شرکت گازپروم، مالک انحصاری صادرات گاز روسیه در نامه‌ای به تاریخ ۲۳ تیر اعلام کرده که به دلیل «شرایط اضطراری» قادر نیست تعهدات خود را در قبال قرارداد با یکی از مشتریان اجرا کند.
در این نامه که نسخه‌ای از آن روز دوشنبه ۲۷ تیر در اختیار خبرگزاری رویترز قرار گرفته شرکت گازپروم با کاربرد مفهوم حقوقی «فورس ماژور» اعلام می‌کند که به دلیل اختلال در صدور گاز هیچ‌گونه مسئولیتی از جمله پرداخت غرامت را بر عهده نخواهد گرفت.
این شرکت می‌افزاید به دلیل «شرایط اضطراری» که انتقال گاز را ناممکن کرده است از روز ۲۳ تیر بند «فورس ماژور» در قرارداد را فعال کرده است. مفهوم حقوقی «فورس ماژور» معمولا در متمم تمامی قراردادهای تجاری قید می‌شود و به این معناست که اگر یکی از طرفین به دلیل شرایط اضطراری و غیرمترقبه قادر به اجرای تعهد خود نباشد هیچ‌گونه مسئولیتی متوجه آن نخواهد شد.
یک منبع مطلع از قراردادهای گازی روسیه و اروپا که حاضر نشد نامش در گزارش قید شود به خبرگزاری رویترز گفت ارسال این نامه از سوی گازپروم مربوط به صادرات گاز از طریق خط لوله «نورد استریم ۱»، یکی از مسیرهای اصلی انتقال گاز روسیه به آلمان و کشورهای همجوار است.
گازپروم تاکنون به شکل علنی در این مورد اظهار نظر نکرده است.
خط لوله «نورد استریم ۱» برای تعمیرات سالانه مسدود شده و قرار است روز ۲۱ ژوئیه فعالیت خود را از سر بگیرد، ولی برخی از مشتریان اروپایی گازپروم نگرانند که صادرات گاز از طریق این خط لوله ممکن است به حالت عادی بازنگردد.
یکی از این مشتریان شرکت نفت و گاز اتریشی «او‌ام ی» روز دوشنبه گفت پیش‌بینی می‌کند که جریان انتقال گاز روسیه از طریق خط لوله « نورد استریم ۱» بر اساس زمانبندی تعیین شده از سرگرفته شود.
حتی قبل از تعمیرات این خط لوله که از روز ۲۰ تیر آغاز شد شرکت گازپروم از اواخر خرداد حجم انتقال گاز را کاهش داده بود و دلیل آن را تعمیر یکی از توربین‌ها اعلام کرد.
اتحادیه اروپا که به دلیل تهاجم نظامی به اوکراین تحریم‌های شدیدی علیه مسکو وضع کرده است قصد دارد تا سال ۲۰۲۷ واردات سوخت‌های فسیلی از روسیه را به صفر برساند ولی تا آن زمان به شدت به گاز وارداتی وابسته است.
در ما‌‌ه‌های اخیر حجم انتقال گاز روسیه به کشورهای اروپایی از تمامی مسيرها از جمله خط لوله‌هايی که از بلاروس و اوکراین و از بستر دریای بالتیک عبور می‌کنند، کاهش یافته است.