خبرگزاری‌های فرانسه و رویترز گزارش کردند که عربستان سعودی در بحبوحه جنگ میان اسرائیل و حماس مذاکرات عادی‌سازی روابط با اسرائیل را به حالت «تعلیق» درآورده است.
خبرگزاری فرانسه روز شنبه ۲۲ مهرماه با انتشار این خبر به نقل از یک منبع آگاه اعلام کرد که عربستان این تصمیم را به آمریکا نیز «اطلاع» داده است.
خبرگزاری رویترز نیز به نقل از دو منبع نزدیک به پادشاهی سعودی این خبر را گزارش کرده است.
این منابع گفته‌اند که این تصمیم ریاض، نشان‌دهنده تجدیدنظر سریع این کشور در سیاست خارجی خود پس از آغاز جنگ میان حماس و اسرائیل است.
بر اساس این گزارش، این جنگ، ریاض را به «تعامل» با ایران نیز مجبور کرده که اشاره‌ای به گفت‌و‌گوی تلفنی ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور ایران با محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی است.
هنوز این خبر به طور رسمی از سوی دولت‌های عربستان سعودی یا اسرائیل تأیید نشده و ایالات متحده نیز در این زمینه موضع‌گیری نکرده است.
بیشتر در این باره: اَکسیوس: دیدار بی‌سروصدای مشاوران بایدن از عربستان برای گفت‌وگو درباره «معامله بزرگ»عربستان سعودی در هفته‌های قبل از حمله حماس به اسرائیل از پیشرفت در دیپلماسی تحت رهبری ایالات متحده برای عادی‌سازی روابط با اسرائیل خبر داده بود.
وزیر امور خارجه اسرائیل نیز در شهریورماه گذشته گفت که چارچوب توافقی با میانجی‌گری ایالات متحده برای ایجاد روابط بین اسرائیل و عربستان سعودی ممکن است تا اوایل سال آینده برقرار شود.
با این وجود ریاض پس از آغاز درگیری‌ها نسبت به سرنوشت فلسطینی‌ها در نوار غزه که تحت کنترل حماس هستند، ابراز نگرانی کرده است.
وزارت امور خارجه عربستان دو روز پیش در بیانیه‌ای اعلام کرد که ریاض بر رد قاطعانه درخواست‌ها برای جابه‌جایی اجباری مردم فلسطین از غزه و محکومیت ادامه هدف‌گیری «غیرنظامیان بی‌دفاع» در غزه، تأکید می‌کند.
این در حالی است که تایمز اسرائیل ابتدای مهرماه به نقل از «یک مقام ارشد فلسطینی» نوشت عربستان خود را آماده کرده تا با کنار گذاشتن «طرح صلح عربی»، رابطه با اسرائیل را قبل از تشکیل کشور فلسطین، عادی کند.
بنیامین نتانیاهو یک هفته پیش از آن در سخنرانی در مجمع عمومی سازمان ملل متحد و سپس در یک سلسله گفت‌وگو با رسانه‌های بزرگ آمریکایی در سفرش به نیویورک اشتیاق خود برای دستیابی هرچه سریع‌تر به صلح با عربستان را مورد تأکید قرار داده بود.
با این حال، بخشی از اعضای ائتلاف راستگرای دولت او، شامل وزیران ارشد مانند ایتامار بن‌گویر، وزیر امنیت ملی و بتسال‌ال اسموت‌ریچ، وزیر دارایی هشدار داده بودند که با قائل شدن امتیازاتی برای فلسطینیان، حتی در برابر طرح صلح اسرائیلی- سعودی، مخالف هستند.
ملک عبدالله بن‌عبدالعزیز، پادشاه وقت عربستان در بهار سال ۲۰۰۲ «ابتکار صلح عربی» را در نشست سران کشورهای عرب ارائه کرد و ۲۲ عضو اتحادیه عرب، شامل هیئت رسمی نمایندگی فلسطینی در زمان رهبری یاسر عرفات، آن را پذیرفتند.
بیشتر در این باره: ابراز نارضایتی شدید خامنه‌ای از روند عادی‌سازی روابط کشورها با اسرائیلآن طرح تأکید داشت که اگر اسرائیل حقوق فلسطینیان را محقق کرده و با رعایت قطعنامه‌های بین‌المللی در ارتباط با اراضی فلسطینی و مردم فلسطین امکان تشکیل کشور مستقل فلسطین در مرزهای پیش از جنگ سال ۱۹۶۷ به پایتختی شرق بیت‌المقدس (اورشلیم) را فراهم کند، تمامی کشورهای عرب آماده عادی‌سازی رابطه با اسرائیل خواهند بود.
پیش از حمله شبه‌نظامیان حماس به اسرائیل و با ادامه روند عادی‌سازی کشورهای منطقه با اسرائیل و چشم‌انداز بهبود روابط ریاض با تل‌آویو، علی خامنه‌ای، طی یک سخنرانی برای سفیران کشورهای اسلامی در این مورد ابراز نارضایتی کرد و باری دیگر خواستار «ریشه‌کن شدن» اسرائیل و «مرگ» آن کشور «از خشم» شد.
او گفت که «نظر قطعی جمهوری اسلامی این است که دولت‌هایی که قمار عادی‌سازی با رژیم صهیونیستی را برای خودشان سرمشق کار قرار می‌دهند ضرر خواهند کرد، باخت منتظر اینهاست؛ دارند اشتباه می‌کنند. به قول اروپایی‌ها روی اسب بازنده شرط‌بندی می‌کنند.»
این موضع‌گیری علی خامنه‌ای پس از آن بیان شد که عربستان سعودی نیز در روند عادی‌سازی مناسبات خود با اسرائیل قرار گرفته و جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا، اعلام کرد یک «چارچوب اساسی» برای یک توافق بین اسرائیل و عربستان حاصل شده است.
این اولین بار نبود که علی خامنه‌ای علیه عادی‌سازی روابط میان برخی کشورهای عربی و دارای جمعیت مسلمان با اسرائیل موضع می‌گرفت. او در اردیبهشت ۱۴۰۰ نیز به مناسبت «روز قدس» در ایران، این عادی‌سازی روابط را «تلاش مذبوحانه» خوانده و مدعی شده بود: «این تلاش‌ها به جایی نخواهد رسید.»