خبرگزاری فرانسه در گزارشی از ایران خبر داده که گلسنگها آرام آرام در حال از بین بردن بقایای بنای باستانی تخت جمشید هستند و تاکنون نیز تعدادی از نقوش برجسته آن از بین رفته است.
گلسنگ ترکیبی از قارچ و جلبک است.
بر اساس گزارش این خبرگزاری، شدت فراگیری گلسنگها در تخت جمشید به حدی است که رنگهای قرمز و زرد گلسنگها از دور و به ویژه روی بسیاری از ستونهای غولپیکر این بنای باستانی قابل مشاهده است.
پیشتر رسانههای ایران در سالهای اخیر درباره خطراتی با منشاء انسانی که دامنگیر تخت جمشید شده بارها گزارش دادهاند.
اکنون خبرنگار خبرگزاری فرانسه در ایران به محل این بنای باستانی رفته و از تلاشها برای حفظ آن در برابر هجوم موجوداتی به نام گلسنگها خبر داده است.
بر اساس این گزارش، ایران بیش از ۳ هزار گونه گلسنگ دارد که ۵۰۰ تا ۷۰۰ گونه آن در بناهای تاریخی تکثیر شدهاند.
تخت جمشید در میان بناهای ایران، نمادین ترین مکان تاریخی کشور است؛ چه در دوران حکومت پهلوی که به آن توجه بسیار میشد و چه در جمهوری اسلامی که وقتی رهبران جمهوری اسلامی بخواهند علیه گذشته تاریخی ایران سخن بگویند، تخت جمشید را مثال میآورند.
علی خامنه ای رهبر جمهوری اسلامی چند سال پیش در یک سخنرانی به مناسبت نوروز گفت: «در همان ساختمانهای تخت جمشید که امروز بعد از گذشت یکی دو هزار سال، ویران است، زمانی به مناسبت همین روز نوروز، خدا میداند که چقدر بیگناه، در مقابل تخت طاغوتهای زمان به قتل میرسیدند و چقدر دلها ناکام میشدند! این افتخاری ندارد.»
اما به گفته کارشناسان، تخت جمشید نه تنها ارزش تاریخی و هویتی برای ایرانیان دارد، بلکه از نظر هنری و مردمشناسی نیز دارای ارزش فراوانی برای منطقه است.
علیرضا عسگری، باستان شناس و مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید، این بنای تاریخی را یک موزه از تاریخ مرمان خاورمیانه دانسته است.
تخت جمشید که در قرن ششم قبل از میلاد مسیح توسط داریوش اول ساخته شد، طی قرنها دچار تخریب، غارت، زلزله، آتشسوزی و حوادث طبیعی آب و هوایی شده اما خطر گلسنگها اکنون که هم به سطح و هم به داخل سنگهای تخت جمشید نفوذ کردهاند، به اصلیترین تهدید علیه این بنا تبدیل شده است.
شهرام رهبر که دو دهه است بر مرمت تخت جمشید نظارت داشته گفته که گلسنگها میتوانند نقوش روی سنگهای این بنا را طی چند دهه به خاک تبدیل کنند.
همچنین محمد سهرابی گلسنگشناس به خبرگزاری فرانسه گفت که مهمترین آسیب گلسنگها مربوط به کتیبه بیستون در غرب کشور و همچنین تخت جمشید است که تعدادی از نقوش در آن از بین رفته است.
پدیده رشد گلسنگها در تخت جمشید و حتی در دیگر بناهای باستانی مثل بیستون کرمانشاه با توسعه صنعتی اطراف این محوطه ارتباطی مستقیم داشته و سالهاست که کارشناسان هشدار می دهند افزایش ترکیبات نیتروژن در جو به عنوان کود برای گلسنگها عمل می کند و باعث رشد بیشتر آنها میشود.
چند سال پیش، محمدکریم میرزایی، معاون سیاسی و اجتماعی فرمانداری ویژه شهرستان مرودشت گفت: «فعالیت پتروشیمی شیراز، اثرات مخربی بر میراث جهانی تخت جمشید باقی میگذارد و باید هرچه زودتر اقدامات لازم برای رفع این خطر از سر این میراث جهانی انجام شود.»
بیشتر در این باره: هشدار درباره وضعیت نگرانکننده فرونشست برای تخت جمشید و نقش جهانروزنامه آرمان ملی نیز در گزارشی در این زمینه نوشت: «وجود آلایندههای شیمیایی و غلظت بیش از حد عناصر گاز دی اکسید گوگرد در هوا علاوه بر تاثیر مستقیم از طریق بارانهای اسیدی، بهصورت غیرمستقیم نیز باعث تخریب سطوح سنگی میشوند.»
قبل از آن، یک عضو شورای فنی پایگاه میراث جهانی تخت جمشید با اعلام اینکه هماینک در زمینهای اطراف تخت جمشید بیش از ۱۰ برابر آنچه مجاز است چاه حفر شده از بروز فروچالهها و همچنین رسیدن تَرکخوردگیهای زمین به فاصله ۲۰۰ متری تخت جمشید خبر داد.
با وجود بحران هایی که گریبانگیر تخت جمشید است، اشتیاق مردم به بازدید از این مکان افزایش یافته است.
در نوروز گذشته، تخت جمشید با نزدیک به ۱۴۰ هزار بازدیدکننده، در صدر پربازدیدکنندهترین مکان گردشگری کشور قرار داشت.