همزمان با گزارش سایت اکسیوس از «دیدار بیسروصدای مشاوران رئیس جمهور آمریکا از عربستان برای بحث درباره "معامله بزرگ" در ارتباط با امتیازات مورد نظر سعودی جهت عادیسازی رابطه با اسرائیل»، رسانههای اسرائیل گزارش دادند که امارات متحده عربی نیز خواهان توافق امنیتی مشابه سعودی با آمریکا است.
اکسیوس روز چهارشنبه، ۱۲ مهر، به نقل از «دو منبع آگاه» نوشت مشاوران جو بایدن هفته گذشته در سفری بهدور از جنجال رسانهای از عربستان دیدار کردند تا مذاکرات درباره یک «توافق کلان بالقوه» را که میتواند شامل پیمان صلح عربستان و اسرائیل باشد، ادامه دهند.
به نوشته این سایت، دولت بایدن در تلاش است تا پیش از اوجگیری کارزار انتخاباتی او برای ریاست جمهوری سال آتی، با عربستان و اسرائیل به یک «معامله بینهایت بزرگ» دست یابد.
به گفته منابعی که اکسیوس با آنها گفتوگو کرده، اما به نامشان اشاره نکرده، برت مکگِرک مسئول میز خاورمیانه در شورای امنیت ملی کاخ سفید و عاموس هوکشتاین، مشاور ارشد آقای بایدن در امور انرژی، روز ششم مهر با محمد بنسلمان، ولیعهد سعودی در ریاض گفتوگو کردند.
بر اساس این گزارش، مشاوران آقای بایدن همچنین در حال مذاکره با مقامات اسرائیلی و فلسطینی درباره امتیازاتی هستند که اسرائیل باید در قبال فلسطینیان ارائه کند اما مقامات اسرائیلی تلاش میکنند تا تأکیدی را که عربستان در این زمینه دارد، «کماهمیت» جلوه دهند.
به نوشته اکسیوس، مقامات اسرائیل گفتهاند که محمد بنسلمان تنها خواهان بهبود وضعیت زندگی فلسطینیان است اما یک منبع آگاه از مذاکرات آمریکا با سعودی به این سایت گفت مصاحبه ولیعهد عربستان (با شبکه فاکسنیوز در سه هفته پیش) اتفاقا تأکیدی بر امتیازاتی است که عربستان مایل به دریافت آن برای فلسطینیان است.
بیشتر در این باره: ابراز نگرانی بیست سناتور دموکرات بابت امکان توافق دیپلماتیک میان آمریکا، اسرائیل و عربستانبه نوشته اکسیوس، ۲۰ سناتور دموکرات و همحزبی آقای بایدن نیز در نامه به او خواستند اسرائیل را وادارد تا «امتیازاتی معنادار و قابل اجرا» به فلسطینیان بدهد.
از سوی دیگر، سخنگوی وزارت خارجه اسرائیل درستی گزارش تایمز اسرائیل در روز ۱۲ مهر را تأیید کرد که نوشته بود وزارت خارجه در دولت بنیامین نتانیاهو از دیدارهای وزیران خارجه بریتانیا، ایرلند و نروژ از برخی از شهرهای فلسطینی در کرانه باختری جلوگیری کرده است.
سخنگوی وزارت خارجه اسرائیل گفت: «درپی مشورت با مقامات امنیتی، تصمیم گرفتیم مانع از حضور این وزیران خارجی در بخشهایی از کرانه باختری شویم.»
متحدان اروپایی آمریکا و اسرائیل نسبت به مذاکرات جاری میان آمریکا، اسرائیل و عربستان موضعی بیان نکردهاند اما همواره بر استقلال کشور فلسطین در کنار اسرائیل و لزوم بهبود وضعیت زندگی فلسطینیان تأکید کردهاند.
در این میان، شبکه کان اسرائیل گزارش داد در بحبوحه مذاکرات عادیسازی رابطه بین اسرائیل و عربستان، امارات متحده عربی نیز در دوره اخیر تماسهای خود را با آمریکا به منظور تنظیم یک توافق امنیتی دوجانبه به حالت تعلیق درآورد.
به گفته شبکه کان، رهبری امارات صبر خواهد کرد تا ماحصل مذاکرات آمریکا با عربستان را ببیند و اگر دولت سعودی از تضمین دفاعی آمریکا برخوردار شود، «امارات نیز یک اتحاد دفاعی مشابه با تضمینهای یکسان» را درخواست کند.
نیویورک تایمز دو هفته پیش گزارش داد دولت بایدن و عربستان در حال بررسی امکان امضای توافقنامه دفاعی- امنیتی به شکل مدل آسیایی هستند، که در صورت حمله کشوری دیگر به متحدان آمریکا، ایالات متحده خود را موظف به دفاع از آن همپیمان خود میداند.
نیویورک تایمز به توافق امنیتی مشابه آنچه سالها است میان آمریکا با ژاپن یا کره جنوبی وجود دارد، اشاره کرده و دستیابی عربستان به توافق مشابه را مشوقی برای حکومت سعودی جهت عادیسازی رابطه با اسرائیل نامیده بود.
رسانههای اسرائیل نیز نوشتهاند که توافق مورد نظر عربستان میتواند بر اساس چارچوبی باشد که طبق آن، اسرائیل و مصر با وجود عدم عضویت در ناتو، زیر چتر حمایت نظامی و دفاعی آمریکا و ناتو قرار دارند.
بیشتر در این باره: ابراز نارضایتی شدید خامنهای از روند عادیسازی روابط کشورها با اسرائیلتایمز اسرائیل این هفته گزارش داد که ارتش این کشور بررسیهای گستردهای را در خصوص شرط عربستان در زمینه برخورداری از برنامه هستهای صلحجویانه و اثرات آن بر امنیت اسرائیل در آینده، آغاز کرده است.
برخی از مقامات اسرائیلی با درخواست سعودی که در گزارش رسانههای اسرائیلی و آمریکایی بازتاب یافته و مقامات عربستان خود به صراحت به آن اشاره نکردهاند، مخالف بوده و آن را برای آینده و موجودیت اسرائیل «خطرناک» میدانند. این گروه از مخالفان معتقدند که موافقت اسرائیل با چنین برنامهای در عربستان موجب تسریع روند مسابقه هستهای در میان سایر کشورهای منطقه نیز خواهد شد.
ودانت پاتل، معاون سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، این هفته در یک نشست خبری گفت آمریکا به چارچوب رسمی برای توافق کلان با عربستان نرسیده اما «درکی فراگیر از چنین معاملهای وجود دارد».
با این اوصاف، الی کوهن، وزیر خارجه اسرائیل، ارزیابی کرده که توافق عادیسازی رابطه با عربستان تا نیمه اول سال ۲۰۲۴ به دست آید. یک مقام امنیتی اسرائیل به شبکه کان گفت این زمان ممکن است کوتاهتر بوده و نظر به وجود زمینههای لازم شش ماه طول بکشد.
دو وزیر اسرائیلی در کمتر از یک هفته به عربستان سعودی سفر کرده و قرار است سومین وزیر دولت بنیامین نتانیاهو نیز به زودی راهی ریاض شود.
شلومو کرحی، وزیر ارتباطات اسرائیل، روز ۱۲ مهر در گفتوگو با رسانههای کشورش از ریاض گفت فضای دستیابی به توافق صلح کاملا مناسب است و مخالفتهای جمهوری اسلامی ایران نیز مانع از آن نخواهد شد.