برخی از کارشناسان متعقد هستند اگر پروژههایی مانند پروژه اینترنتی اسپیسایکس، به موفقیت دست یابند، دنیای ارتباطات متحول میشود و مردم جهان میتوانند بدون فیلترینگ به اینترنت دسترسی پیدا کنند.
اسپیسایکس ۶۰ ماهواره را به صورت زنجیرهای تحت پروژه اینترنت جهانی این شرکت وارد مدار کرده است. هر کدام از این ماهوارهها ۲۲۷ کیلوگرم وزن دارند. این کار آغاز یک ماجراجویی بلندپروازانه است که اگر به هدف مشخصشده دست پیدا کند جهان را متحول خواهد کرد.
اسپیسایکس قصد دارد صدها ماهواره را برای پروژه جهانی استارلینک طی چند سال آینده به فضا بفرستد.
البته این طرح در گذشته با چالشهای مختلفی روبهرو بوده است. چرا که ارتباطات اینترنتی ماهوارهای به دلیل فاصله زیاد ماهوارهها و تعداد کم آنها همیشه دارای یکی تاخیر چند دهم تا چند ثانیهای بودهاند.
بیشتر ماهوارهها در مدار ثابت زمین و در فاصله ۳۶ هزار کیلومتری از زمین قرار دارند. این فاصله زیاد را اگر در رفت و برگشت اطلاعات که با سرعت نور انتقال پیدا میکنند لحاظ کنیم و زمان پردازش اطلاعات در مدارههای ماهواره و گیرندههای زمینی را به آن اضافه کنیم؛ به چند دهم تا چند ثانیه تاخیر میرسیم.
این مشکل سبب شده بود ماهوارهها چندان برای اینترنت در جهان کاربرد همگانی نداشته باشند اما حالا اسپیسایکس در حال کار روی سیستمی است که بتواند ماهوارههایش را در مدار بسیار نزدیکی به زمین و در فاصله ۵۰۰ کیلومتری قرار دهد.
این ماهوارهها قرار است به صورت شبکهای به تعداد ۱۲ هزار عدد برسند، عددی که البته هم اکنون به یک رویا شبیه است تا واقعیت. این پروژه قرار است با ۴۰۰ ماهواره زنجیرهای کارش را شروع کند و اگر مشتریان راضی بودند و طرح از نظر اقتصادی با مشکل روبهرو نشد تعداد ماهواره در گام دوم به ۸۰۰ عدد میرسد.
هرچه تعداد ماهوارهها افزایش یابد قطعا پوشش اینترنت و سرعت آن هم افزایش پیدا میکند. این ماهوارهها در مدار زمین بهصورت زنجیرهوار در ارتباط با هم هستند و برای جلوگیری از برخورد آنها، یک پیشرانش در این ماهوارهها تعبیه شده است که اگر احساس خطر بکنند چند کیلومتر وضعیت خود را تغییر خواهند داد. پیشرانش داخل این ماهوارهها از نوع یونی است.
پروژه استارلینک یک رقیب دیگر هم دارد؛ پروژهای به نام وانوب که ماهوارههای اولیه آن توسط موشکهای سایوز روسی به فضا رفتهاند. وانوب که سابقا ورلد-وو نام داشت در لندن مستقر است هرچند دفاتری در دیگر نقاط جهان دارد.
در پروژه هدفگذاریشده وانوب، در گام نخست قرار است ۶۵۰ ماهواره در مدار زمین قرارگیرند تا بتواند پوشش اولیه اینترنت ماهوارهای را ایجاد کند. این پروژه از حمایت سافتبانک ژاپن نیز برخوردار است.
البته ماهوارههای وانوب در ارتفاع ۱۲۰۰ کیلومتری زمین قرار خواهند گرفت، و به همین دلیل شاید پروژه استارلینک بلندپروازنهتر باشد چون ماهوارههایش به زمین نزدیکتر هستند و این موضوع، احتمالا خطر برای ماهوارهها را افزایش میدهد. هرچند نزدیکتر بودن احتمالا کیفیت اینترنت استارلینک را بهتر از پروژه وانوب خواهد کرد.
اما در نهایت چه اتفاقی رخ خواهد داد؟
ابتدا باید در نظر گرفت که بیشتر پروژههای مشابه شکست خوردهاند. اما اگر استارلینک با پشتوانه اسپیسایکس یا وانوب با پشتوانه سافتبانک ژاپن موفق شوند ممکن است سانسور اینترنت با چالشهایی روبهرو شود.
احتمالا با این روش جدید دیگر فیلتر کردن به شکل امروزی وجود نخواهد داشت. نکته دیگر این است که مشکلات ارتباطهای زمینی از میان خواهد رفت.
مورد مهم دیگر این است شرکتهایی که ابتدا بتوانند وارد این عرصه شوند، احتمالا پرچمداران و سکانداران بخش زیادی از اینترنت جهان در آینده خواهند شد. به همین دلیل شرکت آمازون هم قصد دارد پروژه مشابهی را انجام دهد.
این ماهوارهها علاوه بر ارتباطات رادیویی، با ارتباطهای لیزری، شبکه بزرگ و درهم تنیده اینترنت روی زمین را در اطراف زمین ایجاد خواهند کرد.
این روش جدید علاوه بر افزایش سرعت اینترنت، نظارت بر محتوا توسط کشورها را دچار چالش میکند و احتمالا جهان وارد یک فصل جدید از ارتباطات میشود. اگر این روش از نظر هزینه توجیه اقتصادی پیدا کند احتمالا اپراتورهای اینترنت زمینی هم با چالش روبهرو خواهند شد.
ایلان ماسک، مدیرعامل شرکت اسپیسایکس، گفته است «استارلینک وقتی میتواند پوشش اینترنت فضایی را شروع کند که حدود ۴۰۰ ماهواره را راهاندازی کرده باشد. با این تعداد، یک پوشش جزئی اینترنتی شکل خواهد گرفت. برای پوشش متوسط نیاز به حدود ۸۰۰ ماهواره است. البته این روند باید بیش از این گسترش یابد».