سرگئی ریابکوف معاون وزیر امور خارجه روسیه روز جمعه ۳۱ خرداد گفته است، در صورتی که سازوکار مالی اتحادیه اروپا، موسوم به اینستکس، برای همکاری با ایران راه اندازی نشود، مسکو آماده است به تهران در فروش نفت و امور بانکی کمک کند.
اینکستکس مجرایی است که کشورهای اروپایی باقیمانده در برجام برای تبادلات مالی و بازرگانی با ایران پیشنهاد کردهاند اما این سازوکار تاکنون اجرایی نشده است.
مقامهای جمهوری اسلامی در ماههای اخیر بارها از اجرایی نشدن اینستکس برای کاهش اثرات تحریم های آمریکا انتقاد کرده و اروپا را به «کمکاری» در این زمینه متهم کردهاند.
«آمریکا و تشدید تنش» علیه ایران
سرگئی ریابکوف همچنین از آمریکا خواست اقدام شتابزده ای علیه ایران انجام ندهد و تاکید کرد که ایران و آمریکا در آستانه درگیر شدن در جنگ هستند
سرگئی ریابکوف گفت:«قصد ندارم در مورد آنچه که واقعا طی ساعت های اخیر در این زمینه روی داده ارزیابی ارائه کنم ولی اطلاعاتی که ما داریم نشان می دهد که وضعیت شدیدا خطرناک است. به نظر من این یک نوع تعادل در آستانه جنگ است.»
معاون وزیر خارجه روسیه اضافه کرده است: «اکثر آتشها در خاورمیانه با سیاست های «آتش افروزانه» واشنگتن آغاز شده است. هنوز هم خطر وقوع یک جنگ وجود دارد. ما مجددا از همه طرف های درگیر و اگر هنوز بازیگر مسئولی در واشنگتن باقی مانده، از همه می خواهیم پیامدهای احتمالی این وضعیت را در نظر بگیرند. ما در مورد اقدامات شتابزده هشدار می دهیم.»
تنش بین تهران و واشینگتن با سرنگونی یک پهپاد آمریکایی توسط ایران و احتمال اقدام تلافی جویانه آمریکا وارد مرحله تازه ای شده است.
سپاه پاسداران میگوید، یک فروند پهپاد آمریکایی را بر فراز قلمرو ایران ساقط کرده است. این در حالی است که آمریکا میگوید این پهپاد در آبهای بینالمللی هدف قرار گرفته شده است.
دونالد ترامپ هم جمعه اعلام کرد که روز پنجشنبه دستور داده بود که در واکنش به سرنگونی پهپاد آمریکایی، به سه موضع نظامی در ایران حمله شود، اما تصمیم گرفت این حمله را متوقف کند.
رئیس جمهوری آمریکا گفته است، شب گذشته برای حمله متقابل به سه هدف مختلف، اماده بوده ولی هنگامی مقام های نظامی تلفات چنین حمله ای را ۱۵۰ نفر اعلام کردند، این حمله را متوقف کرده است، برای این که شمار کشته شدگان متناسب با سرنگونی یک پهپاد بدون سرنشین نبود.
از اردیبهشت سال گذشته و با خروج یکجانبه واشنگتن از برجام و از سرگیری تحریم های هسته ای علیه ایران تنش بین دو کشور به تشدید است. واشنگتن مدعی است که برجام نتوانسته است بلندپروازی های هسته ای ایران را مهار کند.
ایران در برابر فشارهای آمریکا برای پذیرش یک توافق جدید مقاومت کرده و در هفته های اخیر اجرای بخشی از تعهدات خود در قبال برجام را متوقف کرده است.
واکنش اتحادیه اروپا
در همین حال، دونالد توسک، رییس شورای اروپا انفعال این اتحادیه در قبال افزایش تنش بین ایران و آمریکا را رد کرد.
آقای توسک پس از اجلاس رهبران کشورهای عضو اتحادیه اروپا روز جمعه در بروکسل گفت:«گاهی اوقات دخالت نکردن بهتر است. بزرگترین مشکلات تاریخ اروپا در نتیجه سیاست های بیش از حد فعال روی داده و نه سیاست های انفعالی»
آقای توسک افزود:«رهبران اتحادیه اروپا وضعیت را از نزدیک دنبال می کنند و در مورد حوادث خلیج فارس بسیار نگرانند.» ولی به گفته او هیچ دلیل خاصی وجود نداشت که این اجلاس سران اتحادیه اروپا در مورد وضعیت خلیج فارس بیانیه ای صادر کند.
اتحادیه اروپا در هفته های اخیر خواستار خویشتن داری هر دو طرف شده و مسئول سیاست خارجی آن با هر دو طرف در تماس است.
اتحادیه اروپا می کوشد توافق برجام را که به دلیل تحریم های آمریکا علیه ایران در آستانه نابودی است، حفظ کند.