هفته نامه اکونومیست در گزارش مفصل و ویژهای به جنبههای گوناگون امنیت در شهرهای بزرگ جهان پرداخته و با بررسی عوامل مهمی نظیر امنیت در دسترسی به خدمات پزشکی، زیرساختهای عمومی و امنیت دیجیتال و امنیت فردی جدولی از وضعیت ۶۰ شهر بزرگ جهان تنظیم کرده است.
گروهی از کارشناسان ارشد فضاهای شهری و مدیریت خدمات عمومی در تنظیم این گزارش مشارکت کردهاند که هدف آن بررسی نقاط ضعف شهرهای بزرگ و پیشبینی طرحهای مورد نیاز برای مقابله با توسعه و افزایش جمعیت این شهرهاست.
با توجه به روند افزایش شهرنشینی هر سال بر تعداد کلان شهرها افزوده میشود. به عنوان مثال در گزارش سال ۲۰۱۶ تعداد شهرهای با جمعیت بیشتر از ۱۰ میلیون نفر ۳۱ مورد بود ولی پیشبینی میشود که تا سال ۲۰۳۰ تعداد آنها به ۴۱ شهر برسد.
با گسترش شهرها و افزایش جمعیت آنها چالشها برای تامین خدمات و امنیت شهروندان پیچیدهتر خواهد شد. به عنوان مثال افزایش جمعیت مستلزم توسعه مسکن، خدمات پزشکی، آموزش و پرورش و زیرساختهای عمومی است. عدم برخورداری جمعیت از این خدمات نوعی عدم امنیت ایجاد میکند و به نوبه خود روی امنیت فردی ساکنان شهرها تاثیر میگذارد.
همزمان خطرات ناشی از فعالیتهای انسانی نیز رو به افزاش هستند. یکی از مثالهای برجسته این خطرات حملات تروریستی سالهای اخیر در شهرهای بزرگ اروپایی مثل پاریس، لندن و بارسلون است. در عین حال رشد نابرابری اقتصادی نیز میتواند زمینه بروز تنش و حتی شورشهای خشونت آمیز را فراهم کند که نمونه آن شورش خشونت آمیز سال ۲۰۱۱ در لندن بود.
چالش دیگر افزایش کاربرد فناوریهای دیجیتال در زندگی روزمره و زیر ساختهای شهرهای مدرن است. فناوریهای دیجیتال زمینه را برای هدایت بهتر خدمات شهری مثل انتقال برق و سوخت و یا مدیریت حمل و نقل و ترافیک شهری فراهم کرده ولی در عین حال ممکن است این عرصهها را در برابر حملات سایبری آسیب پذیر کند.
گسترش استفاده از دوربینهای مدار بسته و ایمنی در سطح شهرها، به کارگرفتن تجهیزات مجهز به هوش مصنوعی و جمع آوری و تحلیل اطلاعات توسط فناوریهای مدرن به نیروهای انتظامی و نهادهای قضایی امکان میدهد به نحوه موثرتری با جرایم و تروریسم مبارزه کنند.
هفته نامه اکونومیست در بخش نتیجهگیری این گزارش یادآوری میکند که متاسفانه در شهرهای بزرگ و ثروتمند بودجه خدمات عمومی هر ساله کاهش مییابد و تحت تاثیر این وضعیت سرمایه گذاری در ایمنی خدمات عمومی و امنيت چندان مورد توجه قرار نمیگیرد.
کاهش بودجه خدمات عمومی روی تامین مسکن مناسب تاثیر میگذارد و به گفته کارشناسان عدم برخورداری از مسکن مناسب به نوبه خود روی سلامتی شهروندان و برخورداری آنها از سایر خدمات مثل بهداشت و آموزش و پرورش تاثیر گذار است.
با وجودی که حملات تروریستی در سالهای اخیر اهمیت خبری فراوانی پیدا کرده ولی نباید فراموش کرد که تصادفات رانندگی هنوز هم مهمترین عامل مرگ و میر در فضاهای شهری است. به همه این عوامل باید قهر طبیعت و سوانح طبیعی مثل سیلاب، طوفان و زلزلههای شدید را نیز افزود که با توجه به تغییرات جوی در سالهای اخیر دامنه تاثیر گذاری و تلفات ناشی از آنها افزایش یافته است.
در رده بندی هفتهنامه اکونومیست، توکیو پایتخت ژاپن مثل گزارش سال گذشته در مقام اول قرار دارد و پس از آن سنگاپور و اوساکا در مقامهای دوم و سوم هستند. تورنتو، ملبورن، آمستردام، سیدنی، استکهلم، هنگ کنگ و زوریخ هم جزو ده رتبه اول جدولند.
خطرناکترين شهرهای بزرگ جهان در جنوب و جنوب شرقی آسيا، خاورميانه و آفريقا قرار دارند. خطرناکترين شهر در اين جدول کراچی در رتبه ۶۰ و قبل از آن شهرهای يانگون در ميانمار، داکار در بنگلادش، جاکارتا در اندونزی و شهر هوشی مين در ويتنام هستند. تهران پس از ژوهانسبورگ و قاهره در رتبه ۵۲ قرار دارد.
هیچ یک از شهرهای آمریکا در ده رتبه اول این جدول نیستند. سانفرانسیسکو در رتبه ۱۷، نیویورک در مقام ۲۱ و لس آنجلس در رتبه ۲۲ قرار دارند. از جمله پایتختهای بزرگ اروپایی مادرید در رتبه ۱۲، شهر لندن در رتبه ۲۰، پاریس در رتبه ۲۴ و رم در رتبه ۲۷ قرار دارند.
پکن در رتبه ۳۲، استانبول در رتبه ۴۰، مسکو در رتبه ۴۱ و دهلی در رتبه ۴۲ قرار دارد.