جلوه دیگری از دوقطبی اجتماعی امروز ایران در واکنش به فیلم «قهرمان»

از روز چهارشنبه، پنجم آبان نمایش فیلم «قهرمان» تازه‌ترین ساخته اصغر فرهادی، در سینماهای ایران آغاز شد. آقای فرهادی با کسب دو جایزه اسکار و چندین جایزه دیگر از جشنواره‌های معتبر جهانی از پرافتخارترین سینماگران ایرانی محسوب می‌شود. فیلم قهرمان او هم در دوره اخیر جشنواره کن برنده جایزه بزرگ داوران این رویداد معتبر شده و به تازگی نیز به عنوان نماینده ایران به آکادمی اسکار معرفی شده است تا آقای فرهادی بخت خود را برای دریافت سومین اسکارش بیازماید.

در فیلم «قهرمان» امیر جدیدی نقش مرد میانسالی به نام رحیم را بازی می‌کند که به خاطر بدهی مالی به زندان افتاده است. او در زمان مرخصی کوتاه مدتی تلاش می‌کند با پرداخت بخشی از بدهی‌اش، رضایت طلبکارش را که پیشتر نسبت خانوادگی با او داشته جلب کند.

فیلم «قهرمان» از زمان نمایش در جشنواره کن تاکنون از بحث‌انگیز‌ترین فیلم‌های چند سال اخیر بوده، و دامنه صحبت درباره ‌این فیلم و سازنده‌اش از محافل سینمایی فراتر رفته و تبدیل به موضوعی پرچالش در محافل مختلف اجتماعی شده است.

اکران «قهرمان» و دوقطبی اجتماعی امروز ایران

این موضوع حالا باعث شده تا «قهرمان» به جمع چند فیلم خاص دیگر تاریخ سینمای ایران بپیوندد که زمینه بحث درباره آنها به اتفاقی سیاسی و اجتماعی تبدیل شدند.

رامین صادق‌خانجانی، پژوهشگر و تحلیلگر سینمای ایران ساکن کانادا از فیلم‌هایی چون «قیصر» و «گوزنها» ساخته مسعود کیمیایی، «نوبت عاشقی» و «شب‌های زاینده‌رود» از محسن مخملباف و «از کرخه تا راین» و «آژانس شیشه‌ای» از ابراهیم حاتمی‌کیا به عنوان چند فیلم شاخص چنین فهرستی یاد می‌کند و با یادآوری اتفاقات رخ داده در زمان اکران فیلم‌های «جدایی نادر از سیمین» ساخته اصغر فرهادی و «اخراجی‌ها» ساخته مسعود ده‌نمکی می‌گوید فیلم‌های آقای فرهادی به دلیل توجه به مسائل کلیدی فرهنگ اجتماعی بحث انگیز بوده است.

مجموعه حاشیه‌ها و اظهارنظرهای پیرامون فیلم «قهرمان» و مواضع سازنده‌اش اصغر فرهادی باعث ایجاد نوعی دوقطبی پیرامون این فیلم هم در محافل سینمایی مرتبط با نقد فیلم در ایران و هم در شبکه های اجتماعی میان کاربران عادی شده است. دوقطبی‌ای که حتی تماشا یا عدم تماشای این فیلم را واجد مفهوم یا اقدام سیاسی از نظر برخی کرده است.

در این میان انتشار مطالبی در حمایت از نوع پرداخت فیلم «قهرمان» به مضامین حساسیت‌برانگیزی چون نوع برخورد مسئولان زندان با زندانیان در ایران در رسانه‌هایی چون خبرگزاری تسنیم و وب‌سایت مشرق‌نیوز نزدیک به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بر حساسیت‌های شکل گرفته در این دوقطبی افزوده است.

حسین قاضیان، جامعه‌شناس دلایل شکل‌گیری چنین فضای در شبکه‌های اجتماعی را به تحولات رخ داده در جامعه ناشی از عملکرد حکومت و همچنین قدرت گرفتن هرچه بیشتر رسانه‌های اجتماعی مربوط می‌داند.

آقای قاضیان فضای ایجاد شده پیرامون فیلم قهرمان و سازنده‌اش را بیش از آنکه نشانه‌ای از اهمیت و تاثیرگذاری تحولات سینمایی در ایران بداند به توجه روزافزون به مفهوم «سلبریتی» مربوط می‌‌داند.

فیلم «قهرمان» در پایان هفته اکرانش در سینماهای ایران تا صبح روز چهارشنبه ۱۲ آبان، مطابق گزارش سایت سمفا (سامانه مدیریت فروش و اکران سینما) که زیر نظر سازمان سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اداره می‌شود، ۳ میلیارد و ۱۳۶ میلیون تومان فروش، و ۱۳۱ هزار و ۵۸۱ نفر تماشاگر داشته است.

با در نظر گرفتن ۴۹۱۳ سانس نمایش، به طور متوسط حدود ۲۸ نفر در هر سانس به تماشای فیلم «قهرمان» در هفته اول اکرانش نشسته‌اند.