دیوان عالی روسیه روز سه شنبه ۷ دی حکم انحلال مهم‌ترین و یکی از قدیمی‌ترین نهادهای مدافع حقوق بشر در این کشور به نام « مموريال» را صادر کرد. دلیلی که از سوی عالی‌ترین مرجع قضایی روسیه ارائه شده عدم ثبت این نهاد در فهرست گروه‌های مورد حمایت از خارج است.
انحلال «مموریال» آخرین مورد از اقدامات حکومت روسیه در سرکوب مخالفان، منتقدان و دگراندیشان در سال ۲۰۲۱ است.
در طول سالی که به پایان آن نزدیک می‌شویم الکسی ناوالنی، فعال مبارزه با فساد بازداشت و زندانی شد، نهادی که او و همکارانش تاسیس کرده بودند منحل و اکثر فعالان آن مجبور شدند روسیه را ترک کنند.
مدیر هیئت امنای «مموريال» به خبرگزاری تاس گفت: «این تصمیم نشانه بسیار بدی است که نشان می‌دهد جامعه و کشور ما در جهت نادرستی حرکت می‌کند.»
وکیل این نهاد نیز در آخرین جلسه دادگاه در روز سه‌شنبه گفت: «انحلال گروه مموریال خطر سرکوب مطلق در روسیه را افزایش می‌دهد.»
این گروه تشکیل پرونده قضایی علیه خود را اقدامی با انگیزه‌های سیاسی توصیف کرده است. یکی از وکلای آن به خبرگزاری روسی اینترفکس گفت که در مراجع قضایی روسیه و در دادگاه حقوق بشر اروپا به این حکم اعتراض خواهند کرد.
نهاد حقوق بشری «مموریال» در آخرین سال‌های اتحاد شوروی و دوران موسوم به «گلاسنوست» که برخی از آزادی‌های سیاسی و مدنی تحمل می‌شد توسط دگراندیشان سرشناس از جمله بیوه آندری ساخاروف تاسیس شد و در آغاز فعاليت خود روی مستند کردن جنایت دوران استالین تمرکز داشت.
در طول دو جنگ خونین در ناحیه چچن در دهه نود میلادی تنها گروه فعال در زمینه حقوق بشر بود و در سال‌های اخیر نیز از سرکوب مخالفان و منتقدان ولادیمیر پوتین انتقاد کرده است.
دولت و مراجع قضایی روسیه در سال ۲۰۱۵ «مموریال» را رد فهرست گروه‌های مورد حمایت از خارج قرار دادند که باعث اعمال محدودیت‌های شدیدی در فعالیت آن شد.
ماه گذشته دادستانی روسيه «مرکز حقوق بشر مموریال» و «مموریال اینترنشنال» تشکیلات بین‌المللی حامی آن را به نقض قوانین مربوط به فعالیت گروه‌های مورد حمایت از خارج متهم کرد.
دادستانی در شکایت خود گفت که «مموریال اینترنشنال» با انتشار برخی از مطالب خود بدون لوگوی این سازمان قوانین را نقض کرده است.
به گزارش خبرگزاری تاس، نماینده دادستانی در آخرین جلسه دادرسی در روز سه‌شنبه ادعا کرد که این گروه کارزارهای تبلیغاتی گسترده‌ای نیز با هدف بی‌اعتبار کردن نهادهای حکومتی روسیه به راه انداخته است.
گروه «مموریال» این اتهامات را تکذیب کرده و می‌گوید شکایت دادستانی انگیزه‌های سیاسی دارد. این گروه افزود حتی در صورت انحلال، کارکنان و اعضای این نهاد به فعالیت خود ادامه خواهند داد.
آقای پوتین چندی پیش گفت نهاد حقوق بشری «مموریال» از گروه‌هایی که طبق قوانین روسیه تروریست و افراطی تلقی می‌شوند دفاع می‌کند و در فهرستی که از قربانیان سرکوب دوران اتحاد شوروی تهیه کرده خبرچین‌ها و همکاران آلمان نازی را هم گنجانده است.