سخنگوی شورای نگهبان از درخواست محمد یزدی، دبیر جامعه مدرسین حوزه علمیه قم برای تفسیر واژه «رجل سیاسی مذهبی» در این شورا خبر داد.
عباسعلی کدخدایی سه‌شنبه (۲۱ شهریور) این موضوع را در گفت‌وگو با خبرگزاری مهر بیان کرده‌است.
آقای کدخدایی ۱۹ مردادماه نیز از بررسی شاخص‌های «رجل سیاسی مذهبی» که یکی از ملاک‌ها و ویژگی‌های رئیس جمهور در ایران است، خبر داده بود.
با این حال وی این بار اعلام کرده که محمد یزدی که از اعضای شورای نگهبان و دبیر یکی از محافظه‌کارترین تشکل‌های سیاسی مذهبی در ایران است، به طور رسمی این درخواست را مطرح کرده‌است.
بسیاری از فعالان حقوق زنان نیز بر این باورند که منظور قانون‌گذار از «رجل» تنها مردان نبوده و زنان نیز می‌توانند مصداق رجل سیاسی باشند و بدین ترتیب رئیس جمهور شوند.
آنها خواستار بازتعریف این واژه، مرتفع کردن ممنوعیت‌های نانوشته و فراهم کردن امکان حضور زنان در جایگاه و مناصب بالای سیاسی و مدیریت امور عمومی هستند.
به گزارش مهر، سخنگوی شورای نگهبان گفته که در موضوعات مربوط به تفسیر واژه «رجل سیاسی مذهبی»، «علاوه بر جلسات پژوهشکده شورای نگهبان، تاکنون سه جلسه مفصل در صحن شورا برگزار شده و مباحث به صورت ابتدایی بررسی شده‌است.»
وی افزوده در آخرین جلسه، آقای یزدی رسماً درخواست تفسیر اصل ۱۱۵ قانون اساسی را مطرح کردند که… با توجه به تکلیف شورای نگهبان در جزء ۵ بند ۱۰ سیاست‌های کلی انتخابات برای تفسیر رجل سیاسی مذهبی، در نهایت شاخص‌های رجل سیاسی، مذهبی و مدیر و مدبر احراز خواهد شد.»
آن‌طور که کدخدایی اعلام کرده، نظر شورای نگهبان دربارهٔ مفهوم «رجل سیاسی، مذهبی و مدیر و مدبر»، در نهایت در قالب «نظریه تفسیری» این شورا اعلام خواهد شد.
وی همچنین اضافه کرده که «با توجه به گستردگی مباحث، فعلاً زمان نهایی ارائه این نظریه مشخص نیست.»
بر اساس اصل ۱۱۵ قانون اساسی جمهوری اسلامی، رئیس جمهوری باید از میان «رَجُل سیاسی و مذهبی» انتخاب شود، اما تعریف رجل سیاسی و اینکه مصادیق آنچه کسانی هستند، همواره مورد مناقشه بوده‌است.
شماری از فعالان سیاسی بر این عقیده هستند که شورای نگهبان باید مفهوم رجل سیاسی را بر مبنای «حقوقی یا عرفی» ارائه دهد و برخی نیز موافق «تعریف فقهی» برای آن هستند.
برخی نیز می‌گویند مجمع تشخیص مصلحت نظام باید دربارهٔ تعریف رجل سیاسی تصمیم بگیرد.
داشتن سابقه اجرایی، مقبولیت، شهرت سیاسی، تخصص و … از دیگر ویژگی‌های رجل سیاسی عنوان شده و شماری از صاحب‌نظران می‌گویند به صرف داشتن تحصیلات دانشگاهی، نمی‌توان فردی را مصداق رجل سیاسی مذهبی دانست.
وب‌سایت انتخاب سال ۹۲ یادداشتی از بهمن کشاورز، حقوق‌دان شناخته‌شده ایرانی منتشر کرد که وی در این یادداشت نوشته «رجل مذهبی کلمه‌ای سراسر ابهام است. آیا رجل مذهبی کسی است که به یکی از درجات اجتهاد به عنوان مجتهد مطلق یا متجزی رسیده باشد؟ یا کسی که نماز به جا می‌آورد و روزه می‌گیرد و به واجبات شرعی خود عمل می‌کند مشمول این تعریف می‌شود؟»
آقای کشاورز دربارهٔ رجل سیاسی هم نوشته بود که در این اصطلاح هم «همین ابهام و اشکال وجود دارد. آیا رجل سیاسی چنان کسی است که مثلاً عضو وزارت امور خارجه یا وزارت کشور و خلاصه وزارتخانه‌هایی با فعالیت‌های نوعاً سیاسی باشد؟ یا مثلاً استاد دیپلماسی و تاریخ مکاتب سیاسی و حقوق اساسی را می‌توان رجل سیاسی تلقی کرد؟»
این وکیل دادگستری همچنین افزوده که «از طرفی واقعیت این است که احتمالاً بیش از ۹۰ درصد از مردان بالغ ایرانی خود را سیاستمدار و رجل سیاسی می‌دانند.»