وزیر مشاور در امور خارجی عربستان سعودی، روز جمعه ۲۹ اسفند، در مصاحبه با روزنامه «عرب نیوز» با اشاره به بحث احیای برجام گفت عربستان از موضع دولت جو بایدن درباره بستن یک توافق «محکمتر و طولانیتر» با ایران حمایت میکند.
او با اشاره به اینکه مقامهای دولت آمریکا به صراحت گفتهاند که خواستار بازگشت ایران به توافق هستهای هستند، تصریح کرد عربستان خواهان حذف «بند غروب» از چنین توافقی است تا جمهوری اسلامی نتواند بهطور نامحدود غنیسازی اورانیوم را ادامه دهد.
«بند غروب»، که بازه زمانی رفع محدودیتهای هستهای ایران را تعیین کرده، بر اساس برجام ۱۰ سال است؛ از زمان دستیابی به این توافق در تیرماه ۹۴، حدود چهار سال سپری شده است.
آقای الجبیر افزود علاوهبر این، عربستان خواهان آن است که بازرسیها از ساز و کاری گستردهتر و عمیقتر برخوردار باشد تا اطمینان حاصل شود همهچیز در ایران قابل بازرسی است.
ایران از اردیبهشت سال ۹۸ و یکسال پس از خروج آمریکا از برجام به صورت تدریجی از تعهدات هستهای خود عدول کرده است و از اوایل اسفند ۹۹ علاوهبر متوقف کردن اجرای پروتکل الحاقی، سانتریفوژهای پیشرفتهتری را برای غنیسازی به خدمت گرفته است.
تهران میگوید که ابتدا ایالات متحده باید تحریمها را لغو کند و به برجام بازگردد اما واشینگتن میگوید تا زمانیکه ایران تعهداتش را عملی نکند حاضر به لغو تحریمها نیست.
دولت آمریکا همچنین بازگشت به برجام را فرصتی برای بستن یک توافق طولانی و محکم با ایران توصیف کرده است که حوزههایی چون برنامه موشکی و همچنین سیاستهای منطقهای ایران را در برگیرد ولی مقامهای دولت ایران میگویند حاضر به مذاکره درباره این مسائل نیستند.
ایران همه سلاحهای حوثیها را تامین میکند
وزیر مشاور در امور خارجی عربستان سعودی در گفتوگو روزنامه «عرب نیوز» همچنین تاکید کرد که همه پهپادها و موشکهایی که شورشیان حوثی با آن غیرنظامیان را هدف قرار دادهاند، توسط جمهوری اسلامی ساخته یا تامین شده است.
عادل الجبیر بر رابطه استراتژیک بین واشینگتن و ریاض تاکید کرد و گفت: «ما منافع (مشترک) اقتصادی و مالی داریم و میکوشیم با افراطگرایی و تروریسم مبارزه کنیم.»
او با تاکید بر اینکه جمهوری اسلامی در حملات هوایی اخیر به تاسیسات نفتی آرامکو نقش داشته، گفت: «همه موشکها و پهپادهایی که وارد (خاک) سعودی شدند ساخت ایران هستند یا از سوی ایران تامین شدهاند.»
نیروهای حوثی شامگاه یکشنبه ۱۷ اسفند تاسیسات نفتی آرامکوی عربستان سعودی در منطقه «راس تنوره» را هدف حملات پهپادها و موشکهای خود قرار دادند.
حدود دو سال پیش تاسیسات نفتی عربستان سعودی که بزرگترین صادرکننده نفت جهان محسوب میشود، مورد حمله حملات پهپادی و موشکی قرار گرفت.
ریاض اما بلافاصله انگشت اتهام خود را به سوی جمهوری اسلامی گرفت اما تهران این اتهامات را رد کرد. عربستان سعودی در پی حملات دو سال پیش مجبور شد که بهطور موقت تولید نفت خام را تا بیش از ۵۰ درصد کاهش دهد.
دولت جو بایدن که از دو ماه پیش آغاز به کار کرده است، برخلاف دولت دونالد ترامپ، رئیس جمهوری سابق آمریکا، اعلام کرد که از عملیات نظامی عربستان در یمن حمایت نمیکند.
در همین زمینه، وزارت خارجه دولت جو بایدن در نخستین اقدامات خود شبه نظامیان حوثیها را از فهرست تروریستی آمریکا خارج اما تاکید کرد که اعمال تحریمها علیه اعضای این گروه شبه نظامی در یمن همچنان ادامه مییابد.
عادل الجبیر با تاکید بر اینکه افزودن حوثیها به فهرست تروریسم، تاثیر چندانی در مناسبات بینالمللی برای ارسال کمک به یمن ندارد، گفته است: «ما این موضوع را با دوستانمان در اروپا و نیز آمریکا و همچنین فرستاده ویژه سازمان ملل به صراحت در میان گذاشتهایم.»
وزیر مشاور سعودی افزود: «طالبان در فهرست تروریسم است اما این موضوع، مانع ارسال کمکهای (بینالمللی) به افغانستان نشد. در سوریه هم داعش در فهرست تروریسم قرار گرفت و در این مورد نیز مانع ارسال کمکها به سوریه نشده است.»
آقای الجبیر در همین زمینه به گروه حزبالله در لبنان، الشباب در سومالی و شبه نظامیان بوکوحرام نیز اشاره کرد.
بیشتر در این باره: آمریکا خواستار توقف حملات حوثیها به عربستان و برقراری آتش بس در یمن شدبه گفته این سیاستمدار ارشد سعودی، حوثیها از پاسخگویی به تلاشی برای دستیابی به توافقی صلحآمیز و یا همکاری با فرستاده ویژه سازمان ملل متحد سر باز زدهاند.
عادل الجبیر گفت: «موضع و دیدگاه ما در قبال حوثیها کاملا روشن است؛ این گروه شبه نظامی به فهرست تروریسم تعلق دارد و هیچکس نباید با آنها وارد معامله شود.»
او در همین حال تاکید کرد که حضور جداییطلبان تحت حمایت جمهوری اسلامی به معنای ناممکن بودن صلح در یمن نیست.
علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، بهتازگی در یک سخنرانی با حمله شدید به عربستان سعودی و ایالات متحده، آنها را به دروغگویی و نقض حقوق بشر، بهویژه در یمن، متهم کرده بود.
شورشیان حوثی در سال ۲۰۱۴ صنعا و بخش گستردهای از خاک یمن در شمال و نواحی مرکزی این کشور را تصرف و دولت یمن را مجبور کردند که به عدن در جنوب یمن و عربستان سعودی پناه ببرد.
ائتلاف نظامی به رهبری عربستان برای مقابله با پیشروی حوثیها و دفاع از نیروهای دولتی از بهار ۹۴ وارد جنگ شد. طی چند سال اخیر پیشرویهای دو طرف متوقف و این جنگ که درگیری نیابتی بین ریاض و تهران تلقی میشود از نظر نظامی به بنبست رسیده است.