رئيسجمهوری اسلامی ایران در ادامه جنگ لفظی بین تهران و واشینگتن بر سر اجرای تعهدات طرفین در برجام، گفته است که «امروز هیچکس نمیتواند توقعی نسبت به ایران داشته باشد که چرا قدم اول را برنمیدارد».
حسن روحانی روز سهشنبه ۲۱ بهمن در جمع دیپلماتهای خارجی مقیم تهران، با تکرار موضع قبلی تهران درباره احیای برجام گفت: « ایران آماده است هر روزی که آمریکا به تعهدات کامل خود در برجام برگردد، به همه تعهدات برجامی خود عمل کند».
او افزوده که دولت بایدن تاکنون «اقدام مناسب و درستی» نداده است، و با بیان «مشکلات ایران» در زمینه مقابله با بحران کرونا گفت دولت آمریکا در زمینه مقابله با کرونا، برای کمک به ایران «اقدامی انجام نداده» و خواستار آن شد که «دست آنها را باز بگذارد».
اظهارات آقای روحانی در زمینه دریافت کمک برای مقابله با کرونا، پس از آن مطرح میشود که خبرگزاری بلومبرگ گزارش داد دولت آمریکا در حال بررسی گزینههایی چون حمایت از اعطای وام صندوق بینالمللی پول به ایران و کاهش تحریمهایی است که مانع رسیدن کمکهای مرتبط به کرونا به ایران میشود تا بتواند پیش از بازگشت به برجام و برداشته شدن تحریمها، فشار مالی بر ایران را کاهش دهد.
بیشتر در این باره: بلومبرگ: بررسی روشهای کاهش فشار بر ایران در دولت بایدن، بدون لغو تحریمهادولت ایران اسفند سال ۹۸ برای اولین بار از صندوق بینالمللی پول درخواست وام اضطراری پنج میلیارد دلاری جهت «پیشگیری، درمان و مقابله با آثار اقتصادی» شیوع کرونا کرد.
با این حال دولت ترامپ با این استدلال که «این پول صرف کمک به مردم ایران نخواهد شد» و صرف هزینههایی چون کمک به گروههای شبه نظامی در منطقه میشود، با درخواست ایران مخالفت کرد.
بر اساس گزارش خبرگزاری بلومبرگ، گامهای دولت آمریکا در زمینه کمک به ایران برای مقابله با کرونا میتواند با «دلایل انساندوستانه» توجیه شود، اما شامل لغو تحریمهای اصلی علیه جمهوری اسلامی نخواهد شد.
در حال حاضر نحوه احیای کامل برجام به یک موضوع مناقشهبرانگیز بین ایران و آمریکا تبدیل شده است. مقامات دولت جدید بایدن میگویند ایران به اجرای کامل برجام متعهد نیست و برای احیای این توافق باید به تعهدات هستهای خود بازگردد.
دولت ایران در مقابل اعلام کرده است که آمریکا باید پیش از بازگشت به برجام، تحریمها را به طور کامل لغو کند.
علاوه بر این، موضوع فاصله ایران تا دستیابی به مواد لازم برای تولید سلاح هستهای نیز به یک موضوع حساس تبدیل شده است.
در تازهترین اظهارنظر، آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا روز دوشنبه در گفتوگو با تلویزیون سیانان تاکید کرد که لغو محدودیتهای هستهای توسط ایران باعث شده که آنها به فاصله «سه تا چهار ماه» برای «داشتن توان تولید مواد شکافتپذیر هستهای (موسوم به شکافا) برای ساخت سلاح هستهای» برسند.
وزیر خارجه آمریکا که فشار حداکثری دولت ترامپ برای مهار ایران را موفق نمیداند، میگوید پیش از این توافق هستهای باعث شده بود که این زمان به یک سال افزایش یابد ولی اکنون ایران در کوتاهمدت میتواند این کار را انجام دهد.
همزمان با افزایش حساسیتها در این زمینه، محمود علوی، وزیر اطلاعات ایران، شامگاه دوشنبه در یک گفتوگوی تلویزیونی هشدار داد که جمهوری اسلامی در صورت ادامه فشارها ممکن است به سمت ساخت سلاح هستهای برود.
او با اشاره به فتوای رهبر جمهوری اسلامی درباره حرام بودن سلاح هستهای، گفت: «اگر گربه را در گوشهای گیر بیندازند، ممکن است رفتارش با وقتی که گربه آزاد است فرق کند. اگر ایران را به آن سمت هل بدهند دیگر تقصیر ایران نیست».
با وجود صدور فتوای هستهای علی خامنهای، مقامهای کشورهای غربی و اسرائيل در سالهای گذشته همواره حکومت ایران را متهم کردهاند که در حال حرکت به سمت ساخت سلاح اتمی است.
ژان ایو لودریان، وزیر خارجه فرانسه نیز روز پنجم بهمن امسال با اشاره به اینکه فشار حداکثری دولت ترامپ برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هستهای، موفق نبوده، گفت: «دستیابی ایران به سلاح هستهای پیامدهای ژئواستراتژیک قابل توجهی رقم خواهد زد».