علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی، روز جمعه ۱۵ اردیبهشت به اظهارات جیک سالیوان٬ مشاور امنیت ملی کاخ سفید واکنش نشان داده است. آقای سالیوان روز گذشته گفت٬ در صورت اقدام ایران برای ساخت بمب هستهای، آمریکا آزادی عمل اسرائیل برای مقابله با آن را به رسمیت خواهد شناخت.
به گزارش خبرگزاری فارس و وبسایت نورنیوز، علی شمخانی در توییتی اظهارات روز گذشته جیک سالیوان را «اعتراف» دانسته و گفته است: این سخنان «یعنی مسئول همه اقدامات تروریستی» اسرائیل «علیه افراد و تاسیسات اتمی ایران تاکنون آمریکا بوده و خواهد بود و طبعا باید تبعاتش را بپذیرد.»
جیک سالیوان روز گذشته در «انستیتو واشنگتن برای سیاست خاور نزدیک» گفت: «خروج از توافق (هستهای با ایران) بدون داشتن (توافقی) جایگزین یک اشتباه تراژیک بود. ما برای ایران روشن کردهایم که این کشور هرگز اجازه تولید بمب هستهای را نخواهد داشت. همانطور که جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا بارها تاکید کرده، اقدامات لازم برای پایبندی به این موضع را انجام خواهیم داد؛ از جمله به رسمیت شناختن آزادی عمل اسرائیل.»
مشاور امنیت ملی کاخ سفید همچنین در خصوص رویکرد آمریکا در قبال ایران گفت، دیپلماسی بهترین راه برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هستهای است.
در همین زمینه، وزیر دفاع اسرائیل نیز روز پنجشنبه با ابراز نگرانی از «پیشرفت چشمگیر» در برنامه هستهای ایران گفت: «اشتباه نکنید، ایران با یک بمب اتم راضی نمیشود، ایران تاکنون مواد غنیشده ۲۰ درصدی و ۶۰ درصدی را برای ساخت پنج بمب هستهای به دست آورده است».
در حالی علی شمخانی به اظهارات جیک سالیوان واکنش نشان داده است که خبرگزاری رویترز جمعه به نقل از سه مقام اروپایی گزارش داد که بریتانیا، آلمان و فرانسه سال گذشته به ایران هشدار دادند در صورتی که جمهوری اسلامی غنی سازی اورانیوم در حد ساخت سلاح اتمی انجام دهد، آنها فرآیند بازگرداندن تحریمهای سازمان ملل را به کار خواهند انداخت.
رویترز اضافه کرده است، وزرای خارجه این سه کشور سال گذشته در نامهای این هشدار را برای ایران فرستادند، چرا که نگران غنی سازی اورانیوم با غلظت ۹۰ درصدی جمهوری اسلامی هستند.
رویترز همچنین نوشته است گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی از کشف ذرات اورانیومی که ۸۳.۷ درصد غنی شده در تاسیسات غنی سازی ایران در ماه فوریه نگرانی کشورهای غربی در خصوص برنامه هستهای ایران را تشدید کرده است.
در همین زمینه، یک مقام ارشد هستهای ایران به رویترز گفت٬ تهران در مقابل بازگشت تحریمهای سازمان ملل بیکار نخواهد نشست.
این مقام گفت: «اگر طرفهای دیگر به هر بهانهای آن را به اجرا بگذارند، مسئولیت تمام عواقب چنین اقدامی با آنها خواهد بود. واکنش ایران میتواند از خروج از ان پی تی (معاهده منع گسترش سلاح های هستهای) تا سرعت بخشیدن به فعالیتهای هستهای، متفاوت باشد.»
مکانیسم ماشه سازوکاری پیشبینی شده در قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل است که به طرفهای برجام اجازه میدهد در صورت تخطی ایران از تعهداتش، بازگشت خودکار همه تحریمهای بینالمللی تعلیق شده براساس این قطعنامه را درخواست کنند.
طبق مکانیسم ماشه، اعضای توافق هستهای میتوانند ادعا کنند که طرف دیگرِ توافق از تعهدات خود عدول کرده و به این ترتیب، بعد از طی یک فرایند حقوقی ۴ مرحلهای که در مجموع ۶۵ روز طول میکشد، تحریمهای سازمان ملل علیه ایران بازگردانده میشود.