نمایندگان ارشد سودان، آمریکا و امارات متحده عربی از روز یکشنبه ۳۰ شهریور با برگزاری نشستهایی در ابوظبی احتمال عادیسازی مناسبات میان سودان و اسرائیل را بررسی کردهاند.
دولت خارطوم برای موافقت با عادیسازی رابطه با اسرائیل از جمله خواهان دریافت کمکهای مشخص اقتصادی شده است.
میگوئل کورهآ، نظامی عضو شورای امنیت ملی کاخ سفید آمریکا به نمایندگی از واشینگتن، در گفتوگوهای ابوظبی شرکت کرده و طحنون بنزاید آلنهیان، مشاور امنیت ملی امارات میزبان مذاکرات عادیسازی رابطه سودان و اسرائیل بودهاند.
ژنرال کورهآ و شیخ طحنون هر دو نقش مهمی در تهیه توافق عادیسازی امارات و اسرائیل داشتهاند.
معلوم نیست نماینده اسرائیل نیز در گفتوگوهای ابوظبی حضور دارد اما به نوشته اکسیوس، اسرائیل با علاقهمندی بسیار این مذاکرات را دنبال میکند.
به گزارش سایت آمریکایی اکسیوس و روزنامه اسرائیلی جروزالم پست، درخواستهای اصلی سودان، گرفتن محمولههای غذایی به ارزش یک میلیارد و دویست میلیون دلار و وام به دولت خارطوم برای یک دوره ۲۵ ساله و چند کمک اقتصادی دیگر است.
سودان خواسته است که آمریکا و امارات متحده عربی این کمکها ارائه کنند اما معلوم نیست که درخواست مشخصی نیز از دولت اسرائیل مطرح کردهاست یا نه.
سودان پیشتر تأکید کرده بود که درخواست مهمش برای خارج کردن نام این کشور از فهرست تروریستی، ارتباطی با تحولات احتمالی در سیاست خارجی این کشور ندارد و با سقوط حکومت عمر البشیر در سودان، دلیلی برای باقی بودن نام این کشور در این فهرست تروریستی نمانده است.
بیشتر در این باره: مقام آمریکایی: قطر میتواند با اسرائیل به تفاهم برسدبه نوشته اکسیوس، پذیرش درخواستهای اقتصادی سودان به مفهوم اعلام سریع آمادگی این کشور برای عادیسازی رابطه با اسرائیل است.
عبدالله حمدوک، نخستوزیر دولت انتقالی سودان، ماه گذشته در دیدار با وزیر خارجه آمریکا گفته بود که شورای انتقالی کشورش که پس از سرنگونی حکومت عمر البشیر روی کار آمده، از اختیارات عادیسازی رابطه با اسرائیل برخوردار نیست.
آقای حمدوک در گفتوگو با مایک پومپئو که در پروازی مستقیم از اسرائیل به خارطوم رفته بود، افزوده بود که تغییر رسمی سیاست خارطوم در قبال اسرائیل بعد از انتخابات بعدی در سودان خواهد بود؛ این انتخابات برای سال ۲۰۲۲ تعیین شدهاست.
اما به نظر میرسد که پاسخ منفی سودان در ماه گذشته به کوشش آمریکا برای عادیسازی رابطه با اسرائیل، واشینگتن را از ادامه تلاش منصرف نکرده و اکنون امارات نیز وارد عرصه میانجیگری برای دستیابی به توافقهای جدید عادیسازی میان کشورهای عربی و اسلامی با اسرائیل شده است.
امارات در حالی به این تلاشها پیوسته که تنها شش روز از آغاز رسمی و آشکار روابط ابوظبی با اسرائیل میگذرد.
«پیمان صلح» امارات و اسرائیل روز ۲۵ شهریور با میزبانی دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، در کاخ سفید امضا شد.
همان روز «بیانیه صلح» اسرائیل و بحرین نیز امضا شد تا اساس یک «پیمان صلح» شود که دو کشور باید در هفتههای آینده اسناد رسمی آن را تنظیم کنند.
آمریکا ظاهراً تلاش داشت تا پیش از امضای توافقهای امارات و بحرین با اسرائیل، سودان را وارد عرصه عادیسازی رابطه با اسرائیل کند تا این کشور نیز در آیین هفته گذشته در کاخ سفید حضور داشته باشد.
سودان تا پیش از حمله «نیروهای خودسر» در ایران به سفارت عربستان در تهران و کنسولگری سعودی در مشهد در دی ۱۳۹۴، که به قطع رابطه عربستان و شماری از کشورهای عربی با ایران منجر شد، از دوستان نزدیک تهران در «محور مقاومت» محسوب میشد.
در طول چند سال پیش از آغاز دوری گرفتن خارطوم از تهران، حملات متعدد سنگین هوایی در سودان صورت میگرفت که رسانههای جهانی مانند سیانان آن را حملات اسرائیل علیه کاروانهای ارسال تسلیحات برای سازمانهای فلسطینی متحد ایران مینامیدند.
اما زمزمههای نزدیک شدن سودان به اسرائیل زمانی به گزارشهای جدی مبدل شد که بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، دو سال پیش در سفر به آنتبه در اوگاندا، با عبدالفتاح برهان، رئیس شورای انتقالی سودان دیدار کرد.
آقای نتانیاهو همان زمان گفته بود که سودان سیاست دهها ساله خود علیه اسرائیل را تغییر خواهد داد و بهطور اصولی نیز موافق است که پروازهای تجاری اسرائیل به آفریقا و آمریکای لاتین، با عبور از آسمان سودان انجام شود.
دونالد ترامپ در روزهای گذشته پس از دیدار با پسر ارشد امیر کویت احتمال داد که این امیرنشین نیز با اسرائیل رابطه عادی برقرار کند.
مقامات اسرائیل نیز همچنان ابراز امیدواری میکنند که سلطاننشین عمان هم با اسرائیل رابطه عادی برقرار کند.
رسانههای اسرائیل گفتهاند که توافقهای کشورشان با امارات و بحرین «دستگرمی» در آستانه رویداد مهم عادیسازی رابطه عربستان با اسرائیل است.
اما روزنامه والاستریت جورنال ۲۹ شهریور نوشته بود در حالی که محمد بنسلمان، ولیعهد سعودی، متمایل به عادیسازی رابطه با اسرائیل است، ملک سلمان، پادشاه، با این امر مخالف است.