عراق و عربستان بازارهای نفت ایران را «تصاحب می‌کنند»

خبرگزاری بلومبرگ گزارش داد که عربستان، عراق و لیبی در ماه گذشته تولید خود را افزایش داده‌اند تا جایگزین نفت ایران در بازارهای جهانی شوند.

تحقیقات بلومبرگ نشان می‌دهد که تولید روزانه نفت ایران در ماه گذشته میلادی ۲۳۰ هزار بشکه کاهش یافته و به ۲.۳۲ میلیون بشکه افت کرده که کمترین میزان از سال ۱۹۹۰ است.

اما در همین حال عربستان تولید خود را ۱۷۰ هزار بشکه، عراق ۵۰ هزار و لیبی ۶۰ هزار بشکه افزایش داده است.

آمریکا از میانه اردیبهشت‌ماه خرید نفت ایران را کلا تحریم کرده است؛ اگرچه بنا بر آمارهای شرکت‌های ردیابی نفتکش‌ها، جمهوری اسلامی در همین ماه روزانه حدود ۴۰۰ هزار بشکه نفت راهی بازارهای آسیایی کرده، اما دقیقا معلوم نیست آیا مشتری برای این محموله‌ها وجود دارد یا برای ذخیره کردن در بنادر چین حمل می‌شوند.

ایران قبل از تحریم‌ها روزانه ۲.۵ میلیون بشکه صادرات نفت داشت و از ماه نوامبر (آبان) گذشته که آمریکا به طور مشروط به هشت کشور اجازه خرید محدود نفت ایران برای شش ماه را داده بود، صادرات جمهوری اسلامی حدود یک میلیون بشکه بود.

اگرچه آمریکا ماه گذشته خرید نفت ایران را کلا تحریم کرد، قیمت نفت از ابتدای این ماه تاکنون ۱۱ درصد افت نیز داشته و هم اکنون قیمت نفت شاخص برنت کمی بیش از ۶۰ دلار است.

اخیرا بلومبرگ و رویترز گزارش داده بودند که یک کشتی چینی تحت مالکیت بانک «کونلون» که بخش عمده‌ای از تعاملات مالی ایران و چین را انجام می‌دهد، با محموله نفت ایران میان سنگاپور و مالزی برای تخلیه بار سرگردان است و سیستم سیگنال خود را نیز خاموش کرده است.

یک مقام آمریکایی هشدار داده که اگر این بار به فروش برسد، با تحریم آمریکا مواجه خواهد شد.

بانک کونلون روز سه‌شنبه به رویترز گفت این نفتکش ربطی به بانک ندارد و در مالکیت این نهاد مالی نیست.

بر اساس گزارش‌ها، به رغم افت تولید ایران، تولید کل اوپک در ماه مه، ماه گذشته میلادی، تغییری نکرده است و در محدوده ۳۰ میلیون و ۲۶۰ هزار بشکه باقی مانده است.

جبران افت تولید نفت ایران توسط هم‌قطاران وی در اوپک خشم جمهوری اسلامی را برانگیخته و اخیرا بیژن نامدار زنگنه هشدار داد که اوپک با روند کنونی با خطر «فروپاشی» مواجه است.

۱۴ عضو این سازمان ۴۰ درصد از کل تولید نفت جهان را تامین می‌کنند. عربستان سهمی ۲۵ درصدی در تولید کل اوپک دارد و می‌گوید بیش از دو میلیون بشکه ظرفیت تولید مازاد نیز دارد و در صورت نیاز می‌تواند از آن هم استفاده کند.

تولید عربستان اگرچه ماه گذشته به ۹ میلیون و ۹۶۰ هزار بشکه اوج گرفته، بر اساس توافق کاهش تولید نفت اوپک و کشورهای هم‌پیمان، این کشور مجاز است تا سقف ۱۰ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه تولید نفت داشته باشد.

عربستان می‌گوید فعلا نیازی به افزایش تولید نفت نیست، چرا که هنوز بازارهای جهانی با نفت مازاد مواجه هستند.

قرار است ۲۵ ژوئن، ماه جاری، اعضای اوپک و کشورهای هم‌پیمان به رهبری روسیه که توافق کرده بودند در نیمه اول ۲۰۱۹ تولید خود را ۱.۲ میلیون بشکه کاهش دهند، دیدار داشته و درباره ادامه، توقف یا تعدیل توافق کاهش تولید نفت تصمیم بگیرند.

تردیدها پیرامون میزان فروش مخفیانه نفت ایران، کشش بازارهای جهانی و چشم‌انداز ضعیف اقتصادی، خصوصا به‌خاطر جنگ تجاری آمریکا با چین و برخی دیگر از کشورها باعث شده است برخی اعضای اوپک خواستار به تاخیر انداخته شدن اجلاس ۲۵ ژوئن شوند.

در همین زمینه خبرگزاری رویترز می‌نویسد به نسخه‌ای از نامه رسمی جمهوری اسلامی به اوپک دست یافته که مخالفت خود را با تعویق و تاخیر برگزاری نشست یاد شده اعلام کرده است. این گزارش می‌گوید الجزایر و قزاقستان نیز مخالف تاخیر برگزاری اجلاس هستند.

قزاقستان عضو کشورهای هم‌پیمان به رهبری روسیه است که در مجموع یک‌سوم کاهش تولید نفت یاد شده بر عهده این کشورها و بقیه بر عهده اعضای اوپک (به استثنای ایران، لیبی و ونزوئلا) است.

منابع: خبرگزاری‌های بلومبرگ، رویترز، شانا/ ف. ق./ ف. دو.