پیشنهاد فرهنگستان زبان و ادب فارسی؛ به جای قاعدگی بگویید دَشتان

فرهنگستان زبان و ادب فارسی در ابلاغیه‌ای به رئیس انجمن علمی پزشکی حقوقی ایران اعلام کرد که به جای عبارت عادت ماهانه زنان، یا کلمات پریود و قاعدگی از کلمات «دَشتان» یا «ماهینگی» استفاده شود.

این فرهنگستان در این ابلاغیه برای برخی از کلمات تخصصی در پزشکی زنان معادل‌های فارسی را پیشنهاد کرده است.

در این پیشنهاد آمده است که به جای کلمه قاعدگی (به انگلیسی Menstruation)، کلمات «دَشتان» یا «ماهینگی»، به جای کلمه Anovular Menstruation، از «دَشتان بی‌تخمک» و «ماهینگی بی‌تخمک»، به جای Difficult Menstruation، از «دُش‌دَشتانی» و «ماهینگی دردناک» و به جای Amenorrhea از واژه‌های «بی‌دَشتانی» و «بی‌ماهینگی» استفاده شود. پیشوند «دُش» در فارسی به معنای بد و دشوار است.

فرهنگستان زبان و ادب فارسی یکی از چهار فرهنگستان ایران است که حوزه‌های علمی، ادبی و هنری گوناگون را در ایران و قلمرو زبان فارسی از جنبه‌های موضوعی مختلف پوشش می‌دهد و ریاست آن اکنون برعهده غلامعلی حداد عادل است.

دشتان به معنی قاعدگی از واژه‌های بسیار پرسابقه در زبان فارسی میانه است و در فارسی میانه (پهلوی) به محل جداگانه برای به‌سر بردن دوره قاعدگی زنان دشتانستان (daštānestān) گفته می‌شد.

در فارسی امروزی نیز این واژه در متن‌های قدیمی‌تر و در دوره معاصر ازجمله در کتاب «دل دلدادگی»، نوشته شهریار مندنی‌پور (جلد ۱ ص۲۱۰: حالتی بود به‌غیر از بلوغ و دشتان.) و در کتاب «زنان، دشتان و جنون ماهانه» نوشته شهلا زرلکی به‌کار رفته است.

در همین حال عمر کاربرد کلمه قاعدگی در زبان فارسی چند دهه بیشتر نیست.

بیشتر در این باره: آیا عمدی در کار است؟

در ابلاغیهٔ فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی به رئیس انجمن علمی پزشکی حقوقی ایران اشاره‌ای به ریشه و دلایل انتخاب کلمات پیشنهادی نشده و همچنین مشخص نیست که آیا استفاده از کلمات پیشنهادی الزام‌آور است یا خیر.

بر اساس گزارش شبکه‌های اجتماعی و رادیو فردا/پ.م/ک.ر و پ/پ