بازتولید خشونت؛ از استالین تا پوتین

تصویری قدیمی از محله یهودی‌نشین لویو در ۱۹۱۸ میلادی

در سال ۲۰۲۲ یهودیان روسی‌‏زبان، یاد و خاطره قربانیان هفتادمین سالگرد سرکوب‌های متأثر از یهودستیزی در اتحاد جماهیر شوروی را گرامی داشتند.

۱۳ نویسنده و شاعر ییدیش‌زبان در ۱۲ اوت ۱۹۵۲ به اتهام جاسوسی، خیانت، صهیونیسم (که به عنوان ناسیونالیسم بورژوایی یهودی به تصویر کشیده می‌‏شد) و ارتباط با سازمان سیا اعدام شدند. آنها پیش از اعدام بی‌رحمانه شکنجه شدند تا مجبور به نوشتن اعتراف علیه خود به عنوان «جنایات» شوند. همچنین گروهی از پزشکان عمدتاً یهودی‌تبار در همان سال به دسیسه‌چینی علیه اتحاد شوروی و طراحی ترور استالین متهم شدند، و تنها مرگ استالین در پنجم مارس ۱۹۵۳ آنها را از اعدام رهایی بخشید.

رسانه‌‏های شوروی از زمانی که استالین در سال ۱۹۴۸ دستور قتل بازیگر یهودی «شلومو میخولز» را صادر کرد، یک کمپین یهودی‌ستیزانه به راه انداخته بودند. بسیاری از مورخان ‏بر این باورند که مرگ استالین مانع از تبعید یهودیان به سیبری شد. می‌توان گفت این محاکمه‏‌های یهودی‌ستیزانه تأثیر مخربی بر فرهنگ جامعه یهودیان در اتحاد جماهیر شوروی گذاشت.

بیشتر در این باره: یهودیان روسیه و گذار به سوی امید و روشنایی

احزاب کمونیست غربی و روشنفکران متمایل به کمونیست، اقدامات یهودستیزانه و جنایات شوروی را نادیده گرفتند. در عوض، آنها محاکمه روزنبرگ را به عنوان دلیلی بر یهودستیزی آمریکایی ارائه کردند که با عقل سلیم مخالفت می‌ورزید.

تاریخ قوم یهود با خروج از مصر آغاز می‌شود که با عید پسح گرامی داشته می‌شود. ایده آزادی یهودیان از بردگی در اسطوره بنیاد یهودیت نقش اساسی دارد. به طور معمول، شجره‌نامه یک ملت به قهرمانان و خدایان نسبت داده می‏شود، نه بردگان. تنها یهودیان این کار را می‌کنند. خداوند از برابری و آزادی با موسی سخن گفت. میل به آزادی در ذهنیت یهودی مرزبندی شده نیست، در نتیجه، یهودیان هیچ‌گاه نسبت به مبارزه برای آزادی، صرف نظر از اینکه در کجا انجام می‌شود، بی‌تفاوت نیستند.

حکومت فعلی روسیه یهودستیز نیست، اما این تنها چیز خوبی است که می‌توان در مورد آن‏ها گفت. پوتین و دستگاه حاکمه‌اش به شدت به استالین احترام می‌گذارند. فقط توانایی نظامی روسیه و سایر دستاوردها آموزش داده می شود، در حالی که هرگز جنایات رژیم کمونیستی از سال ۱۹۱۷ به رسمیت شناخته نشده است. با توجه به این موضوع و آگاهی از تاریخ اخیر روسیه، چندان سخت نیست که ببینیم جنایات بوچا برای این رژیم «عادی» تلقی می‌شود.

در نزدیک به سه ماه گذشته، بر اثر حملات روسیه به اوکراین، افراد بسیاری از جامعه یهودیان تلاش کردند به اسرائیل بگریزند. آنها از نظر فرهنگی مشابه یهودیان روسیه هستند، اما در یک جامعه باز و دموکراسی زندگی کرده‌اند. برای همین، آنها برخلاف یهودیان روسیه، در چارچوب جوامع سازماندهی بیشتری دارند. با این حال، مردان نمی‌توانند به راحتی کشور را ترک کنند، زیرا موظف به پیوستن به ارتش اوکراین یا دفاع مدنی هستند.

