اعضای سنای آمریکا، از شرکت فیسبوک و سایر شبکه‌های اجتماعی مهم به خاطر «جلوگیری نکردن از سوءاستفاده» عوامل مظنون به وابستگی به مسکو از این شبکه‌ها، در جریان انتخابات ریاست‌جمهوری سال گذشته، شدیدا انتقاد کردند.
کریس کونز سناتور دمکرات در جلسه کمیته امور قضایی مجلس سنا با حضور مدیران فیسبوک، توئیتر و گوگل در روز نهم آبان (به‌وقت آمریکا) اکتبر پرسید:«چرا ۱۱ ماه طول کشید تا فیسبوک اقدام کند و به ما در درک ابعاد و جزییات این ماجرا کمک کند؟»
اشاره او به گزارش فیسبوک قبل از برگزاری این جلسات است؛ فیسبوک گفته بود طی کارزار انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، حدود نیمی از رای دهندگان مطالب و آگهی‌های سیاسی «تفرقه برانگیز» عواملی که ظن وابستگی آنها به مسکو می‌رود، را روی این شبکه مشاهده کرده‌اند.
شلدون وایتهاوس یک سناتور دمکرات دیگر گفت «آنها از شبکه‌های اجتماعی ما، حلقه دوستان و خانواده‌های ما برای انتشار مطالب و دیدگاه‌هایی علیه ما استفاده می‌کنند.»
ال فرانکلین سناتور دمکرات سئوال کرد چرا فیسبوک تا همین اواخر نتوانسته‌است بفهمد که آگهی‌های سیاسی که پول آن با روبل پرداخته شده توسط عوامل روس خریداری شده‌اند. آقای فرانکلین پرسد «شما چگونه نتوانستید ارتباط این دو اطلاعات را با هم درک کنید؟»
کالین‌استرچ از وکلای فیسبوک پذیرفت که این شرکت باید زودتر متوجه این موارد سوءاستفاده می‌شد و جلوی آنها را می‌گرفت.
او گفته است «با توجه به آنچه که اتفاق افتاده می‌توان گفت که ما باید کنترل همه‌جانبه‌تری می‌داشتیم. ما برخی از علائم را متوجه نشدیم.» او آگهی‌های عوامل روسیه را «انزجار برانگیز» و «رقت انگیز» توصیف کرد چون هدف آنها ایجاد تفرقه بین مردم آمریکا در مواردی مثل مهاجرت و مسائل نژادی بود.
کالین‌استرچ گفت فیسبوک از ماه ژانویه تحقیق در مورد آگهی‌های عوامل روسیه را آغاز کرده‌است و اعلام کرده که در آینده هویت افراد و گروه‌هایی را که آگهی سیاسی روی شبکه فیسبوک منتشر می‌کنند برملا خواهد کرد. این شرکت در عین حال در حال‌استخدام هزار کارمند بیشتر برای بررسی آگهی‌ها و تشخیص موارد احتمالی سوءاسفتاده از فیسبوک است.
طبق قانون، غیرآمریکایی‌ها نمی‌توانند در انتخابات ریاست جمهوری تبلیغ کنند. ولی جان کندی سناتور جمهوری خواه گفت با وجود اقدامات جدید فیسبوک بعید است که این شبکه اجتماعی بتواند از خرید آگهی‌های انتخاباتی توسط خارجیان جلوگیری کند.
سناتور کندی افزود «شما هر ماه پنج میلیون آگهی جدید دارید. می‌گویید قادرید منشا تمامی این آگهی‌ها را شناسایی کنید؟»
کالین‌استرچ در پاسخ گفت «بدیهی‌است که نمی‌توانیم همه آنها را شناسایی کنیم» و افزود در مواردی که یک آگهی خارجی از فرد یا شرکت پوششی در آمریکا استفاده می‌کند تشخیص آن بسیار دشوار خواهد بود.
لیندسی گراهام، سناتور جمهوری خواه پرسید آیا حکومت‌های ایران و کره شمالی نیز در آینده می‌توانند آنچه که روسیه در انتخابات سال گذشته کرده‌است را انجام دهند؟
کالین استرچ در پاسخ گفت «بله، بطور بالقوه می‌توانند انجام دهند چون فضای مجازی اینترنت بدون مرز‌است».
این سومین جلسه کمیته امور قضایی مجلس سنا برای بررسی استفاده عوامل وابسته به روسیه از شبکه‌های اجتماعی در انتخابات ریاست جمهوری سال گذشته بود.
روز اول اکتبر نمایندگان فیسبوک، توئیتر و گوگل در جلسات هیئت تحقیق کمیته‌های امور امنیتی مجلس سنا و مجلس نمایندگان شهادت خواهند داد. کمیته‌های امنیتی کنگره آمریکا در این تحقیقات به گزارش نهادهای امنیتی آمریکا در مورد دخالت‌های روسیه در کارزار انتخاباتی سال گذشته استناد می‌کنند.
در آن گزارش که در ماه ژانویه منتشر شد، نهادهای امنیتی آمریکا، دولت روسیه را متهم کردند که با یک کارزار سازمان‌یافته و با استفاده از روش‌هایی مثل هک کردن و تبلیغات سیاسی، تلاش کرده روی نتایج انتخابات آمریکا تاثیر بگذارد. مسکو این اتهام‌ها را رد کرده‌است.
قبل از برگزاری جلسات تحقیق در کنگره آمریکا فیسبوک در گزارشی اعلام کرد که حدود ۸۰ هزار مطلب و آگهی را کشف کرده که توسط عوامل روسیه و با هدف تاثیر گذاری روی نتایج انتخابات منتشر شده‌اند. این شرکت همچنین گفت حدود ۱۲۶ میلیون شهروند آمریکا ممکن است طی دو سال اخیر این مطلب را مشاهده کرده باشند.
شرکت توئیتر نیز در یک شهادت کتبی در آستانه برگزاری جلسات تحقیق کنگره اعلام کرد که تعداد بسیار بیشتری از نمونه‌های فعالیت عوامل روسیه روی این شبکه اجتماعی را کشف کرده‌است.
برملا شدن این اطلاعات جدید نشان می‌دهد که دامنه اقداماتی که ظن حضور روسیه در آنها می‌رود، برای تاثیر گذاری روی افکار عمومی آمریکا، بسیار گسترده تر از آن حدی است که پیش‌تر تصور می‌شد.
فیسبوک می‌گوید مضمون بخش اعظم پیامها و مطالبی که روی این شبکه منتشر شده‌اند مسایل تفرقه برانگیزی مثل موضوعات نژادی بوده‌است.
فیسبوک گفت این مطالب و پیام‌های تفرقه برانگیز که جدیدا کشف شده‌اند علاوه بر حدود سه هزار مطلبی‌است که توسط عوامل و رسانه‌های وابسته به روسیه منتشر شده‌اند و قبلا گزارش مربوط به آن را به کنگره ارائه کرده‌است. فیسبوک نزدیک به دو میلیارد کاربر در سراسر جهان دارد و حدود ۲۱۴ میلیون آمریکایی نیز بطور مرتب از آن استفاده می‌کنند.
این آگهی‌ها که بسیاری از آنها به موضوعات حساسی مثل مهاجرت یا مسایل نژادی مربوط می‌شد مشاهده کنندگان را راهنمايی می‌کرد تا به صفحه اصلی آگهی‌کننده مراجعه کنند و از آن طریق این مطالب را برای دیگران بفرستند.
کالین استرچ، وکیل فیسبوک در شهادت کتبی خود گفت «این اقدامات برخلاف رسالت فیسبوک و اهداف ماست و ما مصمیم هستیم که با تمام امکانات و قابلیت‌های خود با این خطر جدید مقابله کنیم.»
شرکت توئیتر اعلام کرد دو هزار و ۷۵۲ حساب کاربری مشکوک را مسدود کرده و نام صاحبان آنها را به کمیته‌های تحقیق کنگره تحویل داده‌است.
به گفته این شرکت حساب‌های کاربری وابسته به روسیه در فاصله سپتامبر تا ۱۵ نوامبر ۲۰۱۶ حدود ۱.۴ میلیون پیام روی این شبکه منتشر کرده‌اند که حدود نیمی از آنها بصورت اتوماتیک ارسال شده‌اند.
این شرکت همچنین ۹ حساب کاربری روسی را که آگهی خریداری کرده‌اند پیدا کرده که همه آنها وابسته به شبکه تلویزیونی متعلق به حکومت روسیه (راشا تودی) هستند. توئیتر هفته گذشته اعلام کرد که از این پس آگهی‌های این شبکه و یک شبکه رسانه‌ای دولتی دیگر به نام اسپوتنیک را قبول نخواهد کرد.
مقامات توئیتر در شهات کتبی خود نوشتند «اقدامات مورد حمایت دولت‌ها برای جهت دادن به نتایج انتخابات به‌وسیله عوامل خارجی و پیچیده برای ما یک چالش جدید است و ما مصمم هستیم که با آن مقابله کنیم.»
گوگل در وبلاگ خود نوشت شواهدی را کشف کرده که گروه‌ها و عوامل روسیه «در حد محدودی» از این جستجوگر اینترنت سوءاستفاده کرده‌اند و در مواردی هم از کانال‌های یوتیوب استفاده شده که به احتمال زیاد با حمایت عوامل روسیه صورت گرفته‌است. این شرکت افزود دو حساب کاربری وابسته به گروه‌های روس در طول انتخابات سال ۲۰۱۶ حدود چهار هزار و ۷۰۰ دلار برای آگهی در این شبکه پرداخت کرده‌اند.
گوگل افزود ۱۸ کانال روی یوتیوب را کشف کرده که به احتمال فراوان مورد حمایت عوامل روسیه هستند. این کانال‌ها در مجموع بیش از هزار و صد ویدئو و ۴۳ ساعت فیلم را منتشر کرده‌اند. با این وجود مجموع تماشاگران آنها در آمریکا در فاصله ژوئن ۲۰۱۵ تا نوامبر ۲۰۱۶ فقط ۳۰۹ هزار نفر بوده‌است.
شرکت گوگل در بخش دیگری از بیانیه خود افزود «با وجودی‌که ما سوء‌استفاده‌های محدودی در شبکه خود کشف کرده‌ایم به فعالیت برای جلوگیری از تمامی این اقدامات ادامه خواهیم داد چون هیچ حدی از دخالت قابل قبول نیست».