حکومت و کرونا؛ آنچه نگفت، آنچه نکرد

ابعاد واقعی رویدادهایی که در چند ماه گذشته ایران را تکان داد، همچنان از سوی حکومت مبهم گذاشته شده است. کرونا هم مستثنی نبود.

پس از سکوت درباره آمار قربانیان آبان‌ماه، پنهان‌کاری درباره شلیک به هواپیما و ارائه اعداد و ارقامی از شرکت در انتخابات مجلس که بسیاری با تردید به آن می‌نگرند، حالا نوبت به ویروس کرونا رسیده است.

ابعاد شیوع و تعداد واقعی مبتلایان کرونا (کووید ۱۹) در ایران در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. آمار مبتلایان که از تریبون‌های رسمی اعلام می‌شود از روز چهارشنبه به شکل ناگهانی و با شیبی تند رو به افزایش گذاشت. آمار دولتی با روزی بیش از ۱۰۰ نفر افزایش طی دو روز از حدود ۱۴۰ به ۳۸۸ در روز جمعه (زمان پخش این برنامه) رسید. تعداد جان‌باختگان هم تا این روز ۳۴ نفر اعلام شد.

دلیل افزایش ناگهانی عدد ابتلا در آمارهای دولتی می‌تواند یا آن‌گونه که مسئولین می‌گویند انجام آزمایش کرونا در ابعاد وسیع‌تر باشد و یا نشان از استراتژی حکومت در خبررسانی قطره‌چکانی و مهندسی خبر به‌دنبال یک دوره پنهان‌کاری درباره ابعاد واقعی شیوع داشته باشد.

روند اعلام این جهش‌های ناگهانی دقیقاً پس از آن آغاز شد که سازمان جهانی بهداشت گفت هیاتی را برای بررسی اوضاع به ایران می‌فرستد. با ادامه چنین رویکردی، در روزهای آینده باید منتظر روند صعودی آمار رسمی باشیم.

ساعت ششم - حکومت و کرونا؛ آنچه نگفت، آنچه نکرد

اما حتی آمار جدید هم در کنار ارقام دیگری که تاکنون منتشر شده، به‌دور از واقعیت به‌نظر می‌رسد. تاکنون نماینده‌های قم و رشت در مجلس شورای اسلامی گفته‌اند آمار واقعی بسیار بالاتر از آمار رسمی است.

گذشته از آمار رسمی که درباره آن و نسبت مرگ و میر به ابتلا تردیدهای جدی وجود دارد، یک نکته قابل تامل، میزان انتقال ویروس از ایران به کشورهای دیگر است.

کرونا تابه‌حال از ایران به دست‌کم ۱۸ کشور دیگر منتقل شده است؛ افغانستان، گرجستان، استونی، نیوزیلند، عراق، جمهوری آذرباجان بحرین، کویت، امارات، پاکستان، بلاروس، عمان و لبنان ۱۳ کشوری هستند که اولین موارد ابتلا به کرونای خود را از ایران گرفته‌اند. در بریتانیا، نروژ، سوئد، کانادا و چین هم مواردی از سفر مبتلایان به کرونا از ایران وجود داشته است.

به گزارش سازمان بهداشت جهانی تاکنون دست‌کم ۹۷ فرد مبتلا به ویروس کرونا از ایران به کشورهای دیگر رفته‌اند. این عدد دربرگیرنده شهروندان ایرانی و توریست‌های خارجی است که به ایران سفر کرده بودند.

این برابر با یک چهارم آمار ادعایی جمهوری اسلامی است. منطقی به‌نظر نمی‌رسد تعداد مسافران برون‌مرزی ایران که مبتلا به کرونا هستند، به تنهایی برابر با ۲۵ درصد همه مبتلایان در سراسر کشور باشد.

نکته دیگر، آمار تعداد مبتلایان در میان حکومتی‌هاست. تا این لحظه ابتلای دست کم ۱۰ مقام مسئول، نماینده مجلس یا معمّم سرشناس به کرونا تایید شده است.

نسبت این عدد به آمار اعلام شده از کل موارد ابتلا در ایران هم می‌تواند شک‌برانگیز باشد.

هر چند بر اساس این محاسبات نمی‌توان با قاطعیت، آمار اعلام‌شده رسمی را رد کرد، اما مجموعه آن‌ها تردیدها را درباره این آمار و ارقام به‌طور چشمگیری پررنگ می‌کند.

در چنین شرایطی مقام‌های جمهوری اسلامی از جمله حسن روحانی می‌گویند موضوع قرنطینه هیچ شهر یا محلی مطرح نیست و «دشمن» به‌ دنبال تعطیل کردن ایران است.

در این برنامه با حضور کارشناسان و متخصصان تلاش می‌کنیم به ابعاد مختلف سونامی خبری اخیر بپردازیم. به این‌که عملکرد حکومت چگونه بوده، چه کارهایی باید انجام می‌شد، چه باید کرد، چه چیزهایی گفته نشده و دورنمای کرونا در ایران چیست.