکصدا بوده باشه... نذاشتید حتی یک نفر بمونه که به اینجاش نرسیده باشه.»
کاربر دیگری هم از مقامهای جمهوری اسلامی پرسیده است: با این همه «بدبختی و مشکلاتی» که در کشور وجود دارد، اعدام این سه جوان، کدام مشکل را حل خواهد کرد.
آنیتا هم «اعدام» را «سبک نوین زندگی» در ایران نامیده و از اینکه در ایران، هم به دلیل اعتراض به گرانی حکم اعدام صادر میشود و هم برای هشدار به استفاده از ماسک، تهدید به اعدام میکنند، ابراز تأسف کرده است.
اشاره این کاربر به سخنان امروز محمود عباسی، معاون حقوق بشر و امور بینالملل و دستیار وزیر دادگستری، است که مجازات شیوع عمدی ویروس کرونا در جامعه را «قصاص با طناب دار» اعلام کرد.
نابودی زندگی و آینده و سرنوشت جوانان ایرانی نیز از واکنشهایی است که بیشتر کاربران آن را به انحای گوناگون ابراز کردهاند.
کاربری با عنوان چهگوارا نوشته است: «حق حیات و حلاوت زندگی را از شما میگیرند، همه دلبستگیهایتان و هرآنچه را زیباست از شما میگیرند، همه حقوقتان و همه داروندارتان را پایمال میکنند. معترض شوید، اعدامتان میکنند... این است زندگی؟»
سیروس شهبازی هم معتقد است: جوانهای ایرانی به شیوههای گوناگون، یا در«کوها، جادهها و مهمانیها» از بین میروند و یا در «فقر» از دست میروند و هیچ وقت به «پیری» نمیرسند.
آرام، کاربر دیگری است که سیاست تشویق به فرزندآوری از سوی مقامهای جمهوری اسلامی را با تأیید حکم اعدام این سه جوان معترض زیر سؤال برده و نوشته است: «اگر بخواهی ابتداییترین حقوق انسانی را مطالبه کنی، دستور اعدام دستهگلهای این مرز بوم را میدهند!»
مسعود خیرخواه، فعال فرهنگی، هم بهصراحت نوشته است که «نتیجه چهار دهه حکومت جمهوری اسلامی چیزی جز تبعید و جنگ و فقر و زندان و حذف و پروندهسازی و دروغ و اعدام نبوده است. در تمام این سالها آنچه در این کشور وجود نداشته، زندگی بوده است. مردم جانبهلبرسیده را اعدام نکنید.»
الف نیز معتقد است تأیید حکم اعدام سه جوان ایرانی در سایه بحران کرونا، نشاندهنده «عمیقتر شدن شکاف جمهوری اسلامی با ملتش» است.
کاربران دیگری نیز نوشتهاند که هر شهروند ایرانی برای حکومت، «یک حکم اعدام متحرک و زنده است که هنوز حکمش اجرا نشده است.»
افزایش آمار مرگومیر ناشی از کرونا در ایران و خستگی روحی مردمی که ماههاست با این بیماری و مرگ عزیزان خود دستوپنجه نرم میکنند، بر بسیاری از کاربران تأثیر عاطفی قویتری نسبت به موارد مشابه در گذشته گذاشته است.
کاربری نوشته است: «تو این شرایط که چشم و دلمون از کرونای رفقامون خون شده، همچنان دنبال خون و مرگید. اعدام نکنید لعنتیها.»
سه برابر شدن قیمت بنزین آزاد بر اساس تصمیم شورای سران قوا در آبان سال ۱۳۹۸، باعث بروز اعتراضات گسترده در بسیاری از شهرهای ایران شد.
این اعتراضات با سرکوب شدید روبهرو شد و بنا بر آمارهای متفاوت، بین ۳۰۰ نفر تا ۱۵۰۰ نفر در جریان این اعتراضها کشته و هزاران تن نیز بازداشت شدند.
سازمانهای حقوق بشری پیش از تأیید حکم اعدام این سه جوان هشدار داده بودند که بازداشتشدگان آبان در معرض خطر شکنجه و بدرفتاری و حکمهای سنگین و طولانیمدت زندان قرار دارند.