دکتر «آلکس گرینبرگ» استاد دانشگاه اورشلیم، در این باره می‌گوید:

الکس گرینبرگ

«جنگی که مردم اوکراین درگیر آن هستند موجه‌ترین و درست‌ترین جنگ از زمان جنگ جهانی دوم است. پوتین یک تجاوز بی‌دلیل علیه کشور صلح‌طلب همسایه خود آغاز کرده است.
با این حال، قابل توجه است که دیکتاتور روسیه به سادگی توانایی اوکراین برای دفاع را اشتباه ارزیابی کرده است. او واقعاً معتقد است که اوکراینی‌ها روس هستند و توسط یک «باند نئونازی» کنترل می‌شوند. روسیه در حال اجرای تاکتیک "زمین سوخته" است مانند جنگ سوریه؛ یعنی گلوله باران بی‌رویه مناطق مسکونی، مدارس و بیمارستان‌ها.
من امیدوارم و برای شکست روسیه دعا می‌کنم. ارتش روسیه بسیار فاسد و بی‌کفایت است. با این حال، این بدان معنا نیست که آنها در تسخیر اوکراین و تحمیل رنج موفق نخواهند شد. البته مردم اوکراین رنج می‌برند، اما هرگز نباید فراموش کرد که در این میان روسیه در حال تبدیل شدن به یک دولت آشکارا فاشیست است.»

دکتر گرینبرگ همچنین مورد مقایسه یهودیان اوکراین و روسیه چنین می‌گوید:

«۱. هیچ تفاوت فرهنگی بین یهودیان روسیه و اوکراین، چه در اسرائیل باشند و چه در جای دیگر، وجود ندارد. من مانند همه روسی‌زبانان اسرائیلی تا به حال به این موضوع توجه نمی‌کردم که آیا یک فرد روسی زبان اهل اوکراین است یا روسیه.
۲. با این حال، وضعیت از نظر سیاسی تغییر کرده، یهودیان اوکراینی دقیقاً همان فرهنگ را دارند اما از نظر سیاسی آنها در دموکراسی و جامعه‌ای آزاد زندگی می‌کنند.
۳. امروز، اکثر اسرائیلی‌های روسی‌زبان با تمام وجود از اوکراین در مبارزه با تهاجم روسیه حمایت می‌کنند، که بدترین جنگ از زمان جنگ جهانی دوم است. نه تنها به این دلیل که اوکراین شایسته حمایت است، بلکه به این دلیل که پوتین به این امید که روزی روسیه به یک کشور دموکراتیک عادی تبدیل شود، پایانی قطعی داده است.
۴. نکته دیگر این است که یهودیان اوکراینی که در حال حاضر وارد اسرائیل می‌شوند پناهنده هستند، به این معنی که فقیر هستند (به دلیل شرایط فقیر شده‌اند) و نیاز به کمک دارند.»

محاکمه‌های یهودی‌ستیزانه در ۷۰ سال پیش و مصادف شدن سالگرد آن با سالی که رژیم روسیه در حال ارتکاب جنایت دیگری علیه ملت مستقل و صلح‌طلب اوکراین است، می‌تواند درس مهم دیگری را چه به یهودیان و چه غیریهودیان بیاموزد؛ بی‌قانونی و خشونت حد و مرزی ندارد، اگر کسی مانع از آن نشود. صد البته که خشونت و نفرت یهودستیزی که با یهودیان شروع می‌شود، هرگز تنها به یهودیان محدود نمی‌شود.

نظرات طرح شده در این مطلب الزاماً بازتاب دیدگاه رادیوفردا نیست.

بیشتر بخوانید

هشتاد سال پس از تلاش نازی‌ها برای عادی‌سازی نسل‌کشیکشتار فرهنگی در اروپا؛ «تهاجم روسیه» از نگاه کوندرایهودیان اوکراین و هراس از پیشینه خون‌بار یهودی‌ستیزیجنگ اوکراین و موقعیت یهودیان در این کشورناسیونالیسم روسی؛ نجات‌دهنده یا ویرانگر؟یهودیان اوکراین؛ از هیتلر تا پوتیناز دوران پاکسازی بزرگ در شوروی تا یهودستیزی در جهان«پیش‌بینی پیامبرانه‌ای» که بیش از ۵۰ میلیون قربانی گرفت