آمار دقیقی از تعدادشان در دست نیست. جمعیتشان حدوداً چیزی بین ۵ تا ۹ میلیون نفر تخمین زده می‌شود؛ همگی با شناسنامه و هویت ایرانی، اما محروم از حقوق برابر شهروندی.
اقلیت‌های دینی و مذهبی در طول چهار دهه گذشته با طیفی از تبعیض‌های حقوقی، سیاسی و اجتماعی روبرو بوده‌اند؛ از مسلمانان سنی و مسیحیان و زردشتیان و یهودیان گرفته که در قانون اساسی به «رسمیت» شناخته شده‌اند تا بهاییان و مندائیان و حتی دروایش شیعه دوازده امامی که فقط سلوکشان با قرائت حکومت از مذهب متفاوت است. خداناباوران که هیچ آماری از تعدادشان در ایران در دست نیست، اساسا در این تعاریف نمی‌گنجند.
این افراد – اقلیت‌ها و ناباورمندان – بخت رئیس‌جمهور شدن ندارند. در ارتش نمی‌توانند استخدام شوند؛ هرچند مانند بقیه باید خدمت سربازی بروند. نامسلمان از مسلمان ارث نمی‌برد. قانون قصاص آنها هم با مسلمانان متفاوت است. اگر یک غیرمسلمان، مسلمان را به قتل برساند، قصاص می‌شود، اما اگر یک مسلمان، غیرمسلمان را بکشد، فقط دیه پرداخت می‌کند.
حالا حسن روحانی به تازگی گفته است «مگر مذاهب دیگر جزو ملت ایران نیستند؟ پس از آنها مالیات نگیریم و آنها را به سربازی نبریم. اگر قرار باشد تکلیف آنها مثل همه باشد، پس حقوق‌شان باید مثل همه باشد».
بحث دیگر او مشارکت اقلیت‌ها در پست‌های مدیریتی بود. آقای روحانی به رغم این که منع قانونی در زمینه معرفی «وزیران» از میان اقلیت‌ها ندارد، اما اعضای کابینه جدیدش هم همگی شیعه مذهبند.
او حالا گفتمان و انتظاری را برای مشارکت اقلیت‌ها مطرح کرده است که یک پله پایین‌تر از سطح «وزیر» به شمار می‌رود. او می‌گوید نباید همه «مدیران» کشور تنها از یک مذهب باشند.
Your browser doesn’t support HTML5
ساعت ششم - معمای روحانی؛ ایرانی‌هایی که کمتر برابرند
چشم‌انداز وضعیت اقلیت‌های دینی و مذهبی در ایران چیست؟ رویکرد دولت فعلی را در این‌باره باید چگونه تحلیل کرد؟ موضع اخیر حسن روحانی، راهبرد و راهکاری است برای ایجاد زمینه مشارکت بیشتر اقلیت‌ها، یا عقبگردی از خواست های پیشین؟
در این برنامه در کنار مخاطبان رادیو فردا دو تحلیلگر سیاسی با دو نگاه متفاوت به این مسئله می‌پردازند: ملیحه محمدی از آلمان و مجید محمدی از آمریکا.