گرمایش قطب جنوب، سردترین منطقه کره زمین، چنان شتابی دارد که دانشمندان و پژوهشگران را به شدت نگران کرده است و آنها حدس میزنند که فعالیتهای بشری روی گرمایش این منطقه به نسبت سایر نقاط جهان تاثیر بیشتری دارد.
به گزارش خبرگزاری رویترز، گروهی از دانشمندان در تحقیقات جدیدی که نتایج آن روز دوشنبه ۹ تیر درمجله «نیچر» منتشر شد هشدار دادهاند که ضریب گرمایش قطب جنوب طی سه دهه اخیر سه برابر میزان متوسط گرمایش در سایر نقاط کره زمین بوده است.
بررسی ثبت درجه حرارت در ۲۰ ایستگاه هواشناسی قطب جنوب نشان میدهد که ضریب گرمایش این منطقه هفت برابر دمای طبیعی بوده است.
بیشتر در این باره: بروز پدیده «برف هندوانهای» در جنوبگانکایل کلم ، مسئول این پژوهش از دانشگاه ویکتوریا نیوزلند، گفت: «به نظر میرسد که قطب جنوب از الگوی عمومی گرمایش کره زمین دور بوده است. ضریب گرمایش در این منطقه به شدت افزایش یافته و به حدی رسیده که در سایر مناطق بیسابقه است».
کایل کلم و همکارانش در دانشگاه ویکتوریا نیوزلند در تحقیقات خود سعی کردند این نکته را دریابند که آیا گرمایش ناگهانی قطب جنوب پس از چند دهه سرما در دهههای ۷۰ و ۸۰ میلادی یک روند طبیعی تغییر دماست و یا نتیجه گرمایش کره زمین تحت تاثیر فعالیتهای بشر بوده است؟
گرمایش قطب جنوب تا حدودی با افزایش طبیعی دما در مناطق حاره غرب اقیانوس آرام و حرکت آبهای گرم این منطقه به سمت جنوب و شبه جزیره قطب جنوبی ارتباط دارد. ولی اين پدیده طبیعی فقط بخشی از گرمایش قطب جنوب را توضیح میدهد. به گفته پژوهشگران عامل دیگر گرمایش منطقه فعالیتهای بشر است.
کایل کلم میگوید: نتیجه نهایی، گرمایش شدید قطب جنوب طی سه دهه اخیر است هر چند هنوز نمیتوان با قطعیت گفت که کدام یک از این دو عامل نقش اصلی را ایفا کردهاند. با توجه به اینکه دمای قطب جنوب فقط طی ۶۰ سال اخیر ثبت شده، شناخت دقیق تغییرات جوی این منطقه دشوار است.
دانشمندان میدانند که سیستم هوایی غرب اقیانوس آرام روی نواحی غربی قطب جنوب تاثیر میگذارد و به همین دلیل دمای شبه جزیره قطب جنوب و سطح آب در این مناطق افزایش یافته است. ذوب شدن لایههای یخ این مناطق یکی از دلایل اصلی بالا آمدن سطح آب دریاهای جهان است.
نتایج تحقیقات جدید در مورد ضریب گرمایش قطب جنوب برای الکساندرا ایسن، مسئول تحقیقات قطب جنوب در بنیاد ملی علوم آمریکا، حیرتآور بود. او گفت: «این پژوهش نشان میدهد منطقهای از جهان که همواره خیلی جدا تلقی میشد چندان جدا نیست».
جولین استرو، پروفسور هواشناسی در کانادا و از کارشناسان مرکز جمعآوری اطلاعات مربوط به برف و لایههای یخبندان در کلرادو آمریکا، نیز گفت: «این تغییر دما طی دهههای اخیر در قطب جنوب هشدار دهنده است».
او افزود: «با این همه دمای آن مناطق هنوز بسیار سرد است و این تغییر دما باعث از بین رفتن حجم وسیعی از لایههای یخ نشده است».
دمای متوسط قطب جنوب معمولا بین ۲۰ تا ۵۰ درجه زیر صفر است. ولی پژوهش جدید نشان میدهد که دمای متوسط این مناطق بین سالهای ۱۹۸۸ تا ۲۰۱۸ حدود ۱.۸ درجه سانتیگراد افزایش یافته است. در صورتی که متوسط افزایش دمای سایر نقاط کره زمین در همین بازه زمانی بین ۰.۵ تا ۰.۶ درجه بوده است.
جولین استرو گفت: «این نشان میدهد که قطب جنوب نیز به موج عمومی گرمایش کره زمین پیوسته و به نظر من این خطرناک است